شفافیت حقوق و دستمزد در سازمان‌ها؛ چه عواملی در تعیین حقوق و دستمزد تاثیر دارند؟
محاسبه حقوق و دستمزد کارکنان در سازمان شما چطور انجام می‌شود؟ سازمان شما تکنیک‌های خاصی برای تعیین حقوق و دستمزد آن‌ها دارد؟ آیا کارمندان هم از جزئیات این موضوع آگاه هستند؟ آیا سازمان شما به شفافیت حقوق و دستمزد اهمیت می‌دهد؟
بسیاری از صاحبان کسب‌وکار ساختار مشخصی برای پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان ندارند. آن‌ها معمولا دستمزدهای متفاوتی را با توجه به میزان فعالیت‌ها و عملکرد شغلی کارمندان برای آن‌ها درنظر می‌گیرند و از بیان شفاف حقوق پرهیز می‌کنند.
به نظر شما باید در بیان حقوق و دستمزد کارمندان شفاف عمل کرد یا پنهان کردن آن بخشی از اولویت‌های کسب و کارها به شمار می‌رود؟ آیا شما تمایل ندارید دیگر افراد سازمان از حقوق و دستمزد شما مطلع باشند؟ در این مطلب از سایت استخدام جاب ویزن قصد داریم درباره ابعاد مثبت و منفی بیان حقوق شفاف پرسنل صحبت کنیم. با ما همراه باشید.
برای مشاهده جزئیات افزایش حقوق 1404 کلیک کنید.
عوامل مؤثر بر تعیین حقوق و دستمزد
حقوق و دستمزد یکی از مهم‌ترین جنبه‌های هر شغل است و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد. کارفرمایان برای تعیین میزان حقوق کارکنان از معیارهای متعددی استفاده می‌کنند. پیش از آن که ابعاد مختلف موضوع شفافیت حقوق و دستمزد را بررسی کنیم، به بررسی مهم‌ترین عوامل مؤثر بر تعیین حقوق می‌پردازیم.
تجربه و سابقه کاری
یکی از اصلی‌ترین فاکتورهای تأثیرگذار بر حقوق و دستمزد، سابقه کاری است. کارکنانی که سال‌ها در یک حوزه خاص فعالیت داشته‌اند، مهارت‌ها و دانش بیشتری نسبت به افراد تازه‌کار دارند و معمولاً دستمزد بالاتری دریافت می‌کنند.
تحصیلات و مدارک حرفه‌ای
مدرک تحصیلی و گواهینامه‌های تخصصی نقش مهمی در تعیین سطح حقوق دارند. به عنوان مثال، یک حسابدار دارای مدرک کارشناسی ارشد و گواهینامه‌های بین‌المللی معمولاً درآمد بیشتری نسبت به حسابداران فاقد این مدارک دارد.
موقعیت جغرافیایی
حقوق و دستمزد در شهرهای مختلف بسته به هزینه‌های زندگی متفاوت است. برای مثال، حقوق دریافتی در تهران یا شهرهای بزرگ بیشتر از شهرهای کوچک‌تر خواهد بود. زیرا هزینه‌های زندگی و اجاره مسکن در این مناطق بالاتر است.
نوع صنعت و حوزه فعالیت
برخی صنایع مانند فناوری اطلاعات، نفت و گاز، مهندسی و مالی معمولاً حقوق بالاتری نسبت به سایر حوزه‌ها دارند. شرکت‌هایی که در این بخش‌ها فعالیت می‌کنند، برای جذب و حفظ نیروهای متخصص، دستمزدهای رقابتی ارائه می‌دهند.
سطح مهارت و تخصص فردی
کارکنانی که دارای مهارت‌های تخصصی و فنی هستند، در مقایسه با افراد کم‌مهارت، معمولاً دستمزدهای بالاتری دریافت می‌کنند. مهارت‌هایی مانند برنامه‌نویسی، مدیریت پروژه و تحلیل داده از جمله مهارت‌هایی هستند که تأثیر مستقیمی بر میزان حقوق دارند.
وضعیت بازار کار و عرضه و تقاضا
در برخی مشاغل، میزان تقاضا برای نیروی کار بیشتر از تعداد افراد متخصص موجود در بازار است. این موضوع باعث افزایش حقوق در آن حوزه شغلی می‌شود. برای مثال، در سال‌های اخیر تقاضا برای برنامه‌نویسان افزایش یافته و به همین دلیل، حقوق این افراد نیز بیشتر شده است.
سیاست‌های سازمانی و اندازه شرکت
سازمان‌های بزرگ معمولاً توانایی پرداخت حقوق‌های بالاتری نسبت به شرکت‌های کوچک دارند. همچنین، برخی سازمان‌ها سیاست‌هایی برای افزایش حقوق سالانه و پرداخت پاداش‌های ویژه دارند که بر میزان دریافتی کارکنان تأثیر می‌گذارد.
