بررسی بازار کار و موقعیت‌های استخدام مهندس نفت در ایران
نوشته شده توسط
زهرا مظاهری
زمان مطالعه: 7دقیقه
فهرست مطلب
ایران کشوری نفت‌خیز است و به دلیل ذخایر و سرمایه‌های فراوان نفت و گاز یکی از کشورهای مطرح در صنعت نفت دنیا به‌حساب می‌آید. مهندس نفت وظیفه نظارت بر عملیات حفاری، استخراج و تولید نفت و گاز را از میادین نفتی بر عهده دارد و یکی از مشاغل حساس و پرتقاضا در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی است. این شغل درآمد نسبتاً بالایی دارد؛ اما از طرفی سختی و فشار کاری بالایی دارد و مهندسین نفت مجبورند در شرایط بسیار دشوار و سخت مشغول به کار باشند.
مهندسی نفت از جمله مشاغلی است که نیازمند تحصیلات و داشتن مدرک دانشگاهی مرتبط است و بدون داشتن مدرک مرتبط امکان استخدام شدن در این حوزه را نخواهید داشت. برای اینکه دید بهتری از شغل مهندس نفت پیدا کنید در این مقاله قصد داریم این شغل را به شما معرفی کنیم و در مورد وظایف و مسئولیت‌ها، مهارت‌های لازم برای استخدام مهندس نفت و همچنین شرایط و محیط کاری آن بیشتر صحبت کنیم. در ادامه با ما در جاب ویژن همراه باشید
مهندس نفت کیست و چه می‌کند؟
مهندس نفت مسئولیت طراحی تجهیزات حفاری و برنامه‌ریزی روش‌ها و تکنیک‌های استخراج نفت و گاز از ذخایر خشکی و دریایی را بر عهده دارد و بر کل عملیات نظارت دارد. چارچوب اصلی وظایف این مهندس ارائه مشاوره و توصیه برای عملیات حفاری با در نظر گرفتن هزینه، سختی پروژه و بازدهی کار است. همچنین در مورد منابع جدید نفت و گاز تحقیق می‌کنند و به کمک مدل‌سازی‌های کامپیوتری روش‌هایی برای دستیابی به آن‌ها پیدا می‌کنند.
مهندس نفت بعد از چندین سال کار و کسب تجربه به جایگاه مهندس ارشد می‌رسد و استقلال بیشتر و مسئولیت‌ها و تصمیم‌گیری‌های حساس‌تری در مورد پروژه‌های بزرگ و مهم خواهد داشت. هرچقدر سطح شغلی شما به عنوان مهندس نفت بالاتر برود نیاز به حضور در میادین نفتی و سایت‌های عملیاتی کمتر می‌شود و بخش عمده کارها به صورت دفتری انجام خواهد شد.
اکثر شرکت‌های نفت و گاز مدرک کارشناسی را برای استخدام مهندس نفت در نظر می‌گیرند؛ هرچند برای پروژه‌های بزرگ و شرکت‌های مهم داشتن مدرک کارشناسی ارشد مهندسی نفت و همین‌طور داشتن پروانه مهندسی حرفه‌ای مزیت ویژه محسوب می‌شود. متقاضیان استخدام مهندس نفت علاوه بر مدرک تحصیلی لازم، به‌دقت به جزئیات، مهارت‌های تحلیلی قوی و مهارت بالا در گزارش‌نویسی نیاز خواهند داشت.
مطلب مرتبط: مشاهده آگهی های استخدام مهندس نفت بدون سابقه کار
انواع شاخه‌‌ها و گرایش‌های مهندسی نفت
رشته مهندسی نفت گرایش‌ها و زیرمجموعه‌های متفاوتی دارد و مهندسین نفت با توجه به گرایش و تخصصی که دارند در یک حوزه خاص مشغول به کار می‌شوند.
شاخه‌های مهندسی نفت به چند دسته تقسیم می‌شوند:
زمین شناسان نفت که با روش‌های زمین‌شناسی و ژئوفیزیکی ساختارهای زیرسطحی را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند و هیدروکربن‌ها و ذخایر نفت و گاز را پیدا می‌کنند.
مهندسین مخزن که تلاش می‌کند از طریق جایگذاری مناسب چاه حفاری، سطح تولید و تکنیک‌های بازیابی نفت پیشرفته، فرآیند تولید نفت و گاز را بهینه‌سازی کند. این مهندسین از نرم‌افزارهای شبیه‌سازی کامپیوتری برای شناسایی خطرات و پیش‌بینی پتانسیل مخزن استفاده می‌کنند.
