کامل‌ترین راهنمای کارجویان در مورد شرایط استخدام مهندس مواد و متالورژی
فهرست مطلب
شغل مهندسی مواد و متالورژی یکی از گرایش‌های رشته مهندسی است که بر بررسی، استخراج و تولید فلزات و مواد مختلف تمرکز دارد. با توجه به افزایش صنایع مختلف و کاربرد فلزات در صنایع و زمینه‌های مختلف، نیاز به استخدام مهندس مواد نیز با تقاضا و افزایش خوبی روبروست.
طیف وسیعی از کسب و کارها و شرکتها به تخصص این مهندسی نیاز دارند و یک مهندس مواد می‌تواند در صنایع مختلف مثل فولاد و آهن، خودروسازی، صنایع دفاعی و هوافضا و شرکتهای ریخته گری، آزمایشگاه ها، داروسازی و … مشغول به کار شود.
برای مشاهده آگهی‌های استخدام مهندس مواد کلیک کنید.
البته مهندسی مواد گرایش‌ها و تخصص‌های مختلفی دارد و برای استخدام در هر حوزه نیاز به داشتن مهارت‌ها و تخصص‌های خاصی است. به همین جهت، در این مقاله از سری مقالات سایت استخدام جاب ویژن تصمیم داریم موقعیت شغلی مهندس مواد و متالورژی را به شما معرفی کنیم و در مورد تحصیلات و مهارت‌های لازم، بازار کار و مسیر رشد و میزان درآمد این شغل بیشتر صحبت کنیم. در ادامه با ما همراه باشید تا با این شغل مهندسی حساس و کاربردی آشنا شویم.
مهندس مواد کیست و چه می‌کند؟
متخصصین مواد و متالورژی خواص فلزات را مطالعه می‌کنند و سپس یافته‌های خود را در کاربردهای عملی مثل تولید انواع فلزات به کار می‌گیرند. این افراد روش‌های پردازش و فرآیند فلزات را توسعه می‌دهند و آن را به محصولات مفید و کاربردی تبدیل می‌کنند.
مهندسین مواد در درجه اول در مناطق و شرکتهای صنعتی به‌ویژه در صنایع آهن و فولاد فعالیت می‌کنند و برخی دیگر با فلزاتی مثل آلومینیوم یا مس کار می‌کنند. این متخصصین به‌طورکلی، با طیف وسیعی از فلزات مثل مس، فلزات گران‌بها، آهن، فولاد، روی و آلیاژهای آلومینیوم کار می‌کنند و می‌توانند در زمینه‌های مختلفی ازجمله مهندسی عمران، ساخت هواپیما، مهندسی خودرو و صنایع دفاعی مشغول به کار شوند. متالورژیست‌ها که بیشتر به‌عنوان مهندس مواد شناخته می‌شوند اغلب در قالب تیم و در کنار سایر مهندسین، شیمیدانان و دانشمندان مواد فعالیت می‌کنند.
رشته متالورژی و علم فلزات یکی از زیرشاخه‌های علوم مواد است که زیرشاخه‌های دیگری مثل متالورژی فیزیکی، سرامیک و شیمی پلیمر یا پلاستیک دارد.
شاخه‌های مهندسی مواد
به‌طورکلی، مهندسی مواد به دوشاخه اصلی تقسیم می‌شود: متالورژی استخراجی و متالورژی فیزیکی.
متالورژی استخراجی شامل جداسازی یا استخراج فلزات از سنگ‌های معدنی گفته می‌شود. سنگ معدن مخلوطی از فلزات و سایر مواد است و پس از استخراج از معادن، لازم است مراحل زیادی برای استخراج و تصفیه آن انجام شود تا به‌صورت فرم نسبتاً خالص دربیاید.
