عیدی و سنوات، دغدغه روزهای پایانی سال
در روزهای پایانی سال که همه در شوق و تکاپوی فرارسیدن سال جدید هستند؛ کارگران و کارمندان باید با دغدغه محاسبه و دریافت عیدی و سنوات دست و پنجه نرم کنند. این مبالغ از سوی سازمان تامین اجتماعی مضاف بر حقوق و دستمزد و جهت بهبود شرایط کار در نظر گرفته شده است؛ اما برخی کمکاریهای صورت گرفته از سوی کارفرمایان کسب و کارها، باعث شده شیرینی این عیدی به کام کارگران و کارمندان تلخ شود.
سازمان تامین اجتماعی کارفرما را موظف به پرداخت این مبالغ کرده است تا گرهای از کار کارمندان شاغل در کارگاه در ایام ابتدایی سال بگشاید؛ البته لازم به ذکر است که این مبالغ تنها در پایان سال پرداخت نمیشود و اگر قصد جدایی از سازمان در هر زمانی از سال را دارید؛ هماندازه کارکردتان این مبالغ به شما تعلق می گیرد. همچنین با دریافت این مزایا، انگیزه کارگر و کارمند را برای سال جدید بیشتر شده و بازدهی آنان بالاتر میرود.
اگر میخواهید بیشتر درباره نحوه محاسبه پایه سنوات، مبلغ آن در سال 99 و قوانین مربوط به این مزایا بدانید؛ تا انتهای این مطلب همراه جاب ویژن باشید.
سنوات چیست؟
حق سنوات یا پاداش پایان کار به مبلغی گفته میشود که در پایان هر سال یا به دلیل پایان قرارداد همکاری (طبق قانون وزارت کار و رفاه اجتماعی به دلایلی مثل بازنشستگی، فوت کارگر، اتمام مدت قرارداد و …) از طرف کارفرمایان به کارگر پرداخت میشود. اگر قرارداد کار خاتمه پیدا کند، کارفرما باید برای هر سال سابقه کاری کارگر، معادل یک ماه آخرین حقوق دریافتی او، سنوات پرداخت کند. همچنین حق سنوات پرداختی به بازنشستگان نیز هنگام پایان خدمت آنها باید بهاندازه آخرین حقوق دریافتی (تعداد روزهای کاری ۳۰ روز) او ضرب در تعداد سالهای خدمت باشد.
نحوه محاسبه عیدی و سنوات چیست؟
مهمترین سوالی که برای کارگران و بازنشستگان در رابطه با این مزایا وجود دارد، نحوه محاسبه آنهاست. مخصوصا کسانی که کمتر از یک سال سابقه کاری دارند و یا بهصورت پروژهای و ساعتی کار کردهاند، همواره این نگرانی را دارند که مزایای پایان سال، عیدی و پاداش به آنها تعلق نگیرد، با پایان قرارداد همکاری به آنها حق سنوات پرداخت نشود یا از طرف کارفرمایان مقداری کمتر از میزان موردانتظار به آنها پرداخت شود. قانونگذار با تصویب این مزایا، انگیزه کارگر و کارمند را برای سال جدید بیشتر کرده و بازدهی آنان را بالا میبرد. برای حل این سوالات و کاهش نگرانی شما، فرمول محاسبه عیدی و سنوات برای تمام حالتها را توضیح میدهیم:
محاسبه عیدی
فردی که یک سال گذشته در واحد کارگاهی مشغول بوده باشد؛ در پایان سال مبلغی برابر با دو برابر حقوق پایه ماهیانه خود به عنوان عیدی دریافت خواهد کرد. اگر میزان کارکرد شما از یک سال کمتر باشد؛ تعداد ماههایی که مشغول بهکار بودهاید را در دو برابر حقوق پایه ماهیانهتان ضرب کرده و به 12 تقسیم کنید. البته برای محاسبه دقیقتر معمولا از حقوق و دستمزد روزانه استفاده میشود.
سقف عیدی که فردی میتواند دریافت کند؛ برابر با سه برابر حداقل حقوق مزد در آن سال است. همانگونه که در مطلب مرتبط با حقوق وزارت کار دیدید؛ حداقل مزد تعیین شده در سال 99 برابر با یک میلیون و نهصد و یازده هزار تومان است. بنابراین عیدی پرداختی در پایان سال 99 نمیتواند بیشتر از 5731200 تومان باشد. حداقل عیدی تعیین شده برای فردی که یک سال سابقه کار دارد هم برابر با 3820800 تومان خواهد بود.
برای اطلاع از نحوه محاسبه و میزان حقوق و دستمزد در قانون کار، بهتر است به مقاله “حقوق وزارت کار” مراجعه کنید.
