چه زمانی باید شغل خود را عوض کنیم؟

معمولا خیلی از کارجویان، وقتی برای اولین بار یک شغل تمام-وقت و خوب پیدا می‌کنند، از جستجوی کار دست می‌کشند و تصور می‌کنند که قرار است برای همیشه در آن شغل باقی بمانند. با این حال، کارشناسان منابع انسانی تأکید دارند که هرگز نباید برای مدت طولانی در یک شغل باقی بمانید. البته پریدن از یک شغل به شغل دیگر، مفهومی که تحت عنوان جاب-هاپینگ (job-hopping) شناخته می‌شود، تبعات خودش را دارد.

دیگر زمانه‌ای که کارکنان ۴۰ سال در یک سازمان کار می‌کردند و سپس بازنشسته می‌شدند، گذشته است. تغییرات در صنعت، استارت‌آپ‌های دارای عمر کوتاه و نسل جوان بی‌صبر ما، فرهنگی حرفه‌ای ایجاد کرده‌اند که تغییر مکرر شغل در آن، طبیعی است.

با اینکه امروزه، جاب-هاپینگ کاملا طبیعی است اما خیلی از کارفرمایان در استخدام شما به مدت زمان همکاری شما با سازمان‌های قبلی، توجه می‌کنند. طبیعی است که کارفرمایان دوست ندارند مدام وقت خودشان را برای پیدا کردن نیروهای جدید و آموزش دادن آن‌ها تلف کنند. به علاوه، وقتی یک نیروی جدید، وارد سازمان می‌شود، سازگاری با سازمان جدید و رسیدن به حداکثر کارایی می‌تواند زمان‌بر باشد.

اما حداکثر و حداقل زمانی که باید در یک شغل بمانید، چقدر است؟ در این مقاله می‌خواهیم پس از معرفی مفهوم جاب-هاپینگ و مزایا و معایب آن، به بررسی این موضوع بپردازیم.

جاب-هاپینگ چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

عبارت جاب-هاپینگ (job-hopping) به معنی تغییر مکرر شغل در یک بازه زمانی نسبتا کوتاه است. معمولا زمانی که یک فرد، کمتر از دو سال در هر شغل باقی بماند و به طور پیوسته شغل خودش را تغییر دهد، اصطلاحا جاب-هاپر (job-hopper) نامیده می‌شود.

تغییر شغل می‌تواند دلایل متعددی مثل عدم رضایت شغلی، مشکلات مرتبط با سلامتی یا علاقه به تجربه یک شغل جدید داشته باشد. برای بعضی‌ها، جاب-هاپینگ، ناخوش‌آیند اما ضروری است. به عنوان مثال، ممکن است به دلیل کووید-۱۹ یا هر مشکل دیگری، شغل خود را از دست بدهید. در مقابل، بعضی دیگر، به صورت آزادانه و به انتخاب خود، استراتژی جاب-هاپینگ را به عنوان روشی برای پیدا کردن شغل رویایی خود، در پیش می‌گیرند.

تغییر پیوسته شغل در محیط و فرهنگ کاری امروزی

در گذشته، جاب-هاپینگ یا تغییر پیوسته شغل، به عنوان عدم تعهد شناخته می‌شد و دیدی منفی نسبت به آن وجود داشت. با این حال، امروزه این دیدگاه تغییر کرده است. در طول دهه گذشته، تعداد بیشتری از افراد و به ویژه نسل جوان امروزی، به جاب-هاپینگ روی آورده‌اند و امروزه دیگر ماندگاری در یک شغل، معنایی ندارد.

همچنین، بسیاری از شرکت‌ها، پرسنل خود را دورکار یا تعدیل کرده‌اند یا روش‌های دیگری را برای سازگاری با این تغییرات، به کار بسته‌اند. مدیران استخدامی، به خوبی می‌دانند که پرسنل امروزی، بیش از گذشته شغل خودشان را تغییر می‌دهند. با این حال، آن‌ها انتظار دارند که شما دلیل خوبی برای ترک شغل قبلی خود داشته باشید.

