مهندسی شیمی چه گرایش‌هایی دارد و چه آینده‌ای در انتظار این رشته است؟
مهندسان شیمی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته، کیفیت زندگی بشر را در حوزه‌هایی مثل حفاظت زیست‌محیطی، مدیریت منابع و کنترل کیفیت و ایمنی مواد غذایی، افزایش داده‌اند. پیش‌بینی می‌شود که از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، بازار کار گرایش های مهندسی شیمی حدود ۴ درصد رشد داشته باشد.
مهندسین شیمی می‌توانند در صنایع مختلف، از پتروشیمی‌ها گرفته تا صنایع غذایی مشغول به کار شوند. فارغ‌التحصیلان این رشته با علوم مختلف از جمله فیزیک، شیمی، زیست‌شناسی و علوم محاسباتی آشنایی دارند و می‌توانند بسیاری از فرآیند‌های صنعتی را بهینه‌سازی کنند. در این مقاله می‌خواهیم در رابطه با گرایش های مهندسی شیمی و بازار کار و مهم‌ترین موضوعات و مباحث آن در آینده صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
لینک مرتبط: استخدام مهندس شیمی 1403
نگاهی کلی به رشته و گرایش های مهندسی شیمی
موضوع اصلی گرایش های مهندسی شیمی، تبدیل مواد اولیه به مواد مفید و دارای ارزش تجاری مثل لباس، غذا، نوشیدنی و انرژی است. مهندسان شیمی روی فرآیند‌ها و محصولات تمرکز دارند و فرآیند‌ها را طراحی کرده و توسعه می‌دهند تا محصولاتی را تولید کنند. آن‌ها یا روی بهبود یک فرآیند موجود یا خلق یک فرآیند تولیدی جدید کار می‌کنند. یکی دیگر از موضوعاتی که در این رشته به آن پرداخته می‌شود، مدیریت منابع، حفاظت از محیط زیست و سلامتی و ایمنی محصولات است.
در مجموع می‌توان گفت که کار اصلی مهندسین شیمی، پیدا کردن روش‌ها و فرآیند‌های بهینه برای تبدیل یک چیز به چیز دیگر است. مهندسان شیمی از قوانین شیمی-فیزیک و فیزیک استفاده می‌کنند. علم ترمودینامیک در این رشته از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
چرا ریاضی در گرایش های مهندسی شیمی اهمیت دارد؟
ریاضی ابزار اصلی بهینه‌سازی و مدل‌سازی است. منظور از بهینه‌سازی، استفاده بهتر از مواد، انرژی و تأسیسات به منظور بازدهی بیشتر و امکان‌سازی اقتصادی فرآیند‌ها است. منظور از مدل‌سازی، تهیه نمونه‌های اولیه نظری و محاسباتی از سیستم‌های پیچیده است که عمدتاً به صورت کامپیوتری انجام می‌شود.
تاریخچه این رشته به زمان صنایع تبدیلی (process industries) باز می‌گردد. مفاهیم مهندسی شیمی از زمان تمدن‌های اولیه در فرآیند‌های تقطیر و تخمیر به کار می‌رفته است. امروزه، کاربرد اصلی گرایش های مهندسی شیمی در صنایع شیمیایی بزرگ-مقیاس است.
این رشته در روند پیشرفتش به عنوان یک رشته مجزا، به صورت تخصصی وارد مبحث حل مسائل مرتبط با طراحی و اجرای کارخانه‌های بزرگ برای تولید پایدار شده است. به دلیل افزایش نیاز‌ها و نگرانی‌های جامعه در رابطه با آلودگی‌های زیست‌محیطی و رقابت‌های تجاری، بهینگی فرآیند‌های تولیدی اهمیت بسیار زیادی دارد. مهندسان شیمی می‌توانند در گرایش‌های متعددی تحصیل کنند که در ادامه به بررسی مهم‌ترین گرایش های مهندسی شیمی خواهیم پرداخت.
