حقوق و مزایا؛ چه چیزهایی علاوه بر حقوق ماهانه مهم هستند؟
حقوق و مزایا از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده در انتخاب شغل و رضایت شغلی هستند. برای هر کارگر یا کارمند، حقوق دریافتی اصلی‌ترین منبع درآمد محسوب می‌شود؛ اما مزایای شغلی نقشی تعیین‌کننده در ایجاد امنیت مالی و رفاه زندگی دارند. اهمیت این موضوع به‌ویژه در شرایط اقتصادی امروز که قیمت اجناس و کالاها با تغییرات قابل‌توجهی مواجه شده، دوچندان شده است.
در این مقاله قصد داریم انواع مختلف مزایای شغلی را معرفی کنیم. همچنین به این سؤال پاسخ خواهیم داد که «تفاوت حقوق و دستمزد چیست؟» و چگونه قوانین مرتبط با حقوق قانون کار 1404 می‌توانند برای کارفرما و کارگر مفید واقع شوند. اگر به دنبال اطلاعاتی درباره حقوق و مزایای کارگران هستید یا می‌خواهید با مزایای مشاغلی مانند تکنسین داروخانه یا آتش نشانی آشنا شوید، در ادامه همراه ما باشید.
تفاوت حقوق و دستمزد چیست؟
در یک تعریف ساده، حقوق و دستمزد را می‌توان مبلغ پرداختی از سوی کارفرما به کارگر یا کارمند دانست که در ازای وظایف انجام‌شده، مطابق با تعهد طرفین صورت می‌گیرد. بر این اساس و از دیدگاه حسابداری، دو نوع حقوق و دستمزد ممکن است موردتوجه قرار گیرد: «حقوق پایه» و «حقوق و دستمزد پرداختنی». درنتیجه بهتر است سؤال بالا را به این صورت مطرح کنیم که: «تفاوت حقوق پایه با حقوق و دستمزد پرداختنی چیست؟».
حقوق پایه آن مبلغی از دستمزد و درآمد است که بدون احتساب مواردی مانند پاداش‌ها و کسورات، به‌صورت ثابت و بدون تغییر، ماهانه در فیش حقوقی کارکنان ثبت می‌شود. به‌عنوان‌مثال، پایه حقوق در سال 1403 برای یک ماه 30 روزه، مبلغی برابر با ۷۱,۶۶۱,۸۴۰ ریال بوده است. برای مطالعه بیشتر به مطلب دیگری از سایت جاب ویژن با عنوان «افزایش حقوق 1404؛ میزان حقوق، عیدی و مالیات 1404 چقدر است؟»، مراجعه کنید.
حقوق و دستمزد پرداختنی را می‌توان مبلغ نهایی قابل پرداخت به کارکنان دانست. در حقوق و دستمزد پرداختنی تمام مزایای مالی و کسورات مانند سهم کارکنان از بیمه درمان تکمیلی، هزینه ایاب‌وذهاب و پاداش‌های عملکردی درنظرگرفته می‌شوند.
لینک مرتبط: گزارش حقوق و دستمزد
انواع حقوق و دستمزد
حقوق و دستمزد را می‌توان دارای انواع مختلفی دانست: مزد مبنا، دستمزد اضافه‌کاری، حق تأهل، حق اولاد، سختی کار، حق بیمه و سنوات. در حقیقت مزد مبنا همان دستمزدی است که به‌عنوان پایه حقوق از طرف کارفرما به کارگر یا کارمند پرداخت می‌شود. سایر موارد ذکرشده در بالا به‌عنوان مزایای مالی به مزد مبنا اضافه‌شده و به کارکنان پرداخت می‌شوند.
چرا مزایا به‌اندازه حقوق اهمیت دارد؟
نگاهی به جدول حقوق کارگران 1404 تامین اجتماعی نشان می‌دهد که همانند سال‌های گذشته، علاوه بر حقوق پایه، مزایایی مانند بیمه، عیدی، سنوات و حق اولاد برای نیروهای کاری تعیین‌شده است؛ اما چرا این مزایا و سایر مزایای شغلی در انتخاب یک شغل مناسب اهمیت دارند؟
مزایا بخش مهم و تکمیل‌کننده حقوق و دستمزد کارگران و کارمندان محسوب می‌شوند که تأثیر عمیقی بر رفاه زندگی و امنیت مالی آن‌ها دارند. درحالی‌که حقوق ماهانه به‌عنوان منبع اصلی درآمد در نظر گرفته می‌شود، مزایا می‌توانند هزینه‌های ضروری زندگی را پوشش دهند و حس امنیت بیشتری برای افراد ایجاد کنند. برای مثال، بیمه تأمین اجتماعی به‌عنوان یکی از مزایای کلیدی، هزینه‌های درمانی را تا حدودی کاهش داده و در مواقع بازنشستگی یا بیکاری به‌عنوان یک پشتوانه مالی محسوب می‌شود.
