منتورینگ چیست؟
امروزه دنیای کسب و کار بیش از هر زمان دیگری رقابتی شده است. برای موفقیت در این بازار پررقابت، شرکت‌ها باید تمرکز زیادی روی آموزش و ارتقای کارکنان خود داشته باشند. توسعه شغلی بخش مهمی از فرهنگ کار امروزی است و هم برای کارفرمایان و هم برای کارمندان در اولویت است. سازمان‌ها در سراسر جهان در حال سرمایه‌گذاری روی فرصت‌های توسعه کارکنان مانند برنامه‌های منتورینگ هستند. اما منتورینگ چیست و چگونه می‌تواند به توسعه شغلی افراد کمک کند؟
منتورینگ در محل کار راهی عالی برای آماده کردن کارکنان در جهت رویارویی با هر چالشی است که برایشان پیش می‌آید. مهم‌تر از همه، یک برنامه منتورینگ، سازمان را برای موفقیت در دنیای رقابتی و در حال تغییر کسب و کار آماده می‌کند. در این مقاله به تعریف مفهوم منتورینگ در سازمان، تفاوت کوچینگ و منتورینگ، و مزایای منتورینگ برای کارکنان و سازمان‌ها می‌پردازیم.
منتورینگ چیست و منتور کیست؟
منتورینگ (mentoring) در محل کار به برنامه‌ای اطلاق می‌شود که توسط سازمان اجرا شده و در آن کارکنان باتجربه به کارمندان جدید کمک می‌کنند تا در حرفه خود پیشرفت کنند. آن‌ها از طریق دانش، تجربه و تخصص خود، منتی (کارآموز و فردی که راهنمایی دریافت می‌کند) را در طول مسیر حرفه‌ای او راهنمایی می‌کنند.
در حالی که در بیشتر موارد، برنامه‌های منتورینگ برای کارکنان تازه استخدام شده است، اما برای هر فردی که مایل است مهارت و توانایی‌های خود را به سطح بالاتری برساند نیز مفید است.
برای ارائه پاسخ بهتر به سوالات منتورینگ چیست و چگونه منتور شویم، می‌توان آن را از منظر رسمی و غیررسمی تعریف کرد. منتورینگ غیررسمی، به صورت خودجوش بین کارمندان ارشد و کارمندان جدیدتر یا جونیور انجام می‌شود. در مقابل، منتورینگ رسمی، راهنمایی‌ای است که از طریق برنامه‌ای با ساختاری تثبیت شده صورت می‌گیرد. بنابراین، برای تبدیل شدن به یک منتور (mentor) نیازی به تحصیل در آموزشگاه یا مدرسه منتورینگ نیست و با کسب تخصص و تجربه کافی در یک حرفه، می‌توانید به افراد تازه کار راهنمایی‌های عملی و تجربی ارائه بدهید.
هدف از منتورینگ چیست؟
هدف از برنامه منتورینگ، ارائه راهنمایی و کمک به ارتقای حرفه‌ای فرد تازه وارد در شرکت است. برنامه منتورینگ می‌تواند رسمی باشد، مانند انتساب یک منتور به یک منتی و پیروی از دستورالعمل‌های مشخص، یا می‌تواند غیررسمی باشد، مانند ارائه کمک و راهنمایی داوطلبانه از سوی افراد واجد شرایط به افرادی که نیاز به ارتقا و بهبود دارند.
منتورینگ تنها برای کارمندان نیست، بلکه مدیران نیز نیاز به منتور دارند. در مواردی که یک مدیر اجرایی جدید وارد سازمان می‌شود، یک مدیر ارشد می‌تواند برای کمک به مدیر اجرایی جدید به عنوان منتور منصوب شود. منتورینگ یکی از روش‌های مهم برای آماده سازی مدیران آینده است.
مطلب مرتبط: آیا مهندسان مدیران بهتری هستند؟
تفاوت کوچینگ و منتورینگ چیست؟
برای بررسی تفاوت این دو، ابتدا باید به معرفی مفهوم کوچینگ (coaching) بپردازیم: کوچینگ فرآیندی است که در طی آن یک متخصص با تجربه، کارکنان یا مشتریان را برای دستیابی به اهداف و پتانسیل کامل خود راهنمایی کرده و به آن‌ها انگیزه می‌دهد. کوچ یا مربی، کارمندان را تشویق می‌کند تا اهدافی را تعیین نموده و در جهت عملی نمودن آن‌ها تلاش کنند.
کوچ اغلب از تکنیک‌ها و تمرین‌های خاصی استفاده می‌نماید که به کارکنان کمک می‌کند تا مهارت‌های کار تیمی، ارتباطات و رهبری لازم برای پیشرفت در محیط کاری را توسعه دهند.
هم فرآیند منتورینگ و هم کوچینگ، شامل کمک به افراد برای دستیابی به موفقیت و غلبه بر چالش‌های کاری می‌شوند. در ادامه، تفاوت‌های اصلی و کلیدی بین منتورینگ و کوچینگ آورده شده است.
