آشنایی کامل با شغل و شرایط استخدام مهندس نقشه برداری
فهرست مطلب
نقشهبرداری، گام اول از شروع هر پروژهی مهندسی عمران و یک شاخهی بسیار مهم از این رشته است. دانش نقشهبرداری در بسیاری از فازهای پروژههای ساختوساز، اهمیت دارد. طراحی و ساخت تمامی پروژههای عمرانی مثل بزرگراهها، خطوط ریلی، تونلها، سدها، مخازن، سازههای انتقال آب و فاضلاب، بنادر، پلها ساختمانهای بزرگ و … نیازمند محاسباتی است که نقشهبرداران انجام میدهند. بنابراین، تمامی شرکتهای خصوصی و سازمانهای دولتی که در کار ساختوساز فعالند، نیازمند استخدام مهندس نقشه برداری هستند.
این مهندسان، ارتفاع، عمق، موقعیت نسبی و خطوط مالکیت زمینها را محاسبه میکنند. آنها از تئودولیتها (دوربینهای مهندسی)، مسافتسنجها، ترازیابها و فناوریهای GPS برای تعیین موقعیتها و مرزها استفاده میکنند. نقشهبرداران، اکثر کارشان را در فضای باز انجام میدهند و دستیار دارند.
این شغل یکی از قدیمیترین حرفهها است. پیش از اینکه هر چیزی روی یا درون زمین ساخته شود، نقشههای زمین باید تهیه و محیط اطراف باید نشانهگذاری شود. محیط اطراف باید تمیز، هر مشکل بالقوهای باید شناسایی و مطالعات زیستمحیطی باید انجام شود.
نقشهبرداری زمینی (ground travel)، قدیمیترین روش برای تهیهی نقشههای دقیق از بخشی از سطح زمین است و برای تهیهی نقشهها از زمینهای کوچک، استفاده میشود. روش اصلی برای پروژههای عظیم و زمینهای دارای مساحت زیاد، نقشهبرداری هوایی با استفاده از هواپیماها، هلیکوپترها و پهپادها است. نقش پهپادها در این حرفه، روزبهروز پر اهمیتتر میشود.
در این مقاله میخواهیم این رشته را به طور کامل برای شما توصیف کنیم و توضیح دهیم که این مهندسان چه کارهایی انجام میدهند، چگونه میتوانند کار پیدا کنند و آیندهی شغلی آنها چگونه است. با مراجعه به بخش «فرصتهای شغلی» در کاریبای آنلاین جاب ویژن میتوانید آگهیهای استخدام مهندس نقشه برداری را مشاهده کرده و برای آنها رزومه بفرستید.
مطالب مرتبط: استخدام مهندس معمار
نقشهبرداری چیست و چه کاربردهایی دارد؟
نقشهبرداری عبارت است از تکنیک تعیین موقعیت نسبی عوارض سطح یا زیر زمین نسبت به همدیگر از طریق روشهای اندازهگیری مستقیم و غیرمستقیم و نهایتا، نمایش آنها به شکل یک نقشه به صورت دیجیتالی یا روی کاغذ.
بر اساس تعریف گنگرهی نقشهبرداری آمریکا (ACSM)ُ، «نقشهبرداری علم و و هنر انجام تمام اندازهگیریهای لازم برای تعیین موقعیت نسبی نقاط یا جزئیات فیزیکی و فرهنگی، بالا، در سطح یا زیر سطح زمین و به تصویر کشیدن آنها به شکلی قابل استفاده یا تعیین موقعیت نقاط یا جزئیات است».
با استفاده از نقشهها، سطح مقطعها و طرحهایی که این مهندسین تهیه میکنند، میتوان مساحت و حجم یک بخش قابل توجه از زمین را محاسبه کرد. با این حال، فاصلهی عمودی را میتوان با مقاطع ترسیمی، بهتر نشان داد.
نقشهبرداراها از ابزارهایی مثل ایستگاههای کامل، GPSها، منشورها، اسکنرهای سهبعدی، مخابرات رادیویی، ترازیابهای دیجیتالی، ترازیابهای یکپارچه، ابزارهای نرمافزاری و … استفاده میکنند.
برای مشاهده آگهی های استخدام مهندس نقشه برداری کلیک کنید.
چرا شرکتهای مهندسی نیاز به استخدام مهندس نقشه برداری دارند؟
همانطور که پیش از این گفتیم، کارهایی که این مهندسان انجام میدهند و نقشههایی که آنها تهیه میکنند، برای انجام هر گونه پروژهی عمرانی در هر مقیاسی، ضروری است.
- بسته به ماهیت پروژه، از این نقشهها میتوان برای محاسبهی بهترین ترادف، میزان خاکبرداری مورد نیاز و دیگر جزئیات ضروری استفاده کرد.