مزیت‌های جاب-هاپینگ

• حقوق بیشتر: حقوق و مزایا، مهم‌ترین انگیزه بیرونی (external instincts) برای کار کردن است. وقتی یک شغل با حقوق بیشتر به شما پیشنهاد می‌شود، به سختی می‌توانید دلیل بهتری برای ماندن در شغل قبلی پیدا کنید. امروزه با گسترش شبکه‌های اجتماعی، به ویژه لینکدین، پیشنهادات شغلی بیشتری به پرسنل ارائه می‌شود.
• پیشرفت حرفه‌ای: قطعا ماندن در یک شغل، یکی از موانع اصلی پیشرفت حرفه‌ای است. بسیاری از کارکنان، با هدف ترفیع شغلی، مدام شغل خودشان را عوض می‌کنند و از پله‌ای به پله بالاتر می‌روند.
• تغییر محل کار: یکی از مزیت‌های دیگر جاب-هاپینگ، تغییر محل کار و بعضا، شهر یا کشور محل زندگی است. این تجربه با اینکه برای بعضی‌ها ناخوشایند و دشوار است، برای بعضی دیگر، هیجان‌انگیز و جالب می‌باشد. اگر همواره در یک شغل باقی بمانید، ممکن است هرگز فرصت تجربه یک محیط کاری جدید یا زندگی در یک شهر جدید را پیدا نکنید. شاید محیط جدیدی که وارد آن می‌شوید بهتر از تجربه قبلی شما باشد.

معایب جاب-هاپینگ

• مشکل در پیدا کردن شغل جدید: مهم‌ترین ایراد تغییر پیوسته شغل، دید منفی کارفرمایان به این موضوع و مشکل در پیدا کردن یک شغل جدید است. مدیران استخدامی سازمان‌ها سابقه کار کارجویان را نگاه می‌کنند و معمولا، زمانی کارجو را استخدام می‌کنند که دلیل خوبی برای ترک شغل قبلی خودش داشته باشد. خیلی وقت‌ها نیز اصلا کار به مصاحبه نمی‌کشد و رزومه شما تنها به دلیل همین موضوع، رد می‌شود.
• از دست دادن فرصت با تجربه شدن در یک کار: با اینکه تغییر پیوسته شغل با تجربیات جدیدی همراه است و می‌تواند منجر به افزایش توانایی‌ها و مهارت‌های شما شود اما فرصت با تجربه شدن در یک کار خاص را از شما می‌گیرد. این در حالی است که باقی ماندن در یک شغل به مدت سه تا پنج سال، مسیر حرفه‌ای شما را مشخص می‌کند و شما می‌توانید از تجربیات گذشته، برای پیشرفت حرفه‌ای خود استفاده کنید.
• عدم رضایت شغلی: اگر پس از مدت کوتاهی شغل خود را تغییر دهید، ممکن است هرگز یاد نگیرید که چگونه با چالش‌های یک کار، کنار بیایید و همین موضوع می‌تواند منجر به ایجاد رضایت شغلی شود. گاهی اوقات ممکن است دو تا سه سال طول بکشد که با یک شغل جدید سازگار شوید و اگر جاب-هاپر باشید، هرگز این فرصت را پیدا نخواهید کرد.
• از دست دادن بعضی از مزایا: سازمان‌ها حقوق و مزایای بیشتری به پرسنل با تجربه‌تر خود می‌دهند. در واقع، بعضی از مزایای کار، مثل پایه سنوات، بر اساس سابقه کار فرد در یک سازمان محاسبه می‌شوند و اگر فردی، مدام کار خودش را عوض کند، هرگز از چنین مزایایی، بهره‌مند نخواهد شد.
• استرس و بی‌ثباتی: یکی از مشکلات دیگر تغییر مکرر شغل، استرس اضافی در زندگی است. همه ما می‌دانیم که فرآیند جستجوی کار تا چه اندازه دشوار و استرس‌زا است و گاهی اوقات ممکن است مدت‌های طولانی، یک کار مناسب خود پیدا نکنیم. در مقابل، داشتن یک شغل ثابت با امنیت شغلی بالا، خیال شما را در زندگی خیلی راحت‌تر می‌کند و دیگر استرس پیدا کردن کار را نخواهید داشت.

آیا شما برای ترک شغل کنونی خود آماده هستید؟

تصمیم برای ترک یک شغل، تصمیمی بسیار مهم و حساس است. در اینجا با طرح چندین پرسش، بررسی خواهیم کرد که آیا برای ترک شغل کنونی خود آماده هستید یا خیر.

آیا در شغل کنونی از مهارت‌ها و توانمندی‌های شما استفاده می‌شود؟

وقتی می‌خواهید شغل کنونی خود را ارزیابی کنید، یکی از مهم‌ترین پارامترهایی که باید در نظر بگیرید این است که آیا در این شغل از مهارت‌ها و توانمندی‌های واقعی شما استفاده می‌شود یا خیر. اگر احساس می‌کنید که توانایی‌های شما در شغل کنونی بدون استفاده مانده‌اند و از پتانسیل‌های شما در این شغل استفاده نمی‌شود، وقت آن است که به فکر یک شغل جدید باشید.