هدف
هدف کوچینگ تغییر و بهبود نحوه برخورد کارکنان با کارشان است، در حالی که هدف از منتورینگ، این است که کارکنان بتوانند مسئولیت‌های خود را به درستی و به گونه‌ای کارآمد انجام دهند.
فعالیت‌ها
کوچ‌ها در جهت ایجاد انگیزه در کارکنان و افزایش اعتماد به نفس آن‌ها، مجموعه‌ای فعالیت‌ها و اقدامات برنامه‌ریزی شده را انجام می‌دهند.
فعالیت‌های منتورینگ معمولا در مقایسه با کوچینگ غیررسمی هستند و منتورها به‌جای استفاده از تکنیک‌ها و فعالیت‌های خاص، روی برقراری ارتباط دوطرفه تمرکز دارند.
مطلب مرتبط: راهنمای جامع استخدام؛ چگونه دنبال کار بگردیم؟
نوع ارتباطات
ارتباطات در فرآیند کوچینگ به صورت غیر مستقیم است. به این معنا که مربیان سوالاتی را از کارآموزان خود پرسیده و به فرد زمان می‌دهند تا در مورد آن‌ها فکر کند و پاسخ بدهد.
منتورینگ شامل ارتباطات دستوری بیشتری است و منتور تجربیات، دانش و مهارت‌های خود را برای بهبود عملکرد منتی با او به اشتراک می‌گذارد.
ساختار
کوچینگ در مقایسه با منتورینگ ساختارمندتر است. مدیران معمولا جلسات مربیگری یا کوچینگ را برای کارکنانی که نیاز به یادگیری مهارت‌ها یا مسئولیت‌های خاصی دارند، برنامه‌ریزی می‌کنند.
منتورینگ ساختار کمتری دارد و به شکل جلسات و گفتگوهای عمومی است.
صلاحیت راهنما
کوچ‌ها معمولا دوره‌های حرفه‌ای مربیگری را گذرانده و گواهی دریافت می‌کنند. در مقابل، هیچ شرایط صلاحیتی برای تبدیل شدن به یک منتور وجود ندارد. منتورها متخصصان با تجربه‌ای هستند که توان انتقال تجربه و تخصص خود به کارمندان مبتدی را دارند.
تمرکز
تمرکز کوچینگ روی کمک به کارکنان برای توسعه و دستیابی به اهداف یا مهارت‌های خاص بوده و منتورینگ بر توسعه حرفه‌ای و بهبود مسیر شغلی کارکنان جونیور تمرکز دارد.
رویکرد
کوچینگ به جای ارائه راهنمایی، بیشتر بر آموزش و ارتقای مهارت‌ها تمرکز دارد. اما، مسئولیت اصلی منتورها گوش دادن به کارمندان و مشاوره دادن به آن‌هاست.
مدت زمان فرآیند
کوچینگ معمولا به‌صورت کوتاه‌مدت انجام می‌شود، زیرا هدف‌محور و ساختارمند است و بر کمک به کارکنان برای دستیابی به اهداف معین تمرکز دارد. این بدان معناست که جلسات کوچینگ پس از رسیدن فرد به هدف به پایان می‌رسند.
منتورینگ فرآیندی طولانی‌مدت‌تر است و منتور تا زمانی که منتی تجربه کافی را به دست آورده یا از نظر تخصصی به سطح منتور رسیده باشد، به راهنمایی او ادامه می‌دهد.
مزایای منتورینگ برای کارکنان
تا اینجا به این موضوع پرداختیم که منتورینگ چیست و چه تفاوتی با کوچینگ دارد. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، منتورینگ هم برای کارکنان و هم برای سازمان‌ها مزایای زیادی دارد. چه در حرفه خود تازه کار بوده و چه به دنبال ارتقای مهارت‌های خود باشید، داشتن یک منتور با مزایای زیر همراه خواهد بود.
دریافت راهنمایی شخصی از یک متخصص
یک منتور در طول حرفه خود تجربه و مهارت‌های عملی به دست آورده است و می‌تواند این دانش را با شما به اشتراک بگذارند. منتورهای متخصص می‌توانند در زمینه‌هایی مانند مدیریت زمان، مهارت‌های بین فردی و روابط تجاری به شما مشاوره دهند. آن‌ها می‌توانند تجارب شخصی خود را با شما به اشتراک بگذارند و به شما در مسیر شغلی‌تان کمک کنند.
مطلب مرتبط: چگونه بازخورد درست، می‌تواند به بهبود عملکرد کارکنان کمک کند؟
تسریع رشد حرفه‌ای
یک منتور می‌تواند در تسریع رشد و ارتقای حرفه‌ای به شما کمک کرده و راهنمایی‌هایی را برای به حداقل رساندن چالش‌های احتمالی ارائه دهد. منتور همچنین می‌تواند پیشرفت حرفه‌ای شما را زیر نظر داشته باشد.