مهندسین تولید از طریق عملیات‌های مختلف مثل مشبک‌کاری، کنترل ماسه تولیدی، فراز آوری مصنوعی، کنترل جریان و تجهیزات درون‌چاهی، رابط بین مخزن و چاه را مدیریت می‌کنند. آن‌ها همچنین تجهیزات سطحی برای جداسازی جریان تولیدی (نفت، گاز و آب) را انتخاب می‌کنند.
مهندس حفاری جنبه‌های فنی حفاری چاه‌های تولیدی و تزریقی را مدیریت می‌کند. این مهندس در قالب تیم و در کنار سایر مهندسین، دانشمندان و تیم‌های حفاری و پیمانکاری فعالیت می‌کنند
وظایف و مسئولیت‌های شغلی مهندس نفت
مهندس نفت مسئولیت استخراج ایمن ذخایر هیدروکربن مانند نفت و گاز طبیعی را بر عهده دارد و این مسئولیت شامل برنامه‌ریزی و ساخت گمانه‌ها (چاه‌های باریکی که به منظور تعیین مکان مناسب در زمین حفر می‌شوند) و چاه‌های نفت (برای استخراج منابع) می‌شود. شرح وظایف مهندس نفت با توجه به گرایش و تخصصی که دارد متفاوت خواهد بود. اما به‌طور کل می‌توان گفت هدف از استخدام مهندس نفت انجام امور و مسئولیت‌های زیر است:
- هماهنگی با مهندسین علوم زمین، مهندسین تولید و مخازن و مدیران مالی برای تفسیر نتایج و پیش‌بینی پتانسیل تولید
- تجزیه‌وتحلیل، تفسیر و نظارت بر داده‌های زمین‌شناسی برای تعیین خطرات استخراج و یافتن بهترین روش‌ها و تکنیک‌های حفاری و استخراج
- تعیین و برآورد خطرات استخراج مانند پتانسیل منطقه برای زمین‌لرزه
- برنامه‌ریزی، مدیریت و نظارت بر سایت‌های استخراج
- به‌کارگیری آزمایش، تجزیه‌وتحلیل و تحقیق برای ارزیابی مخازن جدید برای تعیین سود و تدوین برنامه‌های حفاری و استخراج کم‌هزینه
- تولید مدل‌های شبیه‌سازی‌شده کامپیوتری برای تجهیزات و ساختار حفاری، طراحی و تعیین بهترین ابزار و تجهیزات برای استخراج و مدیریت ماشین‌آلات و هزینه‌های تولید
- تعیین کارآمدترین روش برای شکستن بسترهای شیل یا سنگ نفت زا به منظور آزادسازی گاز یا نفت
- نظارت بر عملیات تولید، اطمینان از استخراج و حفاری کارآمد، اطمینان از استخراج و حمل‌ونقل طبق مقررات ایمنی و محیط زیستی.
- مراقبت و نگهداشت تجهیزات حفاری و پمپاژ در سایت حفاری
- توسعه و بهینه‌سازی روش‌هایی برای استخراج نفت بیشتر از چاه‌های موجود
- تهیه گزارش و نقشه و ارائه آن به مدیران مافوق
- ارتباط و مشورت با کارمندان بخش مدیریتی و فنی
الزامات شغلی برای استخدام مهندس نفت
مهندس نفت یکی از مشاغل مهم و کاربردی است و کارفرماها نیز حساسیت خاصی روی استخدام مهندس نفت دارند.
به‌طورکلی شرایط احراز و استخدام مهندس نفت به شرح زیر هستند:
- داشتن مدرک لیسانس در رشته مهندسی نفت یا سایر رشته‌های مرتبط مثل عمران، مکانیک، شیمی و ..
- داشتن مدرک کارشناسی ارشد و پروانه مهندسی مزیت محسوب می‌شود
- داشتن تجربه کاری قابل‌اثبات به‌عنوان مهندس در صنعت نفت و گاز
- دانش فنی کافی در مورد روش‌ها و تکنیک‌های حفاری
- بینش و نگرش صنعتی قوی از شرایط بازار
- امکان مأموریت‌های کاری و حتی سفرهای خارجی در صورت لزوم
- تسلط بر نرم‌افزارهای کاربردی مرتبط
شرایط بالا جزء شرایط کلی احراز این شغل هستند؛ بااین‌حال، هر شرکت و سازمانی ممکن است الزامات و شرایط خاص خود را برای استخدام داشته باشد. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم به سایت جاب ویژن مراجعه کنید تا شرایط و الزامات شغلی دقیق هر شرکت و سازمانی را مشاهده کنید.