مطلب مرتبط: ۱۰ شغل پر درآمد در بازار کار مهندسی شیمی
مهندسی فرآیند
مهندسی فرآیند، یکی از گرایش های مهندسی شیمی است که با بهبود و اجرای تمامی فرآیند‌ها مرتبط است. بهترین تعریف از «فرآیند» به این صورت است: مجموعه‌ای ساختارمند از فعالیت‌ها برای حصول یک هدف نهایی
همه فرآیند‌ها به این منظور طراحی می‌شوند که یک ورودی (مواد خام) را به یک خروجی (محصولات و خدمات) تبدیل کنند. مهندسی یک فرآیند به طور خاص شامل بهینه‌سازی آن از نظر زمان و هزینه و آموزش افراد برای اجرای آن است. تمام فرآیند‌های شیمیایی، زیست‌شناختی، مکانیکی و تولیدی، موضوع مهندسی فرآیند هستند.
مهندسین فرآیند از نرم‌افزار‌های کامپیوتری برای طراحی و نمایش فرآیند‌های مورد استفاده در صنایع مختلف استفاده می‌کنند. با اینکه اکثر این مهندسین، معمولاً در یک دفتر کار و پشت یک کامپیوتر می‌نشینند و کار‌های خود را انجام می‌دهند، اما بعضی از آن‌ها در محل فرآیند حاضر می‌شوند تا بر اجرای صحیح و خروجی آن نظارت داشته باشند.
مهندسین فرآیند، دخالت فعال در فرآیند ندارند. برای مثال، اگر یکی از بخش‌های خط تولید دچار مشکل شود، مهندس فرآیند خودش برای رفع آن مشکل اقدام نمی‌کند و از یک تکنسین می‌خواهد که این کار را انجام دهد.
فارغ‌التحصیلان مهندسی فرآیند که یکی از مهم‌ترین گرایش های مهندسی شیمی است، در نظریه فرآیند تخصص کسب می‌کنند و با فناوری‌های کامپیوتری آشنا می‌شوند. این مهندسین معمولاً در شرکت‌های بزرگ استخدام می‌شوند تا بر فرآیند‌های مختلف نظارت داشته باشند. کمتر پیش می‌آید که یک مهندس فرآیند، کسب‌وکار خودش را داشته باشد. اما بعضی از این مهندسین، به صورت قراردادی و پروژه‌ای با سازمان‌های بزرگ کار می‌کنند.
مهندسی بیوشیمیایی، از گرایش های مهندسی شیمی
یکی دیگر از گرایش های مهندسی شیمی، مهندسی بیوشیمیایی است. مهندسی بیوشیمیایی عبارت است از به‌کارگیری مواد بیولوژیک (طبیعی یا آلی) مثل ارگانیسم‌های زنده، سلول‌ها و مولکول‌های خاص، برای توسعه محصولات و فرآیند‌ها. صنایعی که به مهندسی بیوشیمیایی وابسته هستند، عبارت‌اند از:
- بیوتکنولوژی
- سوخت‌های زیستی
- داروسازی
- تصفیه آب
- صنایع غذایی
در این صنایع، از مهندسی بیوشیمیایی برای تحقیق، توسعه و تولید مواد محصولات مطابق با اصول توسعه پایدار استفاده می‌شود. محصولات نهایی، معمولاً ترکیبی از مواد آلی و مواد آزمایشگاهی هستند. مهم‌ترین این محصولات شامل موارد زیر است:
- محصولات نفتی مثل رنگ یا پلاستیک
- محصولات غذایی
- محصولات سلولزی
- محصولات نساجی
- محصولات بهداشتی
- محصولات مراقبتی شخصی
- دارو‌ها
- آفت‌کش‌ها
- کود‌ها
مهندسان بیوشیمی از فناوری‌های پیشرفته و دانش خود در حوزه‌های مهندسی، زیست‌شناسی و شیمی برای خلق فرآیند‌های تولیدی جدید از مواد زیستی استفاده می‌کنند. این مهندسین معمولاً همراه با دانشمندان در آزمایشگاه کار می‌کنند. آن‌ها یافته‌های کار خود را در اختیار تولیدکنندگان و تکنسین‌ها قرار می‌دهند تا از این داده‌ها در فرآیند‌های تولید بزرگ-مقیاس استفاده کنند.