مهندس‌های مواد، فرآیندهای جداسازی و استخراج فلزات از سنگ معدن را طراحی و اجرا می‌کنند و در اغلب مراحل با مهندسین معدن همکاری می‌کنند. بعد از جدا شدن ترکیبات فلزی از سنگ و سایر مواد زائد، مهندسین متالورژی از فرآیندهای مختلف برای تصفیه فلزات استفاده می‌کنند. این متخصصین که درزمینهٔ متالورژی فیزیکی فعالیت می‌کنند آلیاژهای جدیدی برای محصولات مختلف مثل تجهیزات الکترونیکی و اتومبیل تولید می‌کنند. این فرآیندها ممکن است شامل استفاده از حرارت و گرما، جریان الکتریکی یا مواد شیمیایی محلول در آب باشد.
مطلب مرتبط: همه چیز در مورد موقعیت شغلی مهندسی معدن
مهندسین مواد معمولاً در یکی از سه زمینه زیر تخصص پیدا می‌کند:
متالورژی شیمیایی: مهندس مواد در این حوزه بیشتر بر استخراج فلزات تمرکز دارد و آزمایش‌هایی را روی سنگ‌های معدنی انجام می‌دهد و بهترین روش استخراج را کشف می‌کند. این مهندسین همچنین فلزات را ازنظر خوردگی و فرسایش آزمایش می‌کنند.
متالورژی فیزیکی: متخصصین این حوزه نحوه رفتار یک فلز در شرایط مختلف ازجمله محیط گرم یا تحت‌فشار را بررسی می‌کنند و میزان استحکام یا سستی آن را مورد آزمایش قرار می‌دهند.
متالورژی فرآیندی: افراد فعال در این زمینه به طراحی قطعات فلزی مشغول هستند و وظیفه شکل دادن قطعات فلزی را از طریق روش‌هایی مثل ریخته‌گری و همچنین اتصال قطعات با جوشکاری و لحیم‌کاری انجام می‌دهند.
چارچوب اصلی وظایف و مسئولیت‌های مهندس مواد چیست؟
مهندسین مواد در زمینه علم و مهندسی مواد تخصص و تبحر دارند. مسئولیت‌های شغلی این مهندسین با توجه به اندازه و ابعاد سازمان، زمینه فعالیت و نوع کارفرما متفاوت است. بااین‌حال، برای اینکه دید بهتری از حوزه وظایف مهندسی مواد به شما ارائه کنیم به برخی از وظایف معمول این مهندسین اشاره می‌کنیم:
- توسعه، اصلاح، آزمایش و ارزیابی مواد
- برقراری ارتباط با مشتری برای تعیین الزامات طراحی محصول
- ارائه مشاوره فنی در مورد مناسب بودن فلزات برای اهداف مختلف
- ارائه توصیه و مشاوره در مورد امکان‌سنجی محصول
- انجام تحقیقات در مورد محصولات جدید
- طراحی دقیق برای اجزاء مختلف محصول
- ارائه راه‌حل‌های معمول و ابداعی برای حل مشکلات
- بررسی میزان خوردگی و خستگی فلزات
- همکاری و نظارت بر کارکنان فنی و مهندسی
- اطمینان از رعایت استانداردهای کیفیت ساخت در تمام مراحل
- نظارت بر فرآیندهای کنترل کیفیت عملیاتی
- استفاده از نرم‌افزارها و برنامه‌های تخصصی کامپیوتری
- ارائه تجزیه‌وتحلیل آزمایشگاهی راجع به نمونه‌های مختلف
- استفاده از روش‌های مخرب و غیر مخرب برای آزمایش ترکیب
مهندسین مواد در چه شرکت‌هایی و برای چه کارفرماهایی کار می‌کنند؟
مهندسین مواد در آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، تصفیه‌خانه‌های سنگ معدن، پالایشگاه‌ها و کارخانه‌های تولید فلزات مثل فولاد مشغول به کار هستند. شرکتهای خودروسازی، صنایع فولاد، مس و آلومینیوم، شرکتهای ریخته گردی یا اکستروژن، کارخانجات و کارگاه‌های آهنگری و جوشکاری فلزات، صنایع هوافضا و نظامی، ماشین‌آلات راه‌سازی، تولیدی قطعات آشپزخانه، صنایع الکترونیک، بازیافت و مهندسی پزشکی ازجمله کسب‌وکارهایی هستند که حتماً به تخصص‌های مهندس مواد نیاز پیدا خواهند کرد.