- طراحی و نقشهبرداری تمامی پروژههای مهندسی عمران شامل خطوط ریلی، بزرگراهها، تونلها، سیستمهای آبرسانی و آبیاری، سدها، مخازن و خطوط انتقال آب و فاضلاب، فرودگاهها، بنادر، ساختمانهای غولآسا و … بر اساس همین نقشهها و محاسبات است.
- هر پروژهای در هر مقیاسی باید در محدودهی مرزهای تعیین شده توسط این مهندسین، ساخته شود.
- اندازهگیری زمین و تعیین مرزهای آن فقط از این مهندسان بر میآید.
- سازمانها و شرکتهای مهندسی برای تعیین امکانپذیری اقتصادی و امکانپذیری مهندسی پروژههایشان نیازمند استخدام مهندس نقشه برداری هستند.
- تهیهی نقشهها و نمودارهای آبنگاری و اقیانوسنگاری نیازمند نقشههایی است که این مهندسین تهیه میکنند.
- تهیهی نقشههای توپوگرافیک از سطح زمین، نیازمند مطالعات نقشهبرداری است.
صلاحیتهای مورد نظر کارفرمایان در استخدام مهندس نقشه برداری
این شغل، کاملا تخصصی است و نیاز به دانشی دارد که تنها از راه تحصیلات آکادمیک قابل انتقال است. به علاوه، این مهندسین باید دارای مهارتهای سخت و نرم متعددی باشند. در زیر، در رابطه با تحصیلات و مهارتهای مورد نیاز برای این شغل، صحبت خواهیم کرد.
تحصیلات مورد نیاز
برای تحصیل در گرایشهای نقشهبرداری دو راه دارید: یا از یکی از گرایشهای مرتبط در رشتهی مهندسی عمران را ادامه دهید، یا از مقطع کاردانی، در رشتهی نقشهبرداری تحصیل کنید. این رشته در کشور ما دارای مقاطع کاردانی ناپیوسته، کاردانی پیوسته، کارشناسی پیوسته و ناپیوسته، کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری تخصصی و گرایشهای مختلفی مثل نقشهبرداری کارگاهی، مسیر، ژئودزی، هیدروگرافی، فتوگرامتری، سنجش از راه دور، سنجش از دور راداری، سیستم اطلاعات مکانی و سیستمهای ادارهی زمین است.
با مدرک کاردانی میتوانید به عنوان کمک-نقشهبردار مشغول به کار شوید ولی تنها با داشتن مدرک لیسانس میتوانید به عنوان نقشهبردار مشغول به کار شوید. گرایشهای کارشناسی ارشد برای مشاغل تخصصیتر، مورد نیاز هستند. مدرک دکتری تخصصی در این رشته نیز برای کارهای پژوهشی و مشاغل آکادمیک، کاربرد دارد.
مهارتهای مورد نیاز
- مهارتهای ریاضیاتی و محاسباتی
- مهارت در تفسیر دادهها
- مهارت در تفکر منطقی
- مهارتهای به روز نرمافزاری و کار کردن با نرمافزارهایی مثل Google Earth و GIS
- توانای کار کردن با ابزارهای دارای فناوری پیشرفته
- مهارت در حل مسئله و تحلیل
- توجه به جزئیات
- مهارتهای ارتباطی نوشتاری و کلامی خوب
- مدیریت زمان و مهارت در سازماندهی
- توانایی کار کردن به صورت انفرادی و کار کردن به صورت تیمی
تجربهی مورد نظر کارفرمایان در استخدام مهندس نقشه برداری
خیلی از سازمانها در استخدام مهندس نقشه برداری توجه خاصی به تجربه دارند. حتی اگر مدرک تحصیلی سطح بالایی داشته باشید، پیش از حرفهای شدن باید در دورههای کارآموزی شرکت کنید. این شغل حساسیت بسیار بالایی دارد و کوچکترین اشتباهی میتواند خسارات مالی و جانی زیادی به همراه داشته باشد. بنابراین، پیشرفت در این حرفه نیازمند زمان و به صورت پلهای است.
چگونه نقشهبردار شوید؟
استخدام کارآموز نقشه برداری
حتی با داشتن مدرک لیسانس یا فوقلیسانس در این رشته، گام اول در ورود به بازار کار آن، گذراندن یک دورهی کارآموزی است. این دورهها تجربهی لازم برای کار کردن در پروژههای واقعی را به شما میدهند و سابقه کار محسوب میشوند. به علاوه، شما در این دورهها متوجه میشوید که به چه کارهایی علاقه دارید و از چه کارهایی بیزارید. دیگر مزیت شرکت در یک دورهی کارآموزی، آشنا شدن با افراد مختلف و پیدا کردن ارتباطاتی است که میتواند برای آیندهی شغلی شما بسیار مهم باشد. در صورتی که تحصیلات خود را به تازگی به پایان رساندهاید و در جستجوی کار هستید، میتواند برای آگهیهای استخدام کارآموز نقشه برداری رزومه ارسال کنید.