یکی دیگر از تأثیرات مثبت افزایش حقوق و مزایا، افزایش انگیزه و بهره‌وری در محیط کار است. کارگرانی که از مزایای مستمر مانند حق مسکن، بیمه و حق اولاد بهره‌مند هستند، معمولاً با رضایت و تعهد بیشتری وظایف خود را انجام می‌دهند. این موضوع به کارفرمایان کمک می‌کند تا عملکرد تیم‌های کاری خود را بهبود بخشند و نرخ ترک شغل را کاهش دهند.
درواقع، وجود مزایا می‌تواند به اندازه حقوق یا حتی بیشتر، بر تصمیم افراد برای ماندن یا ترک یک شغل تأثیرگذار باشد. به‌طور مثال، در شغلی مانند آتش نشانی که خطرات شغلی بالایی دارد، مزایایی مانند بیمه تکمیلی و پاداش‌های ویژه نقش تعیین‌کننده‌ای دارند. همچنین، نیروهای کاری مانند تکنسین داروخانه و پرستار به دلیل حجم کاری بالا، انتظار دارند که علاوه بر حقوق مناسب، از مزایای کافی برخوردار شوند.
درنتیجه، اهمیت مزایا در کنار حقوق قابل‌انکار نیست و به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری بلندمدت برای هر دو طرف کارگر و کارفرما در نظر گرفته می‌شود. توجه به این موضوع می‌تواند منجر به ایجاد محیط کاری سالم و کارآمد شود.
مطلب مرتبط: تحلیل گزارش حقوق و دستمزد؛ نگاهی جامع به بازار کار ایران
مزایای مالی
حقوق و مزایای مالی جزء مهم‌ترین انگیزه‌های شغلی برای کارکنان محسوب می‌شوند که به افزایش رضایت شغلی و تأمین نیازهای مالی آن‌ها کمک می‌کنند. این مزایا می‌توانند در قالب پاداش‌ها، حق مسکن، اضافه‌کاری و بیمه تکمیلی ارائه شوند و نقش تکمیل‌کننده‌ای در کنار حقوق پایه داشته باشند.
پاداش‌ها
پاداش‌ها به اشکال مختلف ازجمله سالیانه، عملکردی یا مناسبتی پرداخت می‌شوند. پاداش عملکردی به کارکنانی که از اهداف تعیین‌شده فراتر می‌روند تعلق می‌گیرد و به ایجاد انگیزه و افزایش بهره‌وری آن‌ها کمک می‌کند. همچنین، پاداش‌های سالیانه و مناسبتی مانند عیدی، جزء مهم‌ترین مزایای مالی محسوب می‌شوند که هزینه‌های پایان سال را تا حدودی پوشش می‌دهند.
حق مسکن و ایاب و ذهاب
حق مسکن یکی از مزایای مستمر است که برای جبران هزینه‌های مسکن به کارگران و کارمندان پرداخت می‌شود. علاوه بر آن، حق ایاب و ذهاب به‌منظور کاهش هزینه‌های رفت‌وآمد کارکنان به محل کار است. این بخش از حقوق و مزایا به‌ویژه در شهرهای بزرگ می‌تواند تفاوت چشمگیری در هزینه‌های روزمره ایجاد کند. این نوع از مزایای مستمر معمولا در هنگام محاسبه حقوق و دستمزد در فیش حقوقی کارکنان بیان می‌شوند.
حق عائله‌مندی: بخشی از حقوق و مزایا
بر اساس قوانین حقوق و دستمزد 1404، بخشی از مزایای کارگران در رابطه با حق تأهل و حق اولاد است. به شکلی که افراد متأهل اعم از زن یا مرد، دارای حق تأهل هستند. همچنین، افراد دارای فرزند می‌توانند از حق اولاد که مبلغی مشخص به ازای هر فرزند است، استفاده کنند.
بن کارگری: بخش دیگری از حقوق و مزایا
یکی دیگر از مزایای مالی مهم در جدول حقوق قانون کار ۱۴۰۴، حق خواروبار کارگری است. این مزیت به‌عنوان یکی از مزایای مستمر، نقش تعیین‌کننده‌ای در افزایش رفاه و قدرت خرید کارگران دارد.
