نگاهی جامع بر بازار کار مهندسی برق و مشاغل مختلف این رشته
فهرست مطلب
امروزه، هر سازمانی که در ساخت و نگهداری زیرساخت‌ها فعالیت داشته باشد، نیازمند مهندسین برق است. این متخصصان، سیستم‌های الکتریکی و کنترل را به خوبی می‌شناسند. مشاغل مختلفی در بازار کار مهندسی برق و در نقاط مختلف کشور وجود دارد. مهندسین برق می‌توانند در زمینه‌های مختلفی مشغول به کار شوند. شرکت‌های فعال در ساخت‌وساز، بیشترین نیاز را به این متخصصان دارند. نیروگاهها و سازمان‌های تأمین الکتریسیته و واحدهای تحقیق و توسعه، از نظر نیاز به این متخصصان در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند.
این شغل نیز همانند سایر مشاغل مهندسی، در کشورهای توسعه‌یافته رشد کندی دارد. در مقابل، در کشورهای در حال توسعه که هنوز زیرساخت‌ها کامل نشده‌اند و پروژه‌های ساخت‌وساز با سرعت قابل توجهی در حال زیاد شدن هستند، نیاز به این رشته بسیار زیاد است. انتظار می‌رود که بازار کار این شغل در دنیا، از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹ حدود سه درصد رشد داشته باشد که کمتر از میانگین رشد تمامی مشاغل است.
در این مقاله، قصد داریم در رابطه با بازار کار مهندسی برق صحبت کنیم. انواع کار برای متخصصان الکتریسته و الکترونیک و آینده‌ی این شغل، از دیگر موضوعات مورد بحث ما در این مقاله هستند. با جاب ویژن همراه باشید.
برای مشاهده‌ی آگهی‌های استخدام مهندسی برق، کلیک کنید.
مشاغل مختلف در بازار کار مهندسی برق
این گروه شغلی شامل مشاغل بسیار متنوعی می‌باشد. متخصصین این حوزه، مدارها و سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی را در سازه‌های بزرگ و کوچک، طراحی می‌کنند. به طور کلی مشاغل مختلف این حوزه را می‌توان به چندین گروه تقسیم‌بندی کرد که در زیر به آن‌ها می‌پردازیم.
در بلاگ جاب ویژن بخوانید: راهنمای جامع شغل مهندسی برق ویژه کارجویان
مهندسی برق ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها
وقتی صحبت از مهندسی برق می‌شود، اولین چیزی که به ذهن بسیاری از ما می‌رسد، برق‌کشی ساختمان است. به طور کلی می‌توان گفت که وظیفه‌ی یک متخصص در این حوزه، در پروژه‌های ساخت‌وساز، طراحی تأسیسات ولتاژ بالا مثل سیستم‌های سیم‌کشی و سیستم‌های روشنایی است. معمولا نقش یک متخصص برق در پروژهای ساخت‌وساز، بازرسی مکان پروژه و مدیریت طراحی و ساخت سیستم‌های الکتریکی است. هدف از این کار، اطمینان از تطابق این سیستم‌ها با کدهای موجود است.
مشاغل مختلف در بازار کار مهندسی برق ساختمان و زیرساخت‌ها عبارتند از:
- نقشه‌کش برق: نقشه‌کش‌ها، نقشه‌های فنی سیستم‌های سیم‌کشی ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها را تهیه می‌کنند. این نقشه‌کش‌ها، علاوه بر کار در پروژه‌های ساخت‌وساز ساختمان‌ها، در پروژه‌های ساخت خطوط انتقال نیرو و حتی در نیروگاهها نیز مشغول به کار می‌شوند. این متخصصان، با معماران و مهندسان دیگر همکاری می‌کنند. اکثر این مهندسین با نرم‌افزار اتوکد الکتریکال کار می‌کنند.
- طراح روشنایی: طراحان روشنایی، روی سیستم‌های روشنایی ساختمان‌ها کار می‌کنند و نقشه‌های سیستم‌های روشنایی را طراحی می‌نمایند. طراحان روشنایی با طراحان داخلی، مهندسین ساختمان، متخصصان برق و معماران، همکاری دارند. طراحی روشنایی در ساخت ساختمان‌های مسکونی، تجاری یا حتی صنعتی کاربرد دارد.
- مهندس برق قدرت: متخصصان شاخه‌ی قدرت معمولا توسط وزارت نیرو برای طراحی، اجرا و نگهداری از سیستم‌های نیروگاهی و برق‌رسانی استخدام می‌شوند.