نحوه محاسبه سنوات با مثال
سنوات جزء حقوق اصلی کارگران است که در پایان سال کاری از طرف کارفرمایان به کارمندان و کارگران پرداخت میشود. مبلغ حق سنوات بهازای هر یک سال سابقه کاری برابر با یک ماه از حقوقتان خواهد بود. توجه داشته باشید که این مبلغ در هر صورت به شما تعلق میگیرد و حتی استعفا از کار در هر زمانی یا ترک کار هم مانع از دریافت سنوات نخواهد شد. البته حق سنوات با پایه سنوات متفاوت است. صفحات زیادی در اینترنت وجود دارد که خدمات محاسبه آنلاین سنوات را ارائه میکنند. محاسبه سنوات بسیار ساده است و تنها با دانستن فرمول آن میتوانید محاسبات را انجام دهید. فرمول محاسبه سنوات به شکل زیر است:
تعداد ماههای کارکرد × آخرین پایه حقوق⁄ 12
بهطور مثال اگر از ابتدای مهر ماه در سازمان استخدام شدهاید و حقوق پایهتان دو میلیون تومان است؛ در پایان سال مبلغی برابر با یک میلیون تومان بهعنوان حق سنوات دریافت خواهید کرد. البته ممکن است کارفرما حق سنوات را در پایان سال نپردازد و تصمیم بگیرد پرداخت حق سنوات تمام سالهایی که کار کردهاید را یکجا هنگام فراغت از کار به شما پرداخت کند.
در اینصورت هنگام تسویه حساب، سنوات تمام سالهای خدمت بر اساس حقوق ماه آخرتان محاسبه خواهد شد. به طورمثال اگرشش سال است که در سازمانی مشغول به کار هستید و حقوق سالهای اولیه شما کمتر از دو میلیون تومان بوده اما در سال آخر 5 میلیون تومان دریافت کردهاید؛ سنوات شما هنگام فراغت از کار برابر با 30 میلیون تومان خواهد بود.
پایه سنوات چه تفاوتی با سنوات دارد؟
پایه سنوات، مبلغی است که به حقوق پایهتان اضافه میشود. اما حق سنوات در پایان سال یا هنگام فراغت از کار به کارگر تعلق میگیرد و پرداخت میشود. نحوه محاسبه سنوات را در بخش قبلی توضیح دادیم. اما پایه سنوات به چه افرادی تعلق میگیرد و چگونه محاسبه میشود؟
پایه سنوات بعد از یک سال سابقه کار، به حقوق ماهیانه اضافه شده و شامل بیمه، اضافه کاری و… میشود. در اصل این مبلغ تفاوت شما را با افراد تازهکار نشان میدهد و پاداشی است که در ازای سابقه کارتان دریافت میکنید. در سالهای گذشته تصور این بود که پایه سنوات تنها به کارمندان رسمی تعلق میگیرد؛ اما از سال 92 اعلام شد که همه کارگران و کارمندان قراردادی و رسمی مشمول این قانون میشوند. حقوق شما پس از یک سال به شکل زیر محاسبه میشود:
حقوق پایه ماهیانه سال دوم =حقوق پایه ماهیانه سال جاری =(مبلغ سنوات × تعداد روزهای کاری ماه)
لازم به ذکر است که مبلغ پایه سنوات هر سال توسط وزارت کار اعلام میشود و مبلغ سنوات در سال 99 برابر با 5833 تومان است.
نحوه محاسبه عیدی و سنوات برای کارگران فصلی، ساعتی و پاره وقت
شاید یکی از بزرگترین دغدغهها و نگرانیهای کارگران فصلی یا افرادی که پاره وقت کار میکنند، نحوه محاسبه مزایای پایان سال باشد. خوشبختانه عیدی و سنوات در هر شرایطی باید به کارگر و کارمند پرداخت شود. کارگران فصلی یا روزمزد، به نسبت روزهایی که کار کردهاند؛ این مبالغ را دریافت میکنند. یعنی اگر شما در یک سوم از روزهای سال کار کردهاید؛ عیدی شما برابر با 66.67% حقوق پایهتان خواهد بود.
کارگران پاره وقت و ساعتی هم برمبنای ساعت کاری مزایای پایان سال را دریافت میکنند. میانگین حقوق سه ماه آخر، مبنای مزد ماهانه قرار گرفته و در محاسبات مربوطه استفاده میشود. اما بههیچ عنوان این مبالغ قابل چشمپوشی از طرف کارفرما نیست. حتی به افرادی که به صورت پورسانتی یا درصدی با سازمان همکاری کردهاند هم باید مزایای پایان خدمت پرداخت شود. با این تفاسیر اگر به استخدام بهشکل پاره وقت یا ساعتی علاقهمند شدهاید؛ با مراجعه به سایت جاب ویژن و انتخاب فیلتر «نوع همکاری» برای این موقعیتهای شغلی درخواست همکاری ارسال کنید.
نکته مهم دیگر در نحوه محاسبه عیدی و سنوات، این است که تمامی ردیفهای رسمی که باعث افزایش مبلغ حقوق شما شدهاند؛ مثل حق سختی کار، حق مسکن، کار فوقالعاده، شبکاری، حق ایاب و ذهاب و… هم مشمول دریافت پایه سنوات و عیدی میشوند. اما مبالغی مثل اضافه کار، پاداش و… که بیشتر جنبه انگیزشی دارند؛ در محاسبه عیدی و سنوات وارد نمیشوند.
