کاربرد مهارت های تی شکل در طراحی مسیر شغلی

به دنبال تبدیل شدن به نیرویی هستید که هر شرکتی به آن نیاز دارد؟ در موقعیت شغلی فعلی خود، به دنبال رشد جایگاهتان هستید یا می‌خواهید حقوق بیشتری از کارفرما طلب کنید؟ پس این مقاله مناسب شماست! طراحی مسیر شغلی اولین قدم برای تبدیل شدن به نیروی کاری فوق‌العاده است که هر شرکت و سازمانی به دنبال اوست. اما طراحی مسیر شغلی کار ساده‌ای نیست و به تجربه بالایی نیاز دارد. در این مقاله با مثالی کاربردی مهارت های تی شکل را توضیح می‌دهیم تا بتوانید با این روش ساده، یک مسیر شغلی فوق‌العاده برای خود طراحی کنید که شما را به نیروی کاری همه‌فن‌حریف و پردرآمد تبدیل می‌کند.

طراحی مسیر شغلی شخصی چه اهمیتی دارد؟

همه‌ی افراد در دوران کودکی رویاهای متفاوتی برای شغل آینده‌ی خود دارند. اما وقتی پا به دوران بزرگسالی می‌گذارند و از دانشگاه فارغ‌التحصیل می‌شوند، در می‌یابند که انتخاب یک شغل مناسب و ورود به بازار کار، چندان هم ساده نیست. حتی برخی افراد سال‌های زیادی از عمرشان را صرف جستجوی شغل مورد علاقه خود می‌کنند و هرگز به نتیجه نمی‌رسند.

طراحی مسیر شغلی شما را از سردرگمی نجات می‌دهد. با طراحی یک مسیر مشخص که براساس توانایی‌ها و علایق شخصی شما شکل گرفته، می‌توانید بهترین شغل ممکن را پیدا کنید؛ شغلی که از انجام آن لذت می‌برید و درآمد مناسبی را هم به همراه دارد.

علاوه بر آن، طراحی مسیر شغلی کمک می‌کند نقاط ضعف و قوت خود را بهتر درک کرده و برای رفع آن‌ها تلاش کنید. ضمن این‌که مشاغل بی‌ربط نسبت به توانایی‌ها و علایقتان را هم از لیست انتخاب‌ها حذف کرده و در تصمیم‌گیری بهتر به شما کمک می‌کند.

به طور کلی طراحی مسیر شغلی یا Career Path به شما هدف داده و تمرکز شغلی شما را افزایش می‌دهد. اما همان‌طور که پیش‌تر نیز اشاره شد، طراحی مسیر شغلی آسان نیست. چالش‌های زیادی در این مسیر وجود دارد؛ خصوصا اگر آن‌قدرها بازار کار خود را نشناسیم. در چنین موقعیتی می‌توان از نمودار تی شکل کمک گرفت.

نمودار تی شکل (T-shaped) چیست؟

نمودار تی شکل یک مدل مفهومی است که برای نمایش توانایی‌های افراد استفاده می‌شود. همانطور که از نامش پیداست، این نمودار مانند حرف T انگلیسی است که خط عمودی و افقی آن دو مفاهیم مجزا و در عین حال مرتبط با هم هستند:

• خط عمودی در نمودار تی شکل: خط عمودی یا تنه‌ی نمودار T-Shaped نشان‌دهنده عمق دانش فرد در یک حوزه کاری خاص است. به عنوان مثال برای یک کارشناس سئو، تخصص داشتن در حوزه سئوی On-page، سئوی Off-page و سئوی تکنیکال امری کاملا ضروری است. یا یک متخصص تولید محتوا باید با ادبیات فارسی، اصول و فنون نگارش و… آشنایی کامل داشته باشد. هرچه عمق تخصص فرد در زمینه اصلی فعالیتش بیشتر باشد، نمودار تی شکل او خط عمودی پررنگ‌تری دارد.
• خط افقی در نمودار تی شکل: خط افقی یا بازوهای نمودار T-shaped نشان‌دهنده دانش و مهارت فرد در حوزه‌های مرتبط با شغل خودش است. در همان مثال متخصص سئو، خط افقی نمودار او شامل دانش در زمینه محتوا، دیجیتال مارکتینگ، طراحی وب‌سایت و… است. بنابراین خط افقی نمودار تی شکل شامل مهارت‌هایی است که اگرچه عمیق بودن در آن ضروری نیست، اما آشنایی با آن ضروری بوده و به بهبود جایگاه فرد در سازمان و دریافت حقوق بیشتر کمک شایانی می‌کند.

ساختار نمودار تی شکل در طراحی مسیر شغلی چگونه است؟

همانطور که گفتیم با استفاده از نمودار تی شکل می‌توانید هم روی مهارت‌های خاص کاری خود تمرکز کنید و هم مهارت‌های مرتبط با کارتان را بهبود دهید. در ادامه برای بررسی ساختار نمودار تی شکل در طراحی مسیر شغلی، از چند مثال ساده استفاده شده است:

نمودار تی شکل برای مهندس نرم افزار

خط عمودی نمودار T-shape یک مهندس نرم افزار «توسعه نرم افزار با زبان پایتون» خواهد بود که خود می‌تواند شامل حضور در دوره‌های آموزشی، کارآموزی، انجام پروژه‌های فریلنس و… باشد. بازوهای نمودار T-shape شما نیز می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• مهارت‌های نرم: کار گروهی، حل مسئله، ارتباط موثر
• دانش‌های مرتبط: هوش مصنوعی، یادگیری ماشین، زبان انگلیسی و…

نمودار تی شکل کارشناس شبکه

اگر شما یک کارشناس شبکه باشید، نمودار T-shape شما در مسیر شغلی‌تان به شکل زیر خواهد بود:

• خط عمودی نمودار: طراحی، پیاده‌سازی و نگهداری شبکه‌های کامپیوتری
• خط افقی نمودار: امنیت شبکه، مدیریت سیستم‌های عامل مبتنی بر شبکه‌ (مانند Linux، Windows Server)، مجازی‌سازی، برنامه‌نویسی (Python، Bash و Cloud Computing) امنیت اطلاعات و…

این مسیری است که شرکت فالنیک ایران اچ پی نیز به عنوان یکی از باسابقه‌ترین شرکت‌های حوزه سرور و شبکه برای کارشناسان IT، کارشناسان شبکه و سایر کارشناسان خود در سایر دپارتمان‌هایش طراحی می‌کند.

نمودار تی شکل کارشناس فروش

اگر کارشناس فروش باشید چطور؟ نمودار تی شکل شما در مسیر شغلی‌تان احتمالا به شکل زیر خواهد بود:

• خط عمودی نمودار: فروش خدمات یا محصولات به مشتریان (بنابراین باید اطلاعات جامعی در مورد آن محصول یا خدمت داشته باشید.)
• خط افقی نمودار: بازاریابی، مذاکره، رواشناسی، ارتباطات، مدیریت روابط مشتری، تحلیل داده‌های فروش و…

یکی از جذابیت‌های طراحی مسیر شغلی با مهارت های تی شکل این است که اگر از مسیر شغلی فعلی خود راضی نیستید و احساس می‌کنید به یکی از بازوهای نمودار علاقه بیشتری دارید، می‌توانید با سرعت و دانش بیشتری سراغ آن بروید و مسیر شغلی خود را به بهترین شکل تغییر دهید. در این صورت احتمالا نسبت به همتایان دیگر خود در آن شغل، دانش گسترده‌تری خواهید داشت که یک مزیت فوق‌العاده در بازار کار است.