مشاغل مختلف در الکترونیک
مهندسی الکترونیک، یک گروه شغلی است که با سرعت بالایی رشد می‌کند. این حوزه‌ی گسترده، شامل مشاغل بسیار متنوعی می‌باشد. تکنسین‌های الکترونیک با مدارها و دستگاه‌های الکترونیکی سروکار دارند. الکترونیک را می‌توان به شاخه‌هایی مثل الکترونیک دیجیتال، الکترونیک آنالوگ، الکترونیک سیستم‌های نهفته و الکترونیک قدرت، تقسیم‌بندی کرد.
شاخه‌ی الکترونیک، شامل مطالعه و استفاده از الکترونیک، الکتریسیته و الکترومغناطیس می‌باشد. متخصصان الکترونیک، محاسبات دقیقی را برای ساخت و نصب قطعات الکترونیکی انجام می‌دهند. این مهندسین، روش‌های جدیدی برای استفاده از نیروی الکتریسیته برای توسعه یا بهبود محصولات الکترونیکی پیدا می‌کنند، نیازهای مشتریان را تحلیل می‌نمایند و الزامات، ظرفیت و هزینه‌ی پروژه‌های ساخت دستگاه‌های الکترونیکی را ارزیابی می‌کنند. یکی دیگر از کارهای تکنسین‌های الکترونیک، تست کردن قطعات و دستگاه‌های الکترونیکی است. در اینجا، مهم‌ترین مشاغل در بازار کار مهندسی برق الکترونیک را به شما معرفی می‌کنیم.
طراحی و توسعه‌ی میکروکنترلر
میکروکنترلر، یک ریز-کامپیوتر است که عملکرد سیستم‌های نهان در دستگاه‌هایی مثل چیلرها، لوازم خانگی و … را کنترل می‌کند. طراحان میکروکنترلر، این ریز-کامپیوترها را طراحی کرده، می‌سازند و برنامه‌نویسی می‌کنند.
مهندسی پزشکی
علاوه بر متخصصان مکانیک، متخصصان الکترونیک نیز می‌توانند شغل مهندسی پزشکی را انتخاب کنند. در این شغل، از ترکیب اصول مهندسی با علوم پزشکی استفاده می‌شود. مهندسین پزشکی به طراحی و ساخت دستگاه‌ها، تجهیزات، سیستم‌های کامپیوتری و نرم‌افزارهای مورد نیاز در پزشکی کمک می‌کنند. پیشبینی می‌شود که این رشته، از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹، حدود پنج درصد رشد داشته باشد.
مهندسی هوافضا
تمامی هواپیماها، ماهواره‌ها و موشک‌ها، دارای سیستم‌های الکترونیکی پیچیده‌ای هستند. بنابراین، متخصصان الکترونیک می‌توانند به عنوان مهندس هوافضا مشغول به کار شوند. بازار کار هوافضا از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، حدود سه درصد رشد خواهد داشت.
مهندسی سخت‌افزار
کسانی که در زمینه‌ی الکترونیک تخصص دارند می‌توانند به طراحی و ساخت سیستم‌های سخت‌افزاری کامپیوتری مشغول شوند. مهندسین سخت‌افزار، سیستم‌ها و قطعات کامپیوتری مثل مدارها، پردازنده‌ها، روترها، حافظه‌های کامپیوتری و … را طراحی کرده و توسعه می‌دهند. بخش زیادی از کار طراحی سخت‌افزار، به صورت تحقیق و توسعه است. رشد این شغل بسیار کند است و انتظار می‌رود که از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، تنها دو درصد رشد داشته باشد.
تکنسین الکترونیک
تکنسین‌های الکترونیک، به مهندسین در ساخت کامپیوترها، دستگاه‌های مخابراتی، تجهیزات پزشکی، تجهیزات ناوبری و دیگر دستگاه‌های الکترونیک، کمک می‌کنند. این تکنسین‌ها به ویژه در ساخت، نگهداری و آزمایش تجهیزات اتوماسیون صنعتی مشارکت دارند.
تکنسین الکترومکانیک
بسیاری از دستگاه‌های مکانیکی، به صورت الکترونیکی کنترل می‌شوند. بنابراین، یکی از مشاغلی که متخصصان الکترونیک می‌توانند در آن استخدام شوند، مهندسی الکترومکانیک است. این متخصصان، دستگاه‌های رباتیک و الکترومکانیکی را طراحی کرده و می‌سازند. آن‌ها از ترکیب مهندسی مکانیک و الکترونیک در ساخت این دستگاه‌ها استفاده می‌کنند. میزان مشاغلی که تکنسین‌های الکترومکانیک می‌توانند در آن‌ها مشغمول شوند، در بین سال های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹، تنها سه درصد رشد خواهد داشت.
مونتاژکار و تعمیرکار الکترونیک
کار مونتاژکارها و تعمیرکارهای الکترونیک، نصب و تعمیر قطعات الکترونیکی در دستگاه‌های الکترونیکی مختلف است.