مطلب مرتبط: استخدام مهندس پلیمر
ویژگی‌های فردی و مهارت‌های لازم برای استخدام مهندس نفت
شغل مهندسی نفت شغلی بسیار حساس و پراهمیت است و فردی می‌تواند در این حوزه موفق شود که علاوه بر دانش تخصصی و فنی، واجد برخی ویژگی‌های فردی نیز باشد. برخی از مهارت‌های فردی لازم برای استخدام مهندس نفت عبارت‌اند از:
- مهارت‌های فنی قوی
- مهارت کار تیمی و گروهی
- توانایی حل مسئله و مشکلات پیچیده، صرف‌نظر از موقعیت و مکان
- توانایی کار تحت‌فشار و استرس
- انگیزه و اشتیاق بالا
- مهارت‌های ریاضیاتی و تحلیلی
- مهارت‌های IT
- تمایل به مواجهه با چالش‌های پیچیده مهندسی
- برخورداری از سلامت جسمانی و تناسب اندام مناسب برای فعالیت در سایت حفاری
- تمایل و توانایی کار در مکان‌های دورافتاده با آب‌وهوای سخت و اغلب ساکنین محلی غیر پذیرا
- مهارت انگیزه بخشی به کارکنان و پرسنل
- توانایی مدیریتی بالا و اداره یک محیط کاری فیزیکی سخت و پرتنش
شرایط و محیط کاری مهندسین نفت
اگر تجربه و سابقه کاری بالایی در این زمینه ندارید 2-3 سال اول باید بخش زیادی از ساعات کاریتان را در سایت حفاری و منطقه عملیات بگذرانید. اما هرچقدر تجربه و سابقه شما بیشتر می‌شود نیاز کمتری به حضور در سایت خواهید داشت و بخش عمده کارتان به‌صورت کار دفتری و اداری و شامل همکاری نزدیک با زمین شناسان در مورد پیشرفت‌های میدان نفتی انجام خواهد بود. مهندسین ارشد عمدتاً در خشکی مستقر هستند.
ساعات و روزهای کاری مهندس نفت به سیاست‌ها و قوانین سازمان و شرکت بستگی دارد و این امور موقع استخدام مهندس نفت به داوطلبین توضیح داده خواهد شد. بااین‌حال، به‌طور کلی معمولاً ساعات کاری مهندس نفت از ساعت 9 تا 5 بعدازظهر است؛ اما نیاز به اضافه کاری در اغلب روزها هم مورد نیاز است. علاوه بر این، سایت‌های دریایی به کار شیفتی نیاز دارند و روال کار معمولاً به‌صورت 12 ساعت کار و 12 ساعت مرخصی به مدت دو هفته و بعد 2-3 هفته مرخصی و تعطیلی در خشکی خواهد بود.
نکاتی مهم در مورد شرایط کاری و استخدام مهندس نفت
مهندس نفت تازه‌کار حداقل برای 2-3 سال ابتدایی باید به‌صورت حضوری در سایت‌های حفاری حضور داشته باشد؛ اما به مرور و با کسب تجربه بخش عمده کارش به صورت دفتری خواهد بود.
برای مهندس نفت امکان فریلنسینگ و خوداشتغالی نیز امکان پذیر است؛ زیرا برخی مواقع قسمت‌هایی از پروژه برون‌سپاری می‌شود و مبلغ قرارداد با توجه به وضعیت پروژه و قیمت روز نفت مشخص خواهد شد.
حوزه نفت و گاز ازجمله حوزه‌هایی است که سهم اندکی از آن به زنان اختصاص پیداکرده و اغلب مهندسین نفت را مردان تشکیل می‌دهند. بااین‌حال، با وجودی که تعداد مهندسین نفت زن کمتر است؛ اما همان تعداد نیز نرخ اشتغال و استخدام بالایی دارند.
میدان‌های نفتی در مناطق بومی و دورافتاده برپا می‌شود و مهندس نفت ملزم به زندگی و حضور در چنین محیط ناآشنایی است. اگرچه امکانات زندگی و رفاهی مناسبی در اختیار مهندسین نفت قرار می‌گیرد اما ممکن است مردم بومی و ساکنین آن منطقه مهمان‌نوازی و برخورد دوستانه‌ای با شما نداشته باشند.
کار در سایت‌های حفاری و میادین نفتی می‌توانید از نظر جسمی و روحی بسیار سخت و طاقت‌فرسا باشد. همچنین شیفت‌های طولانی و برنامه کاری چند هفته خشکی/چند هفته دریا فشار مضاعفی به‌ویژه به خانواده‌ها وزندگی اجتماعی فرد تحمیل می‌کند.
شرایط سایت اکتشافی و حفاری می‌تواند برای فارغ‌التحصیلان معلول یا ناتوان جسمی دشوار باشد؛ اما فرصت‌های اداری و دفتری متعددی در زمینه‌های تجزیه و تحلیل لرزه‌ای ساحلی، زمین‌شناسی، مهندسی فرآیند و … برای این افراد وجود دارد.