گرایش پدیده‌های انتقال
پدیده‌های انتقال (transport phenomena) یکی از گرایش های مهندسی شیمی است که با تحرک جرم، تکانه یا انرژی درون یک زمینه مایع در نتیجه ناهمگن بودن شرایط موجود در زمینه سروکار دارد. برای مثال، تفاوت غلظتی در یک زمینه، منجر به حرکت نسبی گونه‌های مولکولی درون آن زمینه می‌شود که معمولاً از این فرآیند، تحت عنوان انتشار (diffusion) نام برده می‌شد.
به عنوان یک مثال دیگر، تفاوت شتاب در بخش‌های مختلف یک مایع در حال حرکت نیز انتقال تکانه (transport of momentum) را ایجاد می‌کند. به طور مشابهی، تفاوت در میزان انرژی در بخش‌های مختلف یک مایع، سبب انتقال انرژی می‌شود که به آن‌رسانایی حرارتی می‌گویند. مطالعه رفتار مواد، به ویژه سیالات و فرآیند‌های انتقالی در آن‌ها، اهمیت بسیار زیادی برای مدل‌سازی و بهینه‌سازی فرآیند‌های صنعتی دارد.
فناوری نانو، یکی از گرایش های مهندسی شیمی
یکی از مهم‌ترین گرایش های مهندسی شیمی در کارشناسی ارشد، گرایش مهندسی نانو است. فناوری نانو (nanotechnology) یک رشته میان‌رشته‌ای است که با دستکاری و تغییر مواد در مقیاس‌های کمتر از ۱۰۰ نانومتر، یعنی در اندازه مولکول‌ها و اتم‌ها، سروکار دارد. به قول فیزیکدان مطرح آمریکایی و برنده جایزه نوبل: اون پایین فضای بسیار زیادی وجود داره!
ریچارد فاینمن در سخنرانی خود هنگام دریافت جایزه نوبل در سال ۱۹۶۵، مفهوم فناوری نانو را به دنیا معرفی کرد، اما اذعان داشت که نمی‌داند چگونه می‌توان از آن فضا استفاده کرد. با این حال، با پیشرفت‌هایی که در فناوری ایجاد شد، نانوتکنولوژی رنگ واقعیت به خود گرفت و امروزه، یکی از اساسی‌ترین ابزار‌های مهندسین شیمی برای بهینه‌سازی ساخت محصولات مختلف است.
مهندسی صنایع غذایی
مهندسی صنایع غذایی، یکی از مهم‌ترین گرایش های مهندسی شیمی است. با توجه به اینکه جمعیت کره زمین در سال ۲۰۵۰ به بیش از ۹ میلیارد نفر می‌رسد و فرسایش خاک‌ها و از بین رفتن حاصلخیزی بسیاری از زمین‌های کشاورزی و تعادل زیست‌محیطی، قطعاً در آینده تأمین غذا یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش‌روی بشر خواهد بود. مهندسین شیمی در گرایش مهندسی صنایع غذایی فرآیند‌های تولید غذا را بهینه‌سازی می‌کنند و روش‌های جدیدی را توسعه می‌دهند.