مهندسین فروش
یکی از مشاغل رایج در بازار کار مهندسی برق، مهندسی فروش است. تکنسین‌های الکترونیک می‌توانند به عنوان مهندس فروش دستگاه‌های الکترونیکی پیچیده و علمی مشغول به کار شوند. این تکنسین‌ها باید دانش بالایی در رابطه با قطعات الکترونیکی و عملکردهای آن‌ها داشته باشند و نحوه‌ی عملکرد دستگاه‌های الکترونیکی را بدانند. انتظار می‌رود که بازار کار این شغل، از سال ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹، تا شش درصد رشد داشته باشد. در حال حاضر نیز تعداد آگهی‌های استخدام مهندس فروش خیلی زیاد است.
در بلاگ جاب ویژن بخوانید: میانگین درآمد مهندس برق در ایران و سایر کشورها چقدر است؟
دیگر مشاغل در بازار کار مهندسی برق
مهندسی برق صنعتی
این گروه از مهندسین، طیف گسترده‌ای از سیستم‌های الکتریکی صنعتی را به طور ایمن و مطابق با استانداردها، طراحی کرده، می‌سازند، رفع اشکال می‌کنند و بر عملکرد آن‌ها، نظارت دارند.
مهندسی برق خودرو
این شغل شامل طراحی سیستم‌های سیم‌کشی و ساخت یا مونتاژ قطعات الکتریکی خودروها می‌باشد.
مهندسی کنترل
مهندسین کنترل، از نظریه‌ی کنترل برای طراحی سیستم‌های خودکار و اتوماسیون استفاده می‌کنند. در این حوزه، از سنسورها استفاده‌های زیادی می‌شود. یک متخصص کنترل باید سیستمی را طراحی کند که به داده‌های گردآوری شده از طریق سنسورها، واکنش درست نشان دهد. با وجود اینکه به نظر می‌رسد که این شغل باید رشد زیادی در آینده داشته باشد ولی پیشبینی شده است که بازار کار مهندسی برق کنترل، از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، تنها سه درصد رشد داشته باشد.
طراحی و توسعه‌ی شبکه
وظایف طراحان شبکه عبارتند از: نصب، توسعه و نگهداری از شبکه‌های کامپیوتری درون سازمانی یا بین سازمانی. سازمان مخابرات یا شرکت‌های ارائه دهنده‌ی خدمات شبکه، متخصص شبکه استخدام می‌کنند. البته هر سازمان بزرگی که دارای شبکه‌ی داخلی باشد، نیازمند مهندس شبکه است. رشد قابل انتظار برای مهندسی شبکه در حدفاصل سال‌های ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۹، حدود چهار درصد است.
مهندسی مخابرات
کارشناسان مخابرات با اصول کار سیستم‌های مخابراتی مثل سیستم‌های انتقال صوت یا داده، فیبرهای نوری و امواج، آشنایی دارند و سیستم‌های مخابراتی را طراحی کرده، توسعه می‌دهند و از آن‌ها نگهداری می‌کنند. سازمان‌هایی مثل سازمان مخابرات، صدا و سیما و ارگان‌های نظامی، نیازمند کارشناس مخابرات هستند.
برنامه‌نویسی الکترونیک و الکتریسیته
خیلی از سیستم‌های الکترونیکی و سیستم‌های کنترل، توسط نرم‌افزارها کار می‌کنند. بنابراین، آن دسته از مهندسین الکترونیک و الکتریسیته که با برنامه‌نویسی آشنایی داشته باشند، بازار کار بهتری دارند و می‌توانند به برنامه‌نویسی این سیستم‌ها روی بیاورند.
تحقیق و توسعه
یکی از انواع کار برای مهندس برق، تحقیق و توسعه است. میزان مشاغل تحقیق و توسعه در بازار کار مهندسی برق، در مقایسه با خیلی از گروه‌های شغلی، بیشتر است. فناوری به سرعت در حال رشد است و سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی نیز باید پا به پای آن رشد کنند. بنابراین، بسیاری از شرکت‌های فعال در زمینه‌ی ساخت این سیستم‌ها، دارای واحدهای تحقیق و توسعه (R&D) هستند.
بازار کار مهندسی برق برای خانم ها
خیلی از مشاغل در این گروه شغلی، نیازمند حضور در محیط‌های ساخت‌وساز یا محیط‌های صنعتی است. بنابراین، سازمان‌هایی که به دنبال جذب تکنسین الکتریسیته‌ی صنعتی، تکنسین الکترومکانیک، تعمیرکار و مونتاژکار الکترونیک، متخصص شبکه، کارشناس مخابرات و … هستند، فقط نیروی آقا قبول می‌کنند. البته در بعضی مشاغل مثل مهندس فروش، نیاز به نیروی خانم بیشتر است. در بازار کار سایر مشاغل، تفاوت‌های جنسیتی دیده نمی‌شود. به طور کلی، می‌توان گفت که بازار کار مهندسی برق برای خانم ها چندان پررونق نیست و اکثر سازمان‌ها، نیازمند کارشناس برق آقا هستند.