آیا فرصتی برای پیشرفت شغلی دارید؟

کلید رضایت شغلی، پیشرفت شغلی است. اگر مدت‌ها است که کارفرمای شما فرصتی برای ارتقاء و پیشرفت شغلی برایتان فرآهم نمی‌آورد، ممکن است شغل کنونی شما یک مسیر بن-بست باشد و هرگز نتوانید در آن پیشرفت کنید.

البته، اگر از شغل کنونی خود رضایت کافی دارید و به آن قانع هستید، شاید ارزشش را نداشته باشد که به فکر تغییر شغل باشید. با این حال، اگر همواره رزومه خود را آپدیت کنید و همیشه در جستجوی کار باشید، ممکن است مشاغل بسیار بهتری برای شما وجود داشته باشد.

آیا اثرگذاری لازم را در سازمان خود دارید؟

دلیل نارضایتی بسیاری از کارکنان از شغلی کنونی خود، احساس بی‌فایده بودن تلاش‌هایشان است. اگر احساس می‌کنید کاری که انجام می‌دهید، بی‌فایده است یا هدف مشخصی ندارد، شاید بهتر باشد به دنبال شغل دیگری باشید که بتوانید در آن، یک تأثیر واقعی داشته باشید.

آیا شغل شما دیگر چیز جدیدی برای یاد دادن به شما ندارد؟

این موضوع نشان می‌دهد که شما از شغل کنونی خود خسته شده‌اید. اگر در تعیین اهداف برای شغل خود دچار مشکل هستید یا دیگر برای شروع کار خود در صبح، انگیزه‌ای ندارید، زمان ارسال رزومه برای فرصت‌های شغلی جدید فرا رسیده است.

آیا جنبه‌های منفی شغل برای شما بیش از جنبه‌های مثبت آن است؟

آیا دیگر نمی‌توانید نگاه مثبتی به شغل و محیط کار خود داشته باشید ولی نکات منفی، روز به روز خودشان را بیشتر نشان می‌دهند؟ اگر این مشکل قابل حل شدن نیست، بهتر است به دنبال پیدا کردن یک فرصت استخدام جدید باشید.

آیا از کار کردن خسته شده‌اید؟

یکی از نشانه‌های فرا رسیدن زمان تغییر شغل، کاهش بازدهی است. آیا در هنگام کار کردن، زمان بیشتری را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانید؟ آیا کارهای کمتری را در یک روز به انجام می‌رسانید؟ در چنین شرایطی بهتر است هر چه سریع‌تر به دنبال یک شغل جدید باشید.

چه مدت باید در یک شغل بمانید؟

صرف نظر از جواب شما به سوالات فوق، اگر شرایط در محیط کاری شما خیلی معمولی باشد به طوری که همه چیز رو به روال و بدون هیچ مشکلی پیش رود ولی خیلی هم ایده‌آل و رویایی نباشد، تا چه مدت باید در شغل کنونی خود باقی بمانید؟

میانگین ماندن افراد در یک شغل چقدر است؟

درست است که مسیر شغلی افراد با هم دیگر متفاوت است اما می‌توان از مدت زمان معمول باقی ماندن افراد در یک شغل، یک دید کلی به دست آورد. مدت میانگین تصدی یک شغل از حرفه‌ای به حرفه‌ی دیگر، از صنعتی به صنعت دیگر و از سازمانی به سازمان دیگر، متفاوت است. همچنین، عوامل دیگری مثل جنسیت و سن نیز روی مدت زمانی که افراد در یک شغل باقی می‌مانند، تأثیر دارد. شرکت‌های فعال در حوزه فناوری، کوتاه‌ترین و بخش دولتی، بلندترین مدت ماندگاری پرسنل در یک شغل را دارند.

مدت میانگین ماندن پرسنل در یک سازمان، حدود ۴/۲ سال است. داده‌های‌ زیر در سال ۲۰۱۸ در ایالات متحده آمریکا توسط وب‌سایت Bureau of Labor Statistics گزارش شده‌اند:

• پرسنل در شغل‌های مدیریتی به طور توسط، بلندترین مدت ماندگاری در یک شغل را داشته‌اند (۵ سال).
• پرسنل در مشاغل خدماتی، کوتاه‌ترین مدت ماندگاری در یک شغل را داشته‌اند (۲/۹ سال).
• ۲۲٪ از افراد، یک سال یا کمتر در یک فرصت شغلی باقی مانده‌اند.
• میانگین باقی ماندن افراد جوان‌تر در یک شغل، کوتاه‌تر از مدت میانگین باقی ماندن افراد مسن‌تر در یک شغل بوده است؛ تنها ۹ درصد از افراد دارای سن بین ۵۵ تا ۷۴ سال، کمتر از ۱۲ سال در شغلشان سابقه داشته‌اند.
• ماندگاری متوسط در یک شغل برای افراد بین ۵۵ تا ۶۴ سال (۱۰/۱ سال)، بیش از سه برابر ماندگاری در یک شغل برای افراد ۲۵ تا ۳۴ ساله (۲/۸ سال) بوده است.
• پرسنل بخش دولتی دارای ماندگانی متوسط ۶/۸ سال در یک شغل بوده‌اند و مدت زمان ماندگاری در یک شغل برای کارکنان بخش خصوصی، حدود ۳/۸ سال بوده است.
• میانگین ماندگاری مردان در یک شغل، ۴/۳ سال و میانگین ماندگانی زنان در یک شغل، ۴ سال بوده است.
• میانگین ماندگاری در یک شغل برای مردان و زنان دارای تحصیلات زیر دیپلم، به ترتیب، ۴/۷ سال و ۴/۲ سال بوده است.
• میانگین ماندگاری در یک شغل برای مردان و زنان دارای تحصیلات دانشگاهی، به ترتیب، ۵/۲ سال و ۵ سال بوده است.

میزان مدت ماندگاری افراد در شرکت‌های فناوری بسیار کوتاه‌تر است. به چند مثال زیر دقت کنید:

• فیسبوک: ۲/۰۲ سال
• گوگل: ۱/۹ سال
• اوراکل: ۱/۸۹ سال
• اپل: ۱/۸۵ سال
• آمازون: ۱.۸۴ سال

مدت بهینه ماندن در یک شغل

در مجموع می‌توان گفت که ۳ تا ۵ سال ماندن در یک شغل بدون دریافت ترفیع و ارتقاء شغلی، مدت زمان بهینه برای ماندن در یک شغل بدون متحمل شدن تبعات ماندگاری گیر افتادن در آن شغل است. البته این موضوع به نوع شغل، سطحی که در آن قرار دارید و سازمانی که برای آن کار می‌کنید، بستگی دارد.

با این حال یک توصیه کلی به شما می‌کنیم: اگر خیلی زود و پس از یک یا دو سال به جایی رسیدید که احساس کردید وقت تغییر شغل است، کمی بیشتر آن شغل را تحمل کنید زیرا تغییر بسیار سریع شغل، وجهه مناسبی نزد مدیران استخدامی ندارد.

نحوه پاسخ‌گویی به سوالات در مصاحبه درباره مدت ماندگاری در یک شغل

یکی از رایج‌ترین سوالات در هر مصاحبه استخدامی، در رابطه با دلیل ترک مشاغل قبلی است. هم جاب-هاپینگ و هم ماندن طولانی مدت در یک جایگاه شغلی بدون پیشرفت کردن، وجهه خوبی نزد کارفرمایان ندارد. بنابراین، شما باید برای هر کدام از این وضعیت‌ها، توجیه مناسبی داشته باشد. در اینجا می‌خواهیم به شما بگوییم که چگونه می‌توانید به سوالات کارفرمایان در رابطه با هر یک از این وضعیت‌ها، جواب دهید.

روش توجیه کردن تغییر مکرر شغل

• روی تجربیاتی که از هر کدام مشاغل قبلی داشته‌اید، تأکید کنید: توضیح دهید که چگونه هر فرصت شغلی باعث شده تا چیزهای جدیدتری یاد بگیرید و به اهداف حرفه‌ای خود نزدیک‌تر شوید. همچنین، دقیقا باید توضیح دهید که در شرکتی که برای آن رزومه فرستاده‌اید به دنبال چه جایگاهی هستید و چه انتظاری از شغل خود دارید.
• به دلایل منفی ترک کارهای قبلی اشاره نکنید: اگر بعضی از کارهای خود را به خاطر محیط کار نامناسب، حقوق پایین یا به مشکل خوردن با کارفرما ترک کرده‌اید، نیازی نیست در جلسه مصاحبه صادق باشید و دلیل واقعی ترک آن شغل‌ها را بگویید. می‌توانید با جواب‌هایی کلیشه‌ای مثل نیاز به پیشرفت شغلی و فهمیدن اینکه به آن شغل علاقه‌ای ندارید، یا اینکه آن شغل چیزی برای یاد دادن به شما نداشت، از سوالات مرتبط با دلیل ترک مشاغل قبلی، رد شوید.
• مکالمه را به سمت آینده ببرید و از اشاره به گذشته پرهیز کنید: برای اینکه درگیر سوالاتی مثل دلیل ترک مشاغل قبلی و عوض کردن زود به زود مشاغل نشوید، می‌توانید خیلی زیرکانه مکالمه را به سمت آینده هدایت کنید و از سازمان و موقعیت شغلی ایده‌آل خود سخن بگویید.