یکی از مسائل حساس در شغل مهندسی مواد و متالورژی، در نظر گرفتن تأثیرات فرآیندهای استخراج فلزات بر محیط‌زیست، صرفه‌جویی در انرژی و دفع صحیح مواد زائد است.
شرکتها، تولیدی‌ها و کارگاه‌های مختلف ممکن است برای تولید محصولات خود به استخدام مهندس مواد نیاز داشته باشند. بااین‌حال، به‌طورکلی بخش عمده‌ای از کارفرمایان مهندسین مواد عبارت‌اند از:
- تولیدکنندگان فلز و مواد
- شرکتهای تولیدی و فرآیندی
- ریخته‌گری
- سازمان‌های تحقیق و توسعه
- شرکتهای مشاوره تخصصی
- شرکتهای تأسیساتی
- خدمات دولتی و کشوری (به‌ویژه وزارت دفاع)
هرروز شمار زیادی آگهی استخدام مهندس مواد و متالورژی در سایت جاب ویژن منتشر می‌شود که برای مقاصد و اهداف مختلف به تخصص این مهندسها نیاز دارند. با مراجعه به بخش جستجوی مشاغل جاب ویژن می‌توانید این فرصت‌های شغلی را مشاهده و برای آن‌ها رزومه ارسال کنید.
تحصیلات دانشگاهی و مدارک لازم برای استخدام مهندس مواد
این شغل از آن دست مشاغلی است که وابستگی زیادی به تحصیلات دانشگاهی دارد. بنابراین برای ورود به این حوزه کاری حتماً لازم است در رشته‌های مهندسی مواد و متالورژی، علوم و فناوری مواد یا یکی از رشته‌های مهندسی مشابه مثل مهندسی معدن و مهندسی مکانیک تحصیل کرده باشید.
در اغلب موقعیت‌های استخدام، داشتن مدرک لیسانس و کارشناسی در هر یک از این رشته‌های مهندسی کفایت می‌کند. اما برخی سازمان‌ها و شرکتهای بزرگ و معتبر ممکن است فارغ‌التحصیلان مقطع کارشناسی ارشد یا حتی دکترا را در اولویت جذب و گزینش قرار بدهند.
هرچه تخصص و مدرک تحصیلی شما بالاتر باشد شانس انتخاب شما در موقعیت‌های شغلی مدیریتی و تحقیقاتی-نظارتی بیشتر می‌شود و به‌تبع آن، میزان حقوق و درآمد شما هم بالاتر خواهد رفت. به همین دلیل، بسیاری از مهندسین مواد در حین کار، تحصیلاتشان را نیز ادامه می‌دهند و گاهی نیز کارفرما برای بهبود عملکرد، امکان سپری کردن دوره‌های تخصصی و تحصیلات تکمیلی را در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. ازآنجاکه علم متالورژی و مواد یکی از علومی است که به‌سرعت در حال تغییر است، به‌روز بودن و مطالعه و تحقیق مداوم و همیشگی بخشی ضروری از شغل مهندسی مواد است.
آینده کاری شغل مهندسی مواد و متالورژی
به‌طورکلی، انتظار می‌رود بازار کار مهندسی مواد رشد ملایم و مداومی داشته باشد؛ اما این رشد در تمام زمینه‌ها یکسان نخواهد بود. پیش‌بینی می‌شود در صنایع تولیدی مثل فلزات اولیه، ماشین‌آلات و تجهیزات صنعتی و محصولات سنگ، خاک رس و شیشه با کاهش تقاضا روبرو شویم. بااین‌وجود، در سایر زمینه‌ها مثل صنایع خدماتی و تحقیقاتی، آزمایشگاهی و خدمات مهندسی با افزایش اشتغال و تقاضا مواجه خواهیم شد.