گیاهان و جلبک‌ها، تولیدکنندگان اصلی غذا در سیاره ما هستند. آن‌ها با استفاده از انرژی خورشید، غذای مورد نیاز جانوران در زنجیره‌های غذایی را تولید می‌کنند. به همین دلیل، اساس تولید مواد غذایی همیشه کشاورزی بوده و هست. کشاورزی، غذای انسان و دام‌ها را تأمین می‌کند. امروزه با بر هم خوردن تعادل زیست‌محیطی، سیاره ما به سمت زیست‌ناپذیری می‌رود و رفته‌رفته، زندگی برای گیاهان و حیوانات روی زمین سخت‌تر و کشاورزی و دام‌پروری، ضعیف‌تر می‌شود.
بنابراین، اگر برای تولید غذا وابسته به کشاورزی باشیم، قطعاً در آینده با بحران غذا رو‌به‌رو خواهیم بود. امروزه، مهندسین صنایع غذایی با بهینه‌سازی استفاده از مواد اولیه در تولید غذا، توانسته‌اند تا حدی مانع از این بحران جدی شوند اما در آینده، باید به دنبال روش‌های دیگری برای تولید غذا باشیم. یکی از زمینه‌های تحقیقاتی مهم در حوزه صنایع غذایی، تولید مواد غذایی با روش‌های مهندسی شیمی و بدون نیاز به کشاورزی یا دام‌پروری است. برای مثال، تلاش‌های زیادی برای تولید مواد جایگزین گوشت صورت گرفته اما همچنان بشر نتوانسته است سیستمی جایگزین برای فوتوسنتز گیاهان پیدا کند.
برای مشاهده آگهی‌های استخدام مهندسی شیمی و ارسال رزومه به آن‌ها کلیک کنید.
مهندسی شیمی گرایش داروسازی
گرایش داروسازی (pharmaceutical engineering) در میان گرایش های مهندسی شیمی، روی طراحی، ساخت و بهبود تأسیسات ساخت دارو تمرکز دارد. با اینکه بعضی از مهندسین دارو در تحقیق و توسعه دارو‌ها نیز نقش دارند، اما اکثر این مهندسین، صرفاً روی بهینه‌سازی فرآیند‌های ساخت دارو، کاهش مصرف مواد اولیه و کاهش آلودگی حاصل از فرآیند ساخت کار می‌کنند.
مهندسی پلیمر، یکی از مهم‌ترین گرایش های مهندسی شیمی
پلیمر‌ها از مهم‌ترین محصولات پتروشیمیایی هستند که کاربرد‌های بسیار زیادی در زندگی مدرن دارند. اکثر مواد پلاستیکی و غیر فلزی که در ساخت مصنوعات مختلف استفاده می‌شوند، ساختاری پلیمری دارند. کوچکترین تغییر در ساختار یک پلیمر، منجر به تغییرات چشمگیری در خواص فیزیکوشیمیایی ماده حاصل از آن می‌شود.
گرایش مهندسی پلیمر در رشته مواد با گرایش مهندسی پلیمر در مقطع کارشناسی ارشد رشته مهندسی شیمی تفاوت دارد. در مهندسی مواد، روی ساختار پلیمر‌ها و تحقیق و توسعه برای ساخت پلیمر‌های جدید کار می‌شود. اما مهندسین شیمی که در گرایش مهندسی پلیمر تحصیل کرده‌اند، روی بهینه‌سازی فرآیند‌های تولید صنعتی پلیمر‌ها کار می‌کنند.
مطلب مرتبط: آشنایی کامل با شغل مهندسی شیمی، درآمد و نیازمندی‌های آن
گرایش بیوتکنولوژی
معرفی بیوتکنولوژی به عنوان یکی از گرایش های مهندسی شیمی ممکن است کمی عجیب باشد. زیرا بیوتکنولوژی در اصل یکی از گرایش‌های رشته زیست‌شناسی است. با این حال، بیوتکنولوژی برای زیست‌شناسان با بیوتکنولوژی برای مهندسان شیمی تفاوت دارد.
