فواید شوخ طبعی در محیط کار
به نظر شما چه میشود اگر شوخی در محیط کار جریان پیدا کند؟ درست است که این چند دقیقه به کار نمیگذرد، اما بین یک محیط خشک و ساکت در مقابل محیطی شاد و سرزنده در مجموع چقدر بیشتر کار انجام میشود؟
تحقیقات مختلف اینطور نشان دادهاند که هم مدیران و هم کارمندان موافق شوخ طبعی در محیط کار هستند. همچنین نظرسنجیها نشان میدهند ۹۱ درصد مدیران، شوخ طبعی را برای پیشرفت شغلی ضروری میدانند و ۸۴ درصد از آنها اعتقاد داشتهاند انسانهای شوخ طبع بهتر کار میکنند.
محیط کار مفرح و توام با سرگرمی که در آن شوخ طبعی تشویق میشود، میتواند کارمندانی شادتر، سالمتر، کم استرستر و با بهرهوری بیشتری داشته باشد. همچنین این محیطهای کاری باعث به وجود آمدن ارتباطات بهتر اجتماعی بین کارکنان و مدیران میشود. همچنین میتواند تفکر خلاقانه و حل مساله را رشد دهد.
در سطح فردی، شوخ طبعی ابزاری برای خودکنترلی در مواجهه با فشارها و استرسهای کاری و ارتباطات بهتر با سایرین است. در سطح سازمانی نیز، استفاده از شوخ طبعی، میتواند موجب افزایش انگیزش، بهرهوری و کارایی آنها شود.
لینک مرتبط: گوش دادن به موسیقی هنگام کار چه تاثیری بر ما دارد؟
دلایل کارایی شوخ طبعی در محیط کار
دلایل متعددی برای فواید شوخ طبعی در محیط کار وجود دارد که در ادامه برخی از مهمترین آنها را بررسی میکنیم:
افزایش خلاقیت
خندیدن شما را در برابر ایدههای به ظاهر نامعقول و یا غیر ممکن پذیرا تر میکند. خنده افراد را به بازی با ایدهها، پذیرش ریسک و در نظر گرفتن کارهایی تشویق میکند که در حالت عادی ممکن است به فکر انجام دادنشان نباشند.
بهبود ارتباط میان کارمندان
شوخ طبعی نوعی ارتباط است تا از طریق آن انواع مشخصی از اطلاعات منتقل شود که بیان آنها به صورت جدی دشوار است. مشخصا، برخی اوقات از شوخ طبعی برای انتقال پیامهای همراه با ریسک استفاده میشود. در حقیقت با استفاده از شوخ طبعی، پیام مورد نظر به شکلی مبهم بیان میشود.
مطلب مرتبط: راهنمای جامع استخدام؛ چگونه دنبال کار بگردیم؟
رهبری همدلانه
شوخ طبعی این حس را در میان کارمندان یک شرکت به وجود میآورد که «همه ی ما در کنار یکدیگر هستیم». این تفکر می تواند یکی از اجزای اصلی «رهبری همدلانه» باشد.
ترشح هورمون اندورفین
یکی از آثار شوخی و خنده در محل کار، هورمونهایی است که با خندیدن ترشح میشوند. اولین و معروفترین هورمون خنده، اندورفین است. اندورفین هورمونی است که به ما برای غلبه بر موقعیتهای استرسزا و دشوار کمک میکند. هشت ساعت نشستن روی صندلی و خیره شدن به صفحهنمایش میتواند یکی از این موقعیتها باشد. به همین دلیل اندورفین ناشی از خنده تحمل این وضعیت را سادهتر و بازدهی کارمندان را بالاتر میبرد.
مقاله مرتبط: رضایت شغلی چیست و چه عواملی بر رضایت شغلی موثر است؟
پارادوکس شوخ طبعی!
بسیاری از تحقیقات درباره شوخ طبعی در محیط کار، پارادوکس شوخ طبعی را نیز آشکار کرده است. پارادوکس به این معنا که از یک سو به نظر میرسد شوخ طبعی میتواند تعلق کارکنان را افزایش داده و ارتباطات آنها را تسهیل نماید و از سوی دیگر، میتواند منجر به آشکار شدن اختلافات بین افراد شده و تفرقه و جدایی بین آنها ایجاد نماید.