سنوات
چنانچه کارگران در یک کارگاه دارای حداقل 1 سال سابقه کاری باشند، می‌توانند مطابق با قوانین کار از مزیت مالی به نام سنوات استفاده کنند.
اضافه‌کار و پرداخت‌های جانبی
پرداخت اضافه‌کاری که برای جبران ساعات کاری بیشتر از ساعت قانونی است، یکی دیگر از مزایای مالی مهم است. این پرداخت‌ها به کارکنانی تعلق می‌گیرند که خارج از ساعت کاری موظف، برای پیشبرد اهداف سازمان فعالیت می‌کنند.
بیمه تکمیلی
بیمه تکمیلی یکی از ارزشمندترین مزایای مالی است که می‌تواند هزینه‌های درمانی سنگین را کاهش دهد. این بیمه به‌ویژه در شرایط بحرانی مانند بیماری‌های خاص، نقش بسیار مهمی در حفظ ثبات مالی کارکنان ایفا می‌کند.
لینک مرتبط: گزارش حقوق و دستمزد ویژه کارجویان و کارفرمایان
مزایای غیرمالی
در کنار مزایای مالی، مزایای غیرمالی نقش مهمی در افزایش انگیزه، رضایت شغلی و تعهد کارکنان دارند. این مزایا به نیازهای روانی، حرفه‌ای و اجتماعی کارمندان پاسخ می‌دهند و می‌توانند تأثیر مثبتی بر بهره‌وری و کیفیت زندگی کاری آن‌ها داشته باشند.
فرصت‌های آموزش و توسعه مهارت‌ها
یکی از ارزشمندترین مزایای غیرمالی، ارائه فرصت‌های آموزشی و توسعه مهارت‌ها است. شرکت‌هایی که به کارکنان خود امکان شرکت در دوره‌های آموزشی و کارگاه‌های مهارتی را ارائه می‌دهند، نه‌تنها به رشد کارکنان خود کمک می‌کنند، بلکه از تخصص و مهارت بیشتر آن‌ها در پروژه‌های سازمانی بهره‌مند می‌شوند. این شرکت‌ها معمولا با اختصاص یک بودجه آموزشی سالانه، به رشد فردی و حرفه‌ای کارکنان خود کمک فراوانی می‌کنند.
امکانات رفاهی در محیط کار
یکی دیگر از انواع مزایای شغلی که ممکن است در بخش حقوق و مزایا در آگهی‌های شغلی ذکر شود، امکانات رفاهی در محل کار است. وجود امکانات رفاهی در محیط کار مانند ناهار رایگان، امکانات ورزشی، اتاق‌های استراحت و اتاق بازی می‌تواند به ایجاد محیطی شاداب و مثبت کمک کند. این امکانات باعث کاهش استرس کارکنان شده و تعاملات اجتماعی مثبت را در میان تیم‌ها تقویت می‌کنند.
ساعات کاری منعطف
یکی از مزایای غیرمالی مهم که در سال‌های اخیر اهمیت بیشتری پیداکرده، ساعات کاری منعطف یا شناور است. این امکان به کارکنان اجازه می‌دهد که زمان کاری خود را بر اساس شرایط زندگی شخصی خود تنظیم کنند. این مزیت به‌ویژه برای کارمندانی که مسئولیت‌های خانوادگی دارند یا در شهرهای پرترافیک زندگی می‌کنند، بسیار ارزشمند است.
امکان دورکاری
دورکاری یکی از مزایای غیرمالی است که به لطف پیشرفت فناوری به‌سرعت در حال گسترش است. امروزه بسیاری از آگهی‌های شغلی در بخش حقوق و مزایا، دارای امکان دورکاری هستند.
این امکان به کارکنان اجازه می‌دهد که از خانه یا مکان‌های دلخواه خود به انجام وظایف شغلی بپردازند. دورکاری علاوه بر کاهش هزینه‌های رفت‌وآمد، تعادل بهتری میان کار و زندگی شخصی ایجاد می‌کند. این مزیت، بهره‌وری کارکنان را در بسیاری از موارد افزایش می‌دهد.