زیست‌شناسانی که در گرایش بیوتکنولوژی کار می‌کنند، از اصول و تکنیک‌های زیست‌شناختی برای تولید فرآورده‌های بیولوژیک و محصولات بیوتکنولوژیک در مقیاس آزمایشگاهی بهره می‌گیرند. اما مهندسین شیمی در گرایش بیوتکنولوژی روی صنعتی‌سازی تولید فرآورده‌های زیستی و محصولات بیوتکنولوژیک کار می‌کنند.
پر واضح است که تولید یک محصول بیولوژیک توسط بیوتکنولوژیست‌های زیست‌شناس در آزمایشگاه، کاملاً با تولید صنعتی آن متفاوت است. امروزه، نیاز به استخدام مهندس شیمی در گرایش بیوتکنولوژی روزبه‌روز در حال افزایش است.
دیگر گرایش های مهندسی شیمی
مهندسی شیمی محدود به گرایش‌های فوق نیست و شامل گرایش‌های مهم دیگری مثل مهندسی کاتالیست، مهندسی صنایع پالایش، مهندسی صنایع سلولزی، مهندسی صنایع شیمیایی معدنی، جداسازی، مهندسی هسته‌ای، مهندسی انرژی، مهندسی تکنولوژی صنایع شیمیایی، مهندسی طراحی فرآیند‌های صنایع نفت، مهندس HSE، مهندسی مهمات و تسلیحات و… است.
مطالب مرتبط: ساخت رزومه با رزومه‌ساز جاب ویژن
آینده شغلی برای فارغ‌التحصیلان گرایش های مهندسی شیمی
همانطور که گفته شد، گرایش های مهندسی شیمی بسیار متنوع هستند و این مهندسین در جایگاه‌های شغلی متنوعی به کار گمارده می‌شوند و شما می‌توانید با مراجعه به سایت‌های استخدامی، فرصت‌های شغلی متعدد برای این مهندسین را ببینید و برای آن‌ها رزومه بفرستید.
با توجه به پیشرفت‌های فناوری، انتظار می‌رود که در آینده حوزه مهندسی شیمی گسترده‌تر شده و مشاغل جدیدی برای مهندسان شیمی تعریف شوند. در بخش‌های بعدی، ۱۰ عنوان شغلی برای فارغ‌التحصیلان گرایش های مهندسی شیمی به شما معرفی خواهیم کرد.
متخصص سوخت فضایی
با توجه روزافزون به سفر‌های فضایی و آغاز سفر‌های تجاری فضایی با فعالیت شرکت‌هایی مثل اسپیس ایکس (SpaceX) و ویرجین گلکتی (Virgin Galactic)، رقابت شدیدی بین شرکت‌های مختلف برای کاهش هزینه‌های سفر‌های فضایی ایجاد خواهد شد.
در حال حاضر، توریسم فضایی شامل پرواز‌های مداری ۲ الی ۳ ساعته است، اما در آینده این سفر‌ها طولانی‌تر خواهند شد و ما را به سیارات دیگر خواهند برد. امروزه، دانش‌آموختگان گرایش های مهندسی شیمی در حال کار روی منابع سوخت جایگزین برای سفر‌های فضایی مثل سوخت‌های تجدیدپذیر زیستی، سلول‌های هیدروژنی و فناوری‌های فیوژنی هستند.
متخصص بازیافت اورانیوم
سوخت هسته‌ای مشکلات زیادی را به دنبال دارد و منابعی مثل انرژی بادی، انرژی خورشیدی، انرژی جزر و مدی و انرژی هیدروژنی در حال جایگزینی انرژی هسته‌ای هستند. با این حال، امروزه سوخت‌های هسته‌ای مصرف بالایی دارند و کمبود اورانیوم می‌تواند بسیاری از برنامه‌های انرژی را به ویژه در کشور‌های در حال توسعه که هنوز وابسته به این نوع انرژی هستند، با مشکل مواجه کند.