چگونه نمودار تی شکل مسیر شغلی خود را توسعه دهیم؟

تا اینجای مقاله گفتیم که طراحی مسیر شغلی چه مزیت‌هایی دارد و چگونه می‌توان با مهارت های تی شکل، مسیر شغلی جذاب و مفیدی را طراحی کرد. اما توسعه نمودار تی شکل نیز یکی از اقدامات مهم در مسیر شغلی است که باعث می‌شود از بازار کار عقب نمانید و همیشه به‌روز باشید. حالا ببینیم چگونه می‌توان مسیر شغلی تی شکل را توسعه داد؟

بازنگری مداوم

بازنگری در نمودار تی شکل نه تنها اشتباه نیست، بلکه ضروری است. بازار کار و نیازهای آن پیوسته در حال تغییر است بنابراین باید براساس تغییرات بازار کار و اهداف شخصی خود، همواره نمودار تی شکل و مسیر شغلی خود را به روز نگه دارید.

افزودن مهارت‌های جدید

افزودن مهارت‌ها و یادگیری مهارت‌های جدید شما را به یک نیروی غیرقابل جایگزین تبدیل می‌کند. در یادگیری مهارت‌های جدید می‌توانید روی سه حوزه کلیدی تمرکز کنید: مهارت‌های مرتبط با شغل فعلی، مهارت‌های مکمل شغلی فعلی، افزایش مهارت‌های نرم (خلاقیت، کار تیمی، مهارت‌های رهبری و…).

گسترش بازوهای نمودار T-Shape

هر چه طول عمر کاری شما طولانی‌تر شود، احتمالا به دنبال موقعیت‌های شغلی بالاتر و جایگاه‌های مدیریتی خواهید بود. برای رسیدن به این جایگاه‌ها، علاوه بر داشتن مهارت‌های نرم مانند رهبری، آشنایی نسبی با سایر حوزه‌های کاری مرتبط نیز بسیار مفید خواهد بود.

به عنوان مثال، یک مدیر بازاریابی را تصور کنید که هیچ اطلاعاتی درباره مباحث سئو نداشته باشد، یا فرق رپورتاژ با مقاله را نداند. طبیعتا چنین فردی در تیم و سازمان خود به مشکل خواهد خورد. بنابراین گسترش بازوهای نمودار T-shape نقشی کلیدی در بهبود مسیر شغلی شما و رسیدن به جایگاه‌های بالاتر ایفا می‌کند.

ایجاد ارتباط بین مهارت‌ها

ایجاد سینرژی و ترکیب مهارت‌ها با یکدگیر می‌تواند مهارت‌های تی شکل شما را به معنای واقعی کلمه متحول کند. به عنوان مثال، یک نویسنده محتوا در صورت داشتن دانش بازاریابی، می‌تواند محتواهای جذاب‌تری خلق کند، یا یک کپی‌رایتر که در زمینه روانشناسی خرید مشتریان دانش و آگاهی کاملی دارد، می‌تواند متن‌های اثربخش‌تری تولید کند.

جمع‌بندی

در این مقاله ضمن بررسی مزایای طراحی مسیر شغلی شخصی، تکنیکی ساده را معرفی کردیم که به وسیله آن بتوانید مسیر شغلی خود را طراحی و مهارت‌هایتان را افزایش دهید. نمودار مهارت های تی شکل یا T-shape روشی ساده و اثربخش است که منابع انسانی شرکت‌های بزرگ برای طراحی مسیر شغلی کارمندان خود از آن بهره می‌گیرند.

امیدواریم مطالعه این مقاله برای شما مفید بوده باشد و با کمک آن بتوانید یک مسیر شغلی جذاب برای خود طراحی کنید. در انتها باید گفت در طراحی مسیر شغلی با تکنیک های تی شکل یا هر تکنیک دیگری، حتما علایق شخصی و تواناهایی خود را هم در نظر بگیرید؛ زیرا مهم‌ترین محرک‌های ما در پیگیری مسیر شغلی، علایق و استعدادهای درونی ما هستند.