استخدام کمک نقشه بردار
در صورتی که مدرک تحصیلی شما از کاردانی بیشتر نباشد، گام بعد از پایان دورهی کارآموزی، کار کردن به عنوان کمک نقشه بردار است. این شغل شاید خیلی عالی نباشد ولی راه شما را برای پیشرفت و رسیدن به جایگاه های شغلی بالاتر باز می کند. اگر میخواهید به جایگاههای سطح بالاتری برسید، به شما توصیه میکنیم که به تحصیلات خود ادامه ادامه دهید و پس از دریافت مدرک کارشناسی یا بالاتر، برای آگهیهای استخدام مهندس نقشه برداری رزومه بفرستید. در غیر این صورت، پس از پایان دورههای کاردانی و کارآموزی، برای آگهیهای استخدام کمک نقشه بردار رزومه ارسال کنید.
استخدام مهندس عمران
نقشهبردارهایی که دارای حداقل مدرک لیسانس هستند، میتوانند برای آگهیهای استخدام مهندس عمران نیز رزومه بفرستند. در واقع، بعضی از کارهای این دو حوزه با هم دیگر همپوشانی دارند. همچنین، هدف بعضی از کارفرمایان از استخدام مهندس عمران، انجام کارهای نقشهبرداری است. بنابراین شما میتوانید با در نظر گرفتن شرح شغل در آگهی منتشر شده، برای چنین آگهیهایی نیز رزومه بفرستید.
مهندس عمران نقشه برداری
مهندسین عمران نیز با ادامه تحصیل در گرایشهای مرتبط میتوانند به عنوان مهندس عمران نقشه برداری مشغول به کار شوند.
وظایف و مسئولیتهای شغلی
هدف سازمانها از استخدام مهندس نقشه برداری انجام کارهای زیر است:
- تهیهی طرحها، نقشهها، گزارشها و اسناد حقوقی نقشهبرداری
- ارزیابی درست بودن دادهها، شامل اندازهگیریها و محاسبات انجام شده در محل پروژه
- تعیین مرزهای قانونی املاک براساس اسناد قانونی
- ثبت نتایج پروژه شامل شکل، عوارض، موقعیت، ارتفاع و ابعاد زمینها یا مشخصات زمینها
- محاسبهی ارتفاع، عمق، موقعیتهای نسبی، مرزهای املاک و دیگر مشخصات زمین
- آمادهسازی یا نظارت بر آمادهسازی دادهها، نمودارها، نقشهها و دیگر اسناد مرتبط
- نوشتن مشخصات مرزهای املاک در اسناد حقوقی و قراردادهای املاک
- جستجوی اسناد قانونی برای به دست آوردن اطلاعات در رابطه با مرزهای املاک
- قراردادن یافتهها در اختیار مهندسان عمران و مهندسان معماری، مشتریان و دیگر افراد مرتبط با پروژه
- تنظیم و کالیبراسیون دستگاهها برای اطمینان از عملکرد و اندازهگیری صحیح آنها
- تعیین طول و عرض جغرافیایی ویژگیها و مرزهای مهم زمینها با استفاده از تئودولیتها، GPS و غیره
- آموزش دادن به کمک نقشهبرداران و کارآموزان و هدایت آنها در انجام پروژهها و تهیهی نقشهها
- مشارکت در طراحی اولیه و تغییرات دستگاههای مورد استفاده در این حوزه
- انجام پژوهش در رابطه با روشها و تکنیکهای موجود و توسعهی تکنیکهای جدید و استفاده از دانش تکنیکی تلفیق نقشهی فتوگرامتریک و پردازش دادههای الکترونیک
- موقعیتیابی و نشانهگذاری مکانهای مورد نظر برای فعالیتهای ژئوفیزیکی آتی مثل تلاش برای اکتشاف معدن و منابع نفت و گاز
- تعیین نقشههایی از آبهای سطحی یا زیرزمینی برای انجام پروژههای عمرانی آبی
- تهیهی نقشههای هوایی
کدام سازمانها نیازمند استخدام مهندس نقشه برداری هستند؟
سازمانهای زیر، نیازمند این مهندسین هستند:
- تمامی شرکتهای خصوصی فعال در ساختو ساز و شرکتهای مهندسی
- بسیاری از سازمانهای دولتی مثل وزارت راه و شهرسازی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، وزارت نیرو، وزارت نفت، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، شهرداریها و …
- معادن
- شرکتهای فعال در حوزهی معماری
برای مشاهدهی آگهیهای استخدام مهندس معمار، کلیک کنید. برای آشنایی کامل با شغل و شرایط استخدام مهندسی معماری نیز میتوانید به مقالهی «استخدام مهندس معمار؛ معرفی شغل، بازار کار، شرایط و نیازمندیها» رجوع کنید.