یکی از موضوعاتی که فارغ‌التحصیلان گرایش های مهندسی شیمی روی آن کار می‌کنند، بازیافت سوخت هسته‌ای از زباله‌های اورانیومی و اورانیوم‌های غنی‌شده تسلیحاتی باقی‌مانده از دوران جنگ سرد است. انرژی بسیار زیادی در بمب‌های هسته‌ای نهفته شده که می‌توان با فرآیند‌هایی که مهندسین شیمی در آینده آن‌ها را توسعه خواهند داد، این انرژی را برای مصارف صلح‌آمیز استفاده کرد.
کشاورزی ژنتیکی؛ شغلی برای دانش‌آموختگان گرایش های مهندسی شیمی
امروزه بشر می‌توان از طریق دانش مهندسی ژنتیک، حیات را کاملاً در تسلط خودش داشته باشد و ارگانیسم‌های زنده را آنگونه که می‌خواهد، مهندسی کند. مهندسی ژنتیک به معنی تغییر ماده ژنتیکی ارگانیسم‌های زنده به منظور حصول صفات مطلوب و یکی از شاخه‌های زیست‌شناسی است.
مهندسی ژنتیک با کشاورزی و مهندسی شیمی نیز ارتباط تنگاتنگی دارد و مهندسین شیمی به استفاده از این دانش برای بهبود کمی و کیفی محصولات کشاورزی در مقیاس وسیع کمک می‌کنند. بنابراین، یکی از مشاغلی که در آینده علاوه بر رشته مهندسی کشاورزی و گرایش‌های مختلف زیست‌شناسی، در رشته مهندسی شیمی نیز نقش پررنگی خواهد داشت، کشاورزی ژنتیکی است. تنها به عنوان یکی از مثال‌های کشاورزی ژنتیکی می‌توان به گیاه تنباکوی مهندسی‌شده برای تولید آنتی‌بادی‌های سرمی مورد استفاده در ساخت واکسن بیماری کشنده ابولا اشاره کرد.
مهندسی نانو
پیشرفت‌های به دست آمده در نانوتکنولوژی و طیف گسترده‌ای از فرآیند‌هایی که در مقیاس نانو توسعه یافته‌اند، تا حدی حاصل زحمات فارغ‌التحصیلان گرایش های مهندسی شیمی هستند. صنعتی‌سازی فرآیند‌های نانو-مقیاس کاری است که شاید تنها مهندسین شیمی از عهده آن برمی‌آیند.
با اینکه امروزه محصولات نانو در بازار کم نیستند، اما نانوتکنولوژی همچنان یک رشته پژوهشی باقی مانده و به یک صنعت تبدیل نشده است. انتظار می‌رود که در آینده‌ای نزدیک با کار مهندسان شیمی، بسیاری از فرآیند‌های نانو-مقیاس در سطح آزمایشگاهی وارد سطح صنعتی شوند و راندمان تولید و کیفیت محصولات در حوزه‌های مختلف را بالا ببرند.
برای پیدا کردن آگهی‌های استخدام جدید مهندسی نانو می‌توانید به وبسایت کاریابی جاب ویژن مراجعه کنید.
مهندسی کشاورزی عمودی
با افزایش جمعیت جهان به حدود ۹ میلیارد نفر در سال ۲۰۵۰، زمین‌های کشاورزی رو به فرسایش می‌روند و جای خودشان را به شهر‌ها می‌دهند. در چنین شرایطی، شهرسازی عمودی اهمیت زیادی پیدا می‌کند و توجه به اصول توسعه پایدار، مانند تولید محصولات کشاورزی در شهر‌ها مورد توجه قرار می‌گیرد.
یکی از روش‌هایی که می‌توان برای غلبه بر بحران غذا در آینده از آن استفاده کرد، مهندسی کشاورزی عمودی است. با اینکه مهندسی کشاورزی عمودی یکی از مشاغل آینده در مهندسی عمران و مهندسی کشاورزی به نظر می‌رسد، اما این شغل را می‌توان در گروه شغلی گرایش های مهندسی شیمی نیز جای داد.