محققین بین دو نوع شوخی طبعی تفکیک قائل شدهاند:
- شوخ طبعی های تقویت کننده: شوخ طبعیهایی که انسجام و قدرت ارتباطات فعلی را تقویت میکند. شوخ طبعی تقویت کننده شامل حکایات، ضرب المثلها، لطیفهها و شوخیهای سرگرم کنندهای است که در خدمت حفظ و تقویت ارتباطات همکارانه و دوستانه صورت میگیرند.
- شوخ طبعیهای تضعیف کننده: شوخ طبعیهایی که موجب تضیعف ارتباطات جاری میشوند. شوخ طبعی تضعیف کننده اغلب شامل سخنان کنایه آمیز یا طعنهدار، توهین یا آزارهای فکاهی و تقلید رفتار دیگران است.
نتایج تحقیقات نشان میدهند که ۴۰ درصد شوخ طبعیها در جلسات از نوع تضعیف کننده هستند. جالبتر اینکه، فراوانی این نوع شوخ طبعی در محیط کار حدودا ده برابر بیشتر از زمانی است که همین افراد در محیطهای غیرکاری و گروههای دوستانه دور هم جمع میشدند. به نظر میرسد شوخ طبعیهای تضعیف کننده ناشی از تفاوت در قدرت و همچنین فشار بیشتر در محیط کار است.
تحلیل بیشتر نشان داده که تقریبا نیمی از شوخ طبعیهای مخرب به سوی افراد مشخصی در جلسه هدفگیری شده است و اغلب با هدف تخریب قدرت یا جایگاه آنها صورت میگیرد. بخش قابل توجه دیگر از شوخ طبعیهای مخرب نیز کل گروه و یا کل سازمان را هدفگیری میکرد تا ارزشها، نگرشها یا اهداف سازمانی را تضعیف کرده یا به چالش بکشد. نهایتا بخش کوچکی از شوخ طبعیهای تضعیف کننده مربوط به جامعه بود که به انتقاد از تفکر جوامع کسب و کار یا ارزشهای قانونی و اجتماعی جامعه میپرداخت.
برمبنای این تحقیق، شوخیهای تضعیف کننده در جلسات کاری یک مکانیسم مقبول اجتماعی برای کارمندان است تا بالا دستی خود را به چالش کشیده یا انتقاد کنند، با دیگران مخالفت کرده و یا تصمیمات گروه را مورد سوال قرار دهند. برای مدیران و رهبران نیز روش پذیرفته شدهای است تا در خصوص رفتارهای ناسازگار و غیرمشارکتی نظر داده و عموما شرکت کنندگان در جلسه را کنترل کنند.
لینک مرتبط: سامانه جستجوی شغل
جمع بندی
شوخ طبعی در محیط کار ممکن است راهی برای کاهش فشار، تفریح و سرگرمی و افزایش روحیه در محل کار باشد. علاوه بر این، کارکردهای اجتماعی جدیتری نیز دارد. شوخ طبعی میتواند روشی برای افزایش چسبندگی، تسهیل ارتباطات، کاهش فشارهای بین فردی باشد. همچنین میتواند ابزاری برای ابراز مخالفت، تایید یا عدم تایید برخی هنجارها، محدود کردن برخی افراد و پررنگ نمودن اختلافات بین اعضای گروه باشد.
با درنظرگرفتن ماهیت کنترل ناپذیری، تخریب کننده و متناقض نمای شوخ طبعی، بایستی به صورت پدیدهای پیچیده در محیط کار تحلیل شود. نباید به سادگی فرض شود که افزایش سطح شوخ طبعی و سرگرمی در محیط کار منجر به تغییرات مطلوب و افزایش بهرهوری در سازمان میشود. شوخ طبعی میتواند منجر به کارکردها و نتایج پویای دیگری در سازمان نیز شود. از آنجا که شوخ طبعی در حال حاضر نیز در سازمان وجود دارد، لذا وظیفه مدیران افزایش سطح خنده و سرگرمی در محیط کار نیست؛ بلکه بایستی معنا و وضعیت فعلی آن در سازمان شناسایی شده و در مسیر افزایش بهرهوری جهتدهی شود.