شرایط و محیط کاری مهندسی مواد
صنایع مختلفی ممکن است به استخدام مهندس مواد نیاز داشته باشند و محیط کاری آن‌ها با توجه به زمینه فعالیت و اندازه سازمان متغیر خواهد بود. بیشتر مهندسین مواد بخشی از ساعات کاری خود را در شرکت و آزمایشگاه می‌گذرانند و در کنار سایر مهندسین فعالیت می‌کنند. برخی دیگر از مهندسین مواد با ناظران معادن و کارخانه‌ها و مهندسین معدن همکاری می‌کنند. سراچه‌های تولیدی و استخراجی معمولاً شرایط پرسروصدا و گرم و تا حدی سختی دارند و در برخی محیط‌های کاری، مهندسی مواد ملزم به استفاده از عینک و لباس محافظ هستند.
روزها و ساعات کاری
به‌طورمعمول، این مهندسین نیز طبق قوانین کار و هفته‌ای 40-44 ساعت کار می‌کنند. بااین‌حال، در بسیاری از حوزه‌ها، لازم است این مهندسین به‌صورت شیفت‌های چرخشی سرکار باشند و در اکثر اوقات، به‌ویژه مواقعی که مهلت ضرب العجل پروژه‌ای نزدیک است مجبور به اضافه‌کاری هم هستند.
ویژگی‌های فردی و مهارت‌های نرم موردنیاز برای شغل مهندسی مواد
موقعیت شغلی مهندسی مواد و متالورژی شغلی چالش‌برانگیز، حساس و سخت است و فردی می‌تواند در این حرفه موفق شود که علاوه بر دانش و تخصص حرفه‌ای، علاقه و ویژگی‌های فردی لازم را نیز داشته باشد. اگرچه با داشتن مدرک لیسانس در رشته‌های مرتبط می‌توانید در موقعیت‌های شغلی مهندسی مواد مشغول به کار شوید؛ ولی افرادی که از حل مسئله لذت می‌برند و در علوم و ریاضیات استعداد و مهارت بالایی دارند شانس موفقیت و پیشرفت بیشتری در این حوزه خواهند داشت.
همچنین ازآنجاکه این مهندسین اغلب در قالب یک تیم و در کنار سایر مهندسین و کارکنان فعالیت می‌کنند باید مهارت‌های ارتباطی و کار گروهی خوبی داشته باشند.
برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های لازم برای این شغل عبارت‌اند از:
- ابتکار و خلاقیت
- دانش کافی در مورد کسب‌وکار و تجارت
- توانایی سازمان‌دهی و مدیریت
- مهارت‌های میان فردی و ارتباطی قوی
- مهارت‌های حل مسئله
- مهارت کار گروهی
- دانش IT خوب و قابل‌قبول
- توانایی تجزیه‌وتحلیل
بازار کار و میزان حقوق و درآمد مهندس مواد چقدر است؟
با توجه به اهمیت استخراج فلزات و نقش مهم آن‌ها در زندگی روزمره، میانگین حقوق و درآمد نسبتاً خوبی نیز برای این موقعیت شغلی در نظر گرفته می‌شود. بر اساس آمار منتشرشده توسط اداره کار ایالات‌متحده، میزان فرصت‌های شغلی و تقاضا برای مهندسی مواد در فاصله سال‌های 2019 تا 2029 حدود 2% رشد خواهد داشت. البته این میزان کمی کندتر از روند پیش‌بینی‌شده برای کل مشاغل مهندسی (4%) و کل مشاغل (4%) است. بااین‌حال، صنایع متمرکز بر نوآوری مثل هوافضا و داروسازی همیشه نیاز به استخدام مهندس مواد و متالورژی خواهند داشت. اما شمار مهندسین موادی که در صنایع تولیدی سنتی کار می‌کنند در این دوره زمانی با کاهش روبرو خواهد بود.