روش‌هایی که در بالا برای شما توضیح دادیم، مخصوص به کارگیری در جلسه مصاحبه بودند. با این حال، بسیاری از مدیران استخدامی، به محض اینکه بدانند شما خیلی زود به زود شغل خود را عوض کرده‌اید، رزومه‌تان را رد می‌کنند. بنابراین باید هنگام ساخت رزومه نیز به نکات زیر اشاره کنید:

• یک نامه اختصاصی (cover-letter) همراه رزومه برای کارفرما بنویسید که سابقه مشاغل قبلی و دلیل ترک آن‌ها به شیوه‌ای مثبت، مثل نیاز به رشد، در آن بیان شده باشد.
• از رزومه ساز حرفه ای جاب ویژن استفاده کنید زیرا در این رزومه‌ساز، علاوه بر اشاره به سابقه کار، تأکید زیادی روی مهارت‌ها و توانایی‌های شما می‌شود. همچنین، رزومه‌ساز جاب ویژن به شما امکان نوشتن دلیل ترک هر شغل را می‌دهد.

نحوه توجیه ماندن طولانی مدت در یک شغل بدون پیشرفت شغلی

• توضیح دهید که شغل شما چطور به مرور زمان تغییر کرده و مسئولیت‌های جدیدی به شما سپرده شده است: با این روش، به مصاحبه‌کننده القا می‌کنید که با اینکه عنوان شغلی شما تغییر نکرده اما وظایف و مسئولیت‌های شما در حال پیشرفت بوده و ارتقاء شغلی در همان عنوان شغلی قرار داشته است.
• در رابطه با مهارت‌های جدیدی که با گذشت زمان در شغل طولانی‌مدت خود کسب می‌کرده‌اید، توضیح دهید: تا زمانی که چیزهای جدیدی در یک کار وجود داشته باشد که آن‌ها را نیاموخته باشید، ماندن در آن شغل، هیچ ایرادی ندارد.
• اهداف خود برای آینده را توضیح دهید: وقتی شما از اهداف بلند-پروازانه خود برای آینده صحبت می‌کنید، به مصاحبه‌کننده القا می‌شود که شما به دنبال پیشرفت هستید و این واقعیت مدت طولانی بدون پیشرفت شغلی در یک سازمان بوده‌اید را فراموش می‌کند.

جمع‌بندی

جاب-هاپینگ یا تغییر مکرر شغل، امروزه، به ویژه در میان جوان‌ترها، رواج زیادی پیدا کرده است اما خیلی از کارفرما‌ها، به سختی جاب-هاپرها را استخدام می‌کنند. در مقابل، ماندن طولانی مدت در یک سازمان بدون ارتقاء شغلی نیز توصیه نمی‌شود و آسیب‌های خودش را دارد.

مدت معمول ماندن در یک شغل، به عوامل مختلفی مثل شغل، سازمان، صنعت، سن، جنسیت و … بستگی دارد. به طور معمول توصیه می‌شود که ۳ تا ۵ سال در یک شغل باقی بمانید و سپس، به فکر تغییر شغل خود باشید. البته گاهی اوقات ممکن است شغل شما خیلی زود خسته کننده شود و چیزی برای یاد دادن به شما نداشته باشد. گاهی اوقات نیز اگر محیط کار خود و حتی شغل خود را نمی‌پسندید، در چنین شرایطی باید به فکر تغییر شغل باشید.

اگر جاب-هاپر هستید و دوست دارید از شغلی به شغل دیگر بپرید، نیازی نیست که در رزومه یا مصاحبه استخدامی خود، به این موضوع اشاره کنید و با جواب‌های مثبت کلیشه‌ای مثل نیاز به رشد، برای دلیل ترک مشاغل قبلی توجیه بیاورید. همچنین، اگر مدت‌ها بدون ارتقاء در یک شغل بوده‌اید، باید در هنگام مصاحبه شغلی جدید به مصاحبه کنند القا کنید که شغل شما پیشرفت را در ذاتش داشته و همواره چیزهای جدیدی برای یاد دادن به شما داشته است.

اگر پس از خواندن این مقاله احساس می‌کنید که وقت تغییر شغل فرا رسیده، می‌توانید با مراجعه به سایت استخدام جاب ویژن، جدیدترین آگهی‌های شغلی را ببینید و برای آن‌ها رزومه بفرستید.

منبع: Indeed