برای مشاهده‌ی آگهی‌های استخدام مهندس برق خانم، می‌توانید به صفحه‌ی «فرصت‌های شغلی» در جاب ویژن، مراجعه کنید.
کار آزاد برای مهندس برق
اکثر فارغ‌التحصیلان برق باید برای یک سازمان کار کنند. با این حال، مشاغل آزاد در بازار کار برای مهندسی برق چندان هم کم نیست. مهندسینی که با برنامه‌نویسی آشنایی دارند، می‌توانند به صورت فریلنسینگ یا پروژهای کار کنند. نقشه‌کش‌ها و طراحان روشنایی نیز می‌توانند به صورت پروژه‌های با شرکت‌های ساخت‌وساز همکاری داشته باشند. به علاوه، تکنسین‌های الکترونیک نیز می‌توانند یک کسب‌وکار تعمیراتی برای خود راه بیاندازند. در مقابل، کار آزاد برای مهندس برق مخابرات، شبکه، خوردرو، کنترل، الکتریسیته‌ی صنعتی و تحقیق و توسعه، متخصص هوافضا، مهندسین پزشکی، مهندسین کنترل، طراحان میکروکنترلر، مهندسین فروش و … تقریبا وجود ندارد.
بهترین گرایش مهندسی برق چیست؟
همانطور که دیدید، بازار کار مشاغل مختلف در این گروه شغلی، تفاوت‌های زیادی با هم دیگر ندارند. بنابراین، در انتخاب بهترین گرایش مهندسی برق، می‌توانیم تنها براساس میزان دستمزد مشاغل مختلف، تصمیم بگیریم. البته گرایش‌های مختلف در میزان درآمد مهندسین برق، تفاوتی ایجاد نمی‌کنند بلکه نوع صنعت، تعیین کننده‌ی درآمد شغل است. به طور کلی می‌توان گفت که صنایع زیر، پردرآمدترین صنایع در این گروه شغلی هستند:
- صنعت نفت (بخشی از درآمد بالای افراد شاغل در این صنعت، به دلیل سختی شرایط کار است)
- طراحی سیستم‌های کامپیوتری
- صنعت هوافضا
- صنایع مرتبط با نیمه‌رساناها
آینده‌ی رشته‌ی برق
به نظر می‌رسد که بازار کار مهندسی برق در آینده‌ای نه‌چندان دور، تغییرات زیادی خواهد داشت. توجه عمده‌ی شرکت‌های فعال در این صنعت به بخش تحقیق و توسعه، به منظور ارائه‌ی راهکارهایی بهتر برای تولید، ذخیره‌سازی و مصرف انرژی الکتریکی است. با وجود اینکه بازار کار این صنعت، رشد چندانی ندارد، ولی به نظر نمی‌رسد که سرعت رشد آن، پایین‌تر بیاید. در زیر فهرستی از موضوعات مهم در آینده‌ی این صنعت آورده شده است:
- شبکه‌های توزیع هوشمند الکتریسیته
- خودروها و ماشین آلات الکتریکی
- انتقال بی‌سیم نیروی الکتریکی
- دستگاه‌های همراه وایرلسی
- هوش مصنوعی
- محصولات پیش‌ساخته
- فناوری‌های روشنایی کم-مصرف
- اینترنت اشیاء (IoT)
- توسعه‌ی پایدار
- باتری‌های بهتر
- رباتیک
جمع‌بندی
در این مقاله، در رابطه با مشاغل مختلف در حوزه‌ی مهندسی برق و بازار کار آن‌ها صحبت کردیم. همانطور که دیدید، بازار کار مشاغل مختلف در این حوزه، مثال بازار کار مهندسی برق کنترل، بازار کار الکترونیک، بازار کار رشته‌ی قدرت و .. تفاوت چندانی با هم دیگر ندارند. بنابراین، در انتخاب بهترین گرایش مهندسی برق، مجبور شدیم تنها به درآمد مهندسین برق در صنایع مختلف، استناد کنیم. به علاوه، گفته شد که بهترین مشاغل در بازار کار مهندسی برق برای خانم ها، مشاغلی مثل برنامه‌نویسی و مهندسی فروش هستند که نیازی به حضور در مکان‌های صنعتی و دشوار ندارند. همچنین، گفتیم که کار آزاد برای مهندس برق در اکثر گرایش‌ها، نسبت به کارهای سازمانی کمتر است. به طور کلی، انتظار می‌رود که بازار کار این رشته از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، تنها سه درصد رشد داشته باشد.
منبع
نویسنده
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