از آنجایی که یک منتور با تغییرات مهم صنعت آشنا است، می‌تواند بهترین دوره‌های آموزشی را برای گذراندن یا حوزه‌هایی که امکان توسعه زیادی در آینده دارند را به شما پیشنهاد بدهد.
افزایش فرصت‌های شبکه‌سازی
یک منتور می‌تواند شما را با مدیران و افراد حرفه‌ای در صنعت مورد نظرتان آشنا کند و شبکه حرفه‌ای شما را گسترش دهد. منتور شما همچنین ممکن است بتواند شما را برای موقعیت‌های شغلی جدید، برنامه‌های آموزشی یا ارتقای شغلی معرفی کند.
کمک به تعیین اهداف مشخص‌تر
از آنجایی که یک منتور در زمینه کاری شما متخصص است، ممکن است بداند که صنعت و به طور خاص شرکت شما به دنبال چه هستند. می‌توانید از منتور خود برای تعیین اهداف کوتاه مدت و بلند مدت شغلی کمک بگیرید. همچنین می‌توانید سعی کنید این اهداف را با نیازهای کارفرمای خود مطابقت دهید. شما می‌توانید به منتور خود در جهت کمک به تعیین و دستیابی به اهداف خاص برای نقش و شرکت خود تکیه کنید.
افزایش انگیزه
در پاسخ به این سوال که یکی از مهم‌ترین تاثیرات منتورینگ چیست، می‌توان گفت: افزایش انگیزه و اشتیاق برای ارتقای شغلی. حمایت شخصی منتور می‌تواند به شما اعتماد به نفس و تمایل بیشتری برای آزمایش کارهای جدید بدهد. موفقیت‌های خود را با منتورتان به اشتراک بگذارید و آن‌ها را باهم جشن بگیرید.
مزایای منتورینگ برای سازمان‌ها
مزایای بالقوه زیادی برای افزودن یک برنامه منتورینگ به سازمان وجود دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین مزایای منتورینگ برای سازمان‌ها آورده شده است.
فرصت‌های بیشتر برای تعامل کارکنان
یک برنامه منتورینگ می‌تواند به افزایش تعامل بین کارمندان کمک کند. منتورها اغلب در موقعیت‌های کارشناس ارشد یا در تیم‌های متفاوتی نسبت به کارکنان جونیور کار می‌کنند. در نتیجه، منتورینگ می‌تواند به کارکنان کمک کند تا روابط جدیدی را خارج از بخش کاری خود ایجاد کنند. این موضوع نیز می‌تواند به ایجاد فرصت‌های بیشتر و کمک به شکل‌گیری و به اشتراک گذاری ایده‌های متنوع منجر شود.
بهبود فرهنگ شرکت
یک برنامه منتورینگ می‌تواند به ایجاد فرهنگ کاری مثبت در محل کار کمک کند. منتورها با حمایت از استخدامی های جدید، به افزایش سطح شادی، رضایت و احساس مشارکت در کار کمک می‌کنند. این موضوع می‌تواند بر دیگران در محل کار تأثیر بگذارد و فرهنگ بهتری را برای همه اعضای تیم ایجاد کند.
توسعه حرفه‌ای مقرون به صرفه‌تر
توسعه حرفه‌ای بخش مهمی از ایجاد یک تیم موفق است و منتورینگ می‌تواند راهی مقرون به صرفه برای به اشتراک گذاشتن دانش در یک شرکت باشد. منتورها تخصص و راهنمایی خود را به اشتراک گذاشته، به سؤالات پاسخ می‌دهند و بدون هزینه اضافی منابعی را برای کمک به رشد و توسعه حرفه‌ای دیگر افراد سازمان فراهم می‌کنند.
افزایش سطح رضایت و حفظ کارکنان
وقتی اعضای جدید تیم احساس می‌کنند از آن‌ها حمایت می‌شود، رضایت شغلی بالاتری خواهند داشت. برای منتورها نیز، به اشتراک گذاشتن دانش و تخصص می‌تواند منجر به افزایش حس رضایت از کار شود. این موضوع در نهایت به حفظ کارکنان و کاهش نرخ خروج آن‌ها از سازمان منجر می‌شود.
جمع‌بندی
در این مقاله به بررسی اینکه منتورینگ چیست، چه تفاوتی با کوچینگ دارد و با چه مزایایی برای افراد و سازمان‌ها همراه است پرداختیم. منتورینگ فرآیندی است که طی آن یک متخصص باتجربه، به فرد تازه کار راهنمایی‌هایی را برای توسعه حرفه‌ای او ارائه می‌دهد. منتورینگ در سازمان می‌تواند کمک شایانی به توسعه حرفه‌ای افراد نموده، سطح رضایت از کار را افزایش داده و هزینه‌های توسعه و آموزش افراد را برای سازمان‌ها کاهش بدهد.
نویسنده
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