مهندسین شیمی می‌توانند با کمک به افزایش راندمان تولیدات کشاورزی در این سازه‌های عمودی و ابداع روش‌هایی برای تبدیل پسماند‌های فاضلاب به آب و کود مورد نیاز برای گیاهان در این مزارع، نقش مهمی در تأمین غذای انسان در آینده ایفا کنند.
متخصص ساده‌سازی
متخصصان ساده‌سازی، انواع عملیات روزمره را به ویژه در صنایع، ساده‌سازی و بهینه‌سازی می‌کنند. در آینده ما نیاز داریم که چندین روز کار را در چند ساعت کار فشرده کنیم. دانش‌آموختگان گرایش های مهندسی شیمی که در ریاضیات و بهینه‌سازی تخصص دارند، می‌توانند با ساده‌سازی هر چه بیشتر خطوط تولید، این کار را انجام دهند.
دنیایی که امروز در آن زندگی می‌کنیم، پیچیده به نظر می‌رسد و انتظار می‌رود که در آینده نیز پیچیده‌تر از این شود. مهندسین شیمی در آینده روش‌هایی را برای جلوگیری از پیچیده شدن فرآیند‌ها و کار‌های روزمره، به ویژه در بخش صنعت پیدا می‌کنند.
مهندس پرینتر سه‌بعدی غذا
پیشرفت‌ها در حوزه پرینتر‌های سه‌بعدی، سبب شده که این دستگاه‌های بسیار کاربردی، راهشان را به صنایع مختلفی پیدا کنند. بخش عمده‌ای از بازار کار در گرایش های مهندسی شیمی مربوط به حوزه مهندسی صنایع غذایی است.
امروزه مهندسین شیمی که در حوزه صنایع غذایی فعالیت می‌کنند، در حال کار روی طراحی پرینتر‌های سه‌بعدی برای تولید سریع و بهینه مواد غذایی هستند. مهندسین شیمی کارتریج‌هایی از مواد اولیه تولید می‌کنند که این پرینتر‌ها می‌توانند در تولید مواد غذایی از آن‌ها استفاده کنند. سازمان فضایی ایالات متحده آمریکا یا همان ناسا، مطالعات متعددی را روی این پرینتر‌ها انجام داده تا بتواند غذای فضانوردان را در سفر‌های فضایی طولانی تأمین کند.
مهندسی فرآیند سبز و اهمیت توسعه پایدار در گرایش های مهندسی شیمی
هدف تمامی مهندسین شیمی، توسعه پایدار است. استفاده شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان در سرتاسر جهان از فناوری‌های سبز، روز به روز بیشتر می‌شود. این حوزه، چندان جدید نیست ولی جای پیشرفت بسیار زیادی دارد. در آینده‌ای نه چندان دور، شغل مهندسی فرآیند سبز برای توسعه فرآیند‌های شیمیایی و صنعتی سازگار با محیط زیست، انتخاب فرآیند‌هایی که آلودگی را به حداقل می‌رسانند، استفاده کمتر از مواد مضر و خطرناک برای محیط زیست و توسعه مسیر‌های واکنشی سبز، در گروه شغلی مهندسی شیمی جای می‌گیرد.
مهندسی شیمی فضایی
در شرایطی که استفاده بی‌رویه از منابع معدنی زمین، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به محیط زیست وارد کرده و سبب کاهش بسیاری از منابع ارزشمند شده است، سیارات دیگر منظومه شمسی و دیگر اجرام آسمانی مثل ستاره‌های دنباله‌دار و سیارک‌ها، حاوی ذخایر ارزشمند از مواد معدنی مختلف هستند.
معدن‌کاری در این اجرام آسمانی نیز همانند معدن‌کاری روی زمین، نیازمند دانش مهندسان شیمی برای بهینه‌سازی فرآیند‌های استخراج و خالص‌سازی مواد معدنی است. با توجه به اینکه شرکت SpaceX قصد دارد تا سال ۲۰۵۰ بیش از یک میلیون انسان را روی سیاره مریخ ساکن کند، بازار کار مهندسی شیمی فضایی در آینده‌ای نه‌چندان دور، بسیار داغ خواهد بود.