شرایط کاری و نحوهی همکاری
اکثر سازمانهای نیازمند نقشهبردار، این مهندسین را به صورت تمام وقت و حضوری جذب میکنند. البته کمکنقشهبردارها و کارآموزها میتوانند به صورت پارهوقت نیز کار کنند. کارهای نقشهبرداری نیازمند حضور طولانیمدت در فضاهای باز و در شرایط آبوهوایی مختلف و گاهی اوقات، در مکانهای دور افتاده میباشد. این کار خیلی وقتها نیازمند سفرهای شغلی است که مزایا و معایب خودش را دارد.
البته این شغل شامل کار در فضاهای بسته و کارهای کامپیوتری بدون نیاز در محل انجام پروژه نیز میباشد. با این حال، معمولا همهی سازمانها، این کارها را به مهندسین تماموقت و حضوری خود که کارهای عملی را نیز انجام میدهند، میسپارند.
بازار کار و آیندهی مهندسی نقشهبرداری
با پیشرفتهایی که در ابزارها و نرمافزارهای نقشهبرداری ایجاد میشود، نیاز به استخدام مهندس نقشه برداری رفتهرفته کاهش میابد. امروزه، پهپادهای ارزانقیمت با ویژگیهای بسیار کاربردی موجود هستند که میتوانند کیلومترها پرواز کرده و نقشههای دقیق هوایی را تهیه کنند. همچنین با وجود سرویسهایی مثل Google maps و Google Earth، تهیهی نقشههای ماهوارهای و تحلیل آنها، بسیار آسان است. پیشبینی میشود که این شغل از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، حدود ۲ درصد رشد داشته باشد که نصف رشد قابل انتظار برای تمامی مشاغل در همین بازهی زمانی است.
جمعبندی
نقشهبرداری اولین گام در اجرای هر پروژهی عمرانی یا معماری است. تمامی سازمانهایی که در کار ساختوساز فعال هستند، مثل شرکتهای مهندسی و معادن و سازمانهای دولتی مثل وزارت راه و شهرسازی، وزارت نیرو و … نیازمند استخدام مهندس نقشه برداری هستند.
نقشهبرداری یعنی انجام اندازهگیریها و محاسبات لازم با استفاده از تجهیزاتی مثل زاویهیابها، ترازیابها، ابزارهای نرمافزاری و موقعیتیابی جغرافیایی برای تعیین مشخصات و مرزهای زمینها و تهیهی نقشههایی برای تعیین امکانپذیری اقتصادی و مهندسی پروژههای عمرانی مثل ساخت خطوط ریلی، جادهها، سدها، ساختمانهای بزرگ و … و تعیین هزینهها و حجم کاری برای ساخت سازههایی در بالا، سطح یا زیر سطح زمین.
کارفرمایان در استخدام مهندس نقشه برداری به اولین چیزی که توجه دارند، تحصیلات است. با فارغالتحصیلی در مقطع کاردانی این رشته میتوان پس از گذراندن دورههای کارآموزی به عنوان کمکنقشهبردار مشغول به کار شد و با چند سال کسب تجربه به جایگاه شغلی نقشهبردار رسید. برای رسیدن به مشاغل بهتر در این حوزه، میتوان در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و حتی دکتری، ادامه تحصیل داد. رشتهی مهندسی عمران نیز دارای گرایشهای نقشهبرداری میباشد. البته مهارتهای نرمی مثل توجه به جزئیات و مهارت در حل مسئله و مهارتهای سختی مثل مهارتهای کار با ابزارهای سختافزاری و نرمافزاری، در این شغل مهم هستند.
مهندسین نقشهبردار، که اکثرا به صورت تماموقت و حضوری جذب میشوند، مسئولیتهای بسیار متنوعی دارند. کار اصلی آنها انجام اندازهگیریها و محاسبات، تحلیل دادهها و تهیهی نقشهها است. این مهندسین باید ساعتهای طولانی و در هر گونه شرایط آب و هوایی در فضای باز و حتی در مناطق دورافتاده، کار کنند. به نظر میرسد که با پیشرفت ابزارهایی مثل پهپادها و سرویسهایی مثل Google Earth، نیاز به استخدام مهندس نقشه کشی رفتهرفته کاهش یابد و این کار، محدود به مشاغل تخصصیتر شود.
منبع