مأموریت‌های کاری، دور بودن از خانه و محل زندگی و روزهای کاری نامنظم و طولانی ازجمله ویژگی‌های شغل مهندسی نفت است و باید خود را برای این سبک کار و زندگی آماده کنید.
چه شرکت‌هایی به استخدام مهندس نفت نیاز دارند؟
در سطح جهانی، اکتشاف نفت و گاز فعالیتی بین‌المللی محسوب می‌شود و بسیاری از شرکت‌ها و موقعیت‌های شغلی در خارج از کشور مستقر هستند. البته در ایران به دلیل تحریم‌های موجود مهندسین نفت تنها می‌توانند در میادین نفت و گاز داخلی مشغول به کار شوند. فرآیند جذب و استخدام مهندس نفت و عناوین شغلی از یک شرکت به شرکت دیگر متغیر است و به سیاست‌ها و قوانین سازمانی ارتباط دارد.
به عنوان مثال برخی کارفرمایان تفاوت چندانی بین مهندسی نفت، حفاری و پشتیبانی قائل نمی‌شوند و ترجیح می‌دهند فردی با پتانسیل و توانایی گسترده را استخدام کنند تا توانایی فعالیت در تمام این حوزه ها را داشته باشد.
- شرکت‌هایی که به استخدام مهندس نفت نیاز دارند عبارت‌اند از:
- شرکت‌های عملیاتی و فعال در زمینه استخراج نفت و گاز
- شرکت‌های مشاوره مهندسی
- شرکت‌های پیمانکاری متخصص حفاری؛ شامل شرکت‌های بزرگ و چندملیتی تا شرکت‌های کوچک چند نفره که عملیات حفاری را در مقیاس بین المللی انجام می‌دهند.
برای مشاهده آگهی های استخدام مهندس نفت کلیک کنید.
دورنما و بازار کاری مهندس نفت در آینده
ایران یکی از کشورهای نفت‌خیز دنیاست و بخش زیادی از اقتصاد آن متکی بر استخراج و فروش نفت و گاز است. به همین دلیل بازار کار مناسبی برای استخدام مهندس نفت در ایران وجود دارد. بااین‌حال، مسائلی چون تحریم‌های سیاسی و اقتصادی، نوسان قیمت نفت و گاز در دنیا و فشارهای سیاسی کشورهای دیگر ممکن است بر وضعیت بازار نفت ایران و درنتیجه اشتغال و استخدام مهندس نفت تأثیرگذار باشد.
به طور کلی، پیش‌بینی می‌شود تولید نفت در چند سال آینده سیر صعودی خود را ادامه دهد؛ هرچند تحت تأثیر شرایط اقتصادی دچار نوساناتی خواهد بود. همچنین کاهش تعداد اکتشافات قابل‌توجه میادین نفتی در دنیا و افزایش هزینه‌های استخراج نفت و گاز از میادین فشارهای زیادی را به این صنعت پردرآمد وارد می‌کند.
مطالب مرتبط: برای مشاهده گزارش حقوق و دستمزد سراسری جاب ویژن کلیک کنید.
جمع‌بندی
صنعت نفت و گاز یکی از صنایع پردرآمد و مهم دنیاست که در زمینه‌های مختلف مثل سیاست، اقتصاد و حتی محیط‌زیست تأثیر زیادی می‌گذارد. میادین نفتی و سایت‌های حفاری و استخراج نفت برای مدیریت و برنامه‌ریزی عملیات‌های استخراج به استخدام مهندس نفت نیاز دارند و تقاضا و بازار کار خوبی برای این شغل وجود دارد.
افرادی که مدرک لیسانس مهندسی نفت دارند و همین‌طور فارغ‌التحصیلان رشته‌های مرتبط مثل شیمی، زمین‌شناسی، عمران، مکانیک و … در صورت داشتن تخصص و مهارت‌های فنی و فردی لازم می‌توانند در موقعیت‌های شغلی مهندسی نفت مشغول به کار شوند.
بازار کار این شغل تا حد زیادی تحت تأثیر تحولات سیاسی مثل تحریم‌ها و افزایش یا کاهش نرخ نفت و … دارد؛ بااین‌حال با توجه به نفت‌خیز بودن کشورمان به نظر می‌رسد بازار کار و فرصت‌های استخدام مهندس نفت همچنان سیر صعودی خود را ادامه دهند.
با مراجعه به صفحه فرصت‌های شغلی و انتخاب گروه شغلی مهندسی نفت می‌توانید تمامی موقعیت‌های استخدام مهندس نفت را مشاهده و برای آن‌ها رزومه ارسال کنید.
منبع: targetjobs.co.uk
نویسنده
دسته بندی :
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