در ایالات‌متحده آمریکا، میانگین حقوق سالانه تمام گرایش‌های مهندسی مواد در سال 2019 برابر با 93.360 دلار و میانگین درآمد مهندس متالورژی کمی کم‌تر و حدود 75.706 دلار بوده است.
میانگین حقوق مهندس مواد در ایران
بر اساس گزارش سراسری حقوق و دستمزد جاب ویژن میانگین حقوق دریافتی ماهیانه مهندسین مواد در سال 1400 به شرح زیر است:
شهر تهران
- کارشناس: 6.5 میلیون تومان (پیش‌بینی میانگین حقوق در سال 1401: 8.4 میلیون تومان)
- کارشناس ارشد و مدیر: 7.2 میلیون تومان (پیش‌بینی میانگین حقوق در سال 1401: 9.8 میلیون تومان)
شهرهای بزرگ
- کارشناس: 6 میلیون تومان (پیش‌بینی میانگین حقوق در سال 1401: 7.8 میلیون تومان)
- کارشناس ارشد و مدیر: 7.6 میلیون تومان (پیش‌بینی میانگین حقوق در سال 1401: 10.3 میلیون تومان)
سایر شهرها
- کارشناس: 6.4 میلیون تومان (پیش‌بینی میانگین حقوق در سال 1401: 8.4 میلیون تومان)
- کارشناس ارشد و مدیر: 8 میلیون تومان (پیش‌بینی میانگین حقوق در سال 1401: 9.8 میلیون تومان)
اهمیت رزومه کاری در جذب و استخدام مهندس مواد
اگرچه تحصیلات دانشگاهی و تخصص و مهارت فنی اهمیت بالایی در پذیرش کارجویان دارد؛ اما همه این سوابق بدون یک رزومه حرفه‌ای و استاندارد قابل‌ارائه نیستند. چه بسیار مهندسینی که سابقه کاری خوبی داشته‌‌اند اما به خاطر رزومه ناقص و غیراستاندارد یا غیرحرفه‌ای نتوانسته‌اند شغل مدنظرشان را به دست بیاورند.
اگر رزومه ندارید یا فکر می‌کنید ممکن است قالب رزومه‌تان استاندارد نباشد همین حالا به صفحه رزومه ساز جاب ویژن سری بزنید و با واردکردن اطلاعات خواسته‌شده در عرض چند دقیقه برای خود رزومه‌ای حرفه‌ای و جذاب بسازید. این رزومه در پروفایل جاب ویژن شما قرار خواهد گرفت و هنگام ارسال درخواست برای یک موقعیت شغلی، این رزومه برای کارفرما فرستاده می‌شود.
جمع‌بندی
در این مقاله سعی کردیم نگاهی جامع بر شغل مهندسی مواد داشته باشیم و شما را با جنبه‌های مختلف این موقعیت شغلی مهندسی آشنا کنیم. مهندسی مواد جزء مشاغلی است که متکی به تحصیلات است و برای ورود به این حوزه حتماً باید حداقل مدرک لیسانس در یکی از رشته‌های مهندسی مواد، متالورژی یا رشته‌های مهندسی مشابه داشته باشید.
علاوه بر تخصص و دانش علمی، یک مهندس موفق به ویژگی‌های فردی و مهارت نرمی مثل توانایی تجزیه‌وتحلیل، استعداد و دانش ریاضیاتی و ذهن مهندسی قوی و توانایی مدیریت و برنامه‌ریزی بالایی نیاز دارد تا بتواند در این شغل موفق شود.
شرکتها و سازمان‌های مختلفی هرروزه در سایت جاب ویژن، آگهی همکاری مهندس مواد را منتشر می‌کنند که در زمینه‌های مختلف صنعتی و تولیدی و آزمایشگاهی فعالیت می‌کنند. با مراجعه به صفحه آگهی‌های استخدام می‌توانید از این فرصت‌های شغلی باخبر شوید.
منبع: careers.stateuniversity.com
نویسنده
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