فرهنگ‌سازمانی مثبت
فرهنگ‌سازمانی مثبت ازجمله عوامل تأثیرگذار بر رضایت شغلی و بهره‌وری کارکنان است. سازمان‌هایی که به ارزش‌هایی مانند احترام، شفافیت و همکاری متقابل پایبند هستند، محیط کاری دل‌پذیرتری برای کارمندان خود فراهم می‌کنند. چنین فرهنگی باعث می‌شود که کارکنان باانگیزه بیشتری فعالیت کنند و احساس تعلق بیشتری به سازمان داشته باشند.
برنامه‌های تیم‌سازی و رویدادهای شرکت
برنامه‌های تیم‌سازی و رویدادهای سازمانی مانند جشن‌ها، مسابقات ورزشی و فعالیت‌های تفریحی، علاوه بر تقویت ارتباطات میان کارکنان، حس همدلی و مشارکت را افزایش می‌دهند. این برنامه‌ها فرصت مناسبی برای ایجاد روابط غیررسمی میان همکاران فراهم کرده و به بهبود تعاملات در محیط کاری کمک می‌کنند.
مطلب مرتبط: چگونه درخواست افزایش حقوق بدهیم؟
امنیت شغلی و اهمیت آن
در کنار حقوق و مزایا، امنیت شغلی جزء عوامل کلیدی در افزایش رضایت و بهره‌وری کارکنان به شمار می‌آید. زمانی که کارمندان از استمرار شغل خود اطمینان داشته باشند، با آرامش بیشتری وظایف خود را انجام داده و نسبت به رشد و پیشرفت در محیط کار تعهد بیشتری نشان می‌دهند.
همچنین، امنیت شغلی به‌طور مستقیم با سلامت روان و کاهش استرس کارکنان در ارتباط است. کارمندانی که از قراردادهای پایدار و حمایت کارفرما برخوردار هستند، نگرانی کمتری درباره مسائل مالی و اشتغال خود دارند. این موضوع به افزایش تمرکز، بهره‌وری و انگیزه آن‌ها برای بهبود عملکرد منجر می‌شود.
در این راستا، قراردادهای بلندمدت و رسمی به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین مؤلفه‌های امنیت شغلی، نقش بسیار مهمی در ایجاد اطمینان خاطر برای کارکنان دارند. این نوع از قراردادها به کارمندان این اطمینان را می‌دهند که تا زمانی که عملکرد مناسبی داشته باشند، شغل خود را از دست نخواهند داد و از حقوق و مزایای مستمر برخوردار خواهند بود.
تفاوت عمده بین قراردادهای رسمی و پیمانی در ثبات و مزایای شغلی است. در قراردادهای رسمی، کارگران و کارمندان علاوه بر حقوق ثابت، از مزایای متعددی مانند بیمه، عیدی و مرخصی با حقوق بهره‌مند می‌شوند. از سوی دیگر، قراردادهای پیمانی معمولاً کوتاه‌مدت و با تعهدات کمتر برای کارفرما همراه هستند. این قراردادها ممکن است برخی از مزایا مانند بیمه، سنوات یا عیدی را شامل نشوند.
درنهایت، توجه به امنیت شغلی نه‌تنها به نفع کارکنان است، بلکه برای کارفرمایان مزایای قابل‌توجهی دارد؛ زیرا موجب کاهش نرخ ترک شغل، افزایش تعهد سازمانی و ارتقای بهره‌وری می‌شود.
جمع‌بندی
حقوق و مزایا از مهم‌ترین عوامل در انتخاب یک شغل محسوب می‌شوند. درحالی‌که حقوق ماهانه به‌عنوان منبع اصلی درآمد نقش مهمی در تأمین نیازهای مالی ایفا می‌کند، مزایای مالی و غیرمالی تأثیر بسزایی در افزایش رفاه، رضایت شغلی و انگیزه کارکنان دارند. مزایایی مانند بیمه، حق مسکن، ساعات کاری منعطف و بودجه آموزشی، می‌توانند شرایط کاری بهتری را برای کارمندان ایجاد کنند و بهره‌وری آن‌ها را افزایش دهند.
در کل می‌توان گفت که انتخاب شغل صرفاً بر اساس حقوق ماهانه منطقی نیست؛ چراکه عدم توجه به مزایای شغلی ممکن است در طول زمان مشکلاتی مانند فرسودگی شغلی، کاهش امنیت مالی و نارضایتی از محیط کار را به همراه داشته باشد. ازاین‌رو، پیشنهاد می‌شود که کارجویان پیش از پذیرش پیشنهاد کاری، تمام حقوق و مزایا را به‌طور دقیق بررسی کنند و با آگاهی کامل تصمیم‌گیری نمایند.
نویسنده
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