نکات مهم در رابطه با محاسبه عیدی و سنوات
در قانون وزارت کار و رفاه اجتماعی بر ضروری بودن پرداخت مزایای پایان هر سال برای افزایش انگیزه کارکنان شاغل در کارگاه تاکید شده است؛ اما همچنان برخی از کارگران و کارمندان با نگرانی اخبار و نحوه پرداخت عیدی و سنوات را دنبال میکنند. برای کاهش نگرانیهای شما و پاسخ به تمام سوالات پیرامون مزایای پایان سال، چند نکته مهم در این رابطه را گردآوری کردهایم:
عیدی و سنوات سال 99
در بخشهای قبلی پیرامون نحوه محاسبه پایه سنوات صحبت کردیم. به این ترتیب برای فردی که یک سال در واحد صنفی مشغول به کار بوده است؛ مبلغ عیدی سال 99 حداقل سه میلیون و هشتصد و بیست هزار تومان و حداکثر پنج میلیون و هفتصد و سی هزار تومان خواهد بود. همچنین مبلغ سنوات سال 99 برابر با یک ماه پایه حقوق خواهد بود. بهعنوان مثال برای فردی که حقوق پایه وزارت کار را دریافت میکند و یک سال از حضور او در کارگاه میگذرد؛ مجموع عیدی و سنوات سال 99 برابر با پنج میلیون و هفتصد و سی هزار تومان خواهد بود.
بیماری و مرخصی استعلاجی
اگر بیماری و مرخصی استعلاجی به تایید سازمان تامین اجتماعی برسد؛ این مدت بهعنوان سابقه کار در نظر گرفته شده و مشمول دریافت مزایای پایان خدمت میباشد.
مالیات بر عیدی
عیدی دریافتی تا سقف سه میلیون تومان معاف از مالیات است. برای محاسبه مالیات عیدی، از فرمول زیر استفاده میشود. البته نرخ مالیات هر سال تغییر میکند و میتوانید آن را از منابع رسمی دریافت کنید.
میزان مالیات =(عیدی دریافتی − سه میلیون)×نرخ مالیات
پاداش
اگر کار مهم و برجستهای در طول مدت خدمت انجام دهید؛ ممکن است از طرف کارفرما شایسته دریافت پاداش مضاف بر حقوق اصلی پرداختی خود شناخته شوید. گاهی هم سازمان تصمیم میگیرد کارکنانش را در سود خود شریک کند و درصدی از آن را تحت عنوان پاداش برایتان واریز میکند. نکته بسیار مهم این است که پاداشهای نقدی و غیرنقدی که در طول سال به شما پرداخت شدهاند جای عیدی یا حق سنوات را نمیگیرند. البته گاهی اوقات کارفرما در شش ماهه اول این مزایا را بهصورت علی الحساب پرداخت میکند.
همچنین اگر سازمانی تمایل داشته باشد عیدی بیشتری نسبت به سقف عیدی به کارمند خود پرداخت کند؛ میتواند مابهالتفاوت آن را در قالب پرداش به حساب کارکنان واریز نماید.
عیدی کارمندان دولت
قبلا اشاره شد که کارمندان دولت مشمول قانون استخدام و مدیریت کشوری هستند. به همین دلیل مزایای پایان خدمت این افراد توسط دولت در لایحه بودجه تعیین میشود که باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد. عیدی و سنوات سال 99 کارمندان دولت در لایحه بودجه، یک میلیون و دویست هزار تومان تعیین شده که باید منتظر ماند و دید آیا این مبلغ به تصویب خواهد رسید یا خیر.
ترک کار
هنگامی که کارگر بدون اطلاع از کارفرما کار خود را رها کرده و خسارات مالی و مادی به سازمان وارد کند؛ مجموعه میتواند او را به ترک کار متهم نماید. تعلق نگرفتن سنوات به فردی که ترک کار کرده؛ یکی از اشتباهات رایج بین کارگران و کارفرماهاست. البته قبلا چنین بخشنامهای صادر شده و اجرا میشد؛ اما از سال گذشته، این قانون لغو شده است.
جمعبندی
مهمترین سرمایه هر سازمان و مجموعه، نیروی انسانی است. اما کارگران و کارمندان هم برای بالا بردن بهرهوری خود نیاز به انگیزه دارند. مزایای پایان خدمت مانند عیدی و سنوات، که در قانون کار ایران آمده است، علاوه بر رفع برخی از دغدغههای مالی و اقتصادی کارکنان، انگیزه و انرژی آنان را بالا میبرد. خدماتی مانند پایه سنوات هم فرد را به حضور طولانی مدت در سازمان تشویق میکند.
در این مقاله از جاب ویژن درباره مبلغ و نحوه محاسبه عیدی و سنوات، سوالات رایج در این زمینه و… صحبت کردیم. کارفرمایان با توجه به این نکات میتوانند با پرداخت حق سنوات و عیدی بهصورت دقیق و بهموقع، امنیت روانی و اقتصادی کارکنان خود را تامین کرده و بهرهوری سازمان خود را بالا ببرید.