مهندسی معکوس تغییرات آب و هوایی
با افزایش مشکلات زیست‌محیطی، در آینده‌ای نزدیک فارغ‌التحصیلان گرایش های مهندسی شیمی برای کاهش این مشکلات زیست‌محیطی و جبران آسیب‌هایی که بشر به طبیعت وارد کرده، دست به کار خواهند شد. روش حل این مشکلات، در پیش گرفتن یک رویکرد میان‌رشته‌ای مثل مهندسی شیمی است. مهندسین شیمی امروزه روی مدل‌هایی کار می‌کنند که می‌توانند خروجی‌های تغییرات آب و هوایی را پیش‌بینی کنند و راهکار‌هایی برای مقابله با این تغییرات پیشنهاد می‌دهند.
بازار کار گرایش های مهندسی شیمی
با توجه به نیاز روزافزون جامعه جهانی به مواد غذایی و تولید محصولات مختلف با مصرف حداقل منابع و کمترین آلودگی، مهندسی شیمی در آینده جایگاه ویژه‌ای خواهد داشت. البته هنوز راه درازی تا نیاز شدید به فارغ‌التحصیلان این رشته در سرتاسر دنیا داریم. اما پیش‌بینی می‌شود که بازار کار این رشته از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، حدود ۴٪ رشد داشته باشد که مساوی رشد میانگین تمامی مشاغل است. این در حالی است که رشد مورد انتظار برای بازار کار مهندسی عمران در همین بازه زمانی، تنها ۲ درصد است.
سطح درآمد و وضعیت بازار کار مهندسی شیمی، شیمی کاربردی، شیمی محض، شیمی آلی، زیست پزشکی و…، به ویژه برای کسانی که تحصیلات خود را در دانشگاه‌های معتبری مانند مهندسی شیمی دانشگاه تهران گذرانده‌اند، در کانادا، آلمان، آمریکا و کشور‌هایی که وضعیت اقتصادی خوبی دارند، مناسب است. البته امکان ورود به رشته مهندسی شیمی برای فارغ‌التحصیلان رشته تجربی وجود ندارد. شما با تقویت مهارت هایتان می‌توانید در ایران هم حقوق مناسبی را کسب کنید. برای مثال، حقوق مهندس شیمی در پتروشیمی نسبت به درآمد بسیاری از مشاغل دیگر بالاتر است.
پیشنهاد می شود که با توجه به علایق خود و چارت درسی و تحقیق درباره پردرآمدترین و بهترین گرایش مهندسی شیمی برای خانم ها و آقایان، در انتخاب رشته کنکور ارشد و دکتری، گرایش مناسب خود را انتخاب کنید. چارت گرایش های ارشد مهندسی شیمی دانشگاه شریف یا گرایش های ارشد مهندسی شیمی دانشگاه تهران با سایر دانشگاه ها تفاوت زیادی ندارد.
مطالب مرتبط: آگهی‌های استخدام مهندس شیمی در شرکت داروسازی
جمع‌بندی
در آینده تقاضای بالایی برای استخدام فارغ‌التحصیلان انواع گرایش های مهندسی شیمی وجود خواهد داشت. تقریباً تمامی صنایع به مهندسین شیمی نیاز دارند. در آینده‌ای نه‌چندان دور، مشاغل جدیدی برای مهندسین شیمی به منظور تولید غذای مورد نیاز برای جمعیت زیاد کره زمین، بهینه‌سازی فرآیند‌های صنعتی و حفاظت از محیط زیست به وجود می‌آیند. پیش‌بینی می‌شود که بازار کار این رشته از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، حدود ۴ درصد رشد داشته باشد.
منبع: IChemE blog
نویسنده
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