تأثیر مالیات و مزایای جانبی
مالیات یکی از عوامل تأثیرگذار در تعیین دستمزد نهایی کارکنان است. در برخی کشورها، نرخ مالیات بر درآمد بالا است که باعث کاهش میزان حقوق خالص دریافتی می‌شود. همچنین، مزایای جانبی مانند بیمه تکمیلی، پاداش‌های عملکردی و کمک‌هزینه‌های مختلف می‌توانند تأثیر مثبتی بر جذابیت حقوق و دستمزد داشته باشند.
مقایسه با سایر سازمان‌ها (Benchmarks حقوقی)
برخی شرکت‌ها برای تعیین حقوق و دستمزد از داده‌های مقایسه‌ای استفاده می‌کنند. آن‌ها حقوق کارکنان خود را با سایر شرکت‌های مشابه مقایسه کرده و بر اساس این اطلاعات، میزان دستمزد را مشخص می‌کنند.
قوانین کار و استانداردهای دولتی
در بسیاری از کشورها، دولت حداقل دستمزد را تعیین می‌کند و سازمان‌ها موظف به رعایت این استانداردها هستند. علاوه بر این، برخی بخش‌های دولتی مانند شهرداری و سازمان‌های عمومی معمولاً حقوق ثابت و ساختار مشخصی برای پرداخت حقوق دارند.
تعیین حقوق و دستمزد تحت تأثیر عوامل مختلفی از جمله تجربه، تحصیلات، صنعت، مهارت‌ها، سیاست‌های سازمانی و وضعیت اقتصادی قرار دارد. آگاهی از این عوامل می‌تواند به کارکنان و کارجویان کمک کند تا دید بهتری نسبت به میزان حقوق خود داشته باشند و در مذاکرات شغلی موفق‌تر عمل کنند.
مطلب مرتبط: چگونه درخواست افزایش حقوق بدهیم؟
شفافیت حقوق و دستمزد در کسب‌وکارها؛ درست یا غلط؟!
به نظرتان رانندگی کردن بر اساس آیین‌نامه و مقررات راهنمایی رانندگی ثبات و امنیت بیشتری برای شهروندان ایجاد می‌کند یا بهتر است هر کس باب میل خود رانندگی کند؟
این مثال دقیقا در مورد حقوق شفاف و تعیین حقوق و دستمزد ساختاریافته هم صادق است. کارمندان، شهروندان کسب‌وکارها به شمار می‌روند. اگر سازمان سعی کند به آن‌ها آرامش خاطر و امنیت بدهد، بازخورد این احساس به تعامل بهتر و افزایش انگیزه همکاریشان در کسب‌وکار منجر می‌شود.
وقتی برای چند کارمند که در یک دسته شغلی فعالیت می‌کنند، حقوق و دستمزدهای متفاوتی در نظر گرفته می‌شود. باعث خواهد شد تا جو بین همکاران خراب شود. به محض اینکه متوجه این تبعیض شوند، روابط بین همکارها تیره و تار می‌شود. در واقع به جای اینکه در محیط کاری روی فعالیت‌های شغلی خود تمرکز کنند. همواره ذهنشان روی دلیل کمتر بودن حقوقشان تمرکز است. این موضوع قطعا روی بهره‌وری و انگیزه شغلی آن‌ها اثر منفی می‌گذارد. شاید هم با خود فکر کنند: «وقتی صاحب کسب‌وکار حاضر است بین ما تبعیض قایل شود پس لزومی هم ندارد با دل و جان وظایف خود را انجام دهم. کسی که حقوق بیشتری می‌گیرد می‌تواند این وظایف را انجام دهد.».
عدم وجود حقوق شفاف در کسب‌وکارها به همین سادگی می‌تواند باعث برانگیختگی احساسات کارمندان شود. که تاثیرات مستقیم آن را در کسب‌وکارتان و عدم مسئولیت‌پذیری موثر آن‌ها مشاهده خواهید کرد.
از طرفی زمانی که سیستمی برای محاسبه‌ی دقیق میزان حقوق و دستمزد وجود نداشته باشد، جلسات مصاحبه تبدیل به محلی برای چانه زنی تبدیل خواهد شد، گویی هرکس قدرت چانه زنی بیشتری داشته باشد، حقوق بالاتری هم به نسبت کارمندان دیگر در همان دسته شغلی دریافت خواهد کرد. این موضوع در طولانی مدت می‌تواند تاثیر بسیار منفی در ذهن کارمندان با حقوق پایین‌تر بگذارد.
مطلب مرتبط: تحلیل گزارش حقوق و دستمزد؛ نگاهی جامع به بازار کار ایران
چرا از سیستم محاسبه حقوق و دستمزد شفاف استفاده کنیم؟
حقوق شفاف بخشی از سیستم محاسبه حقوق و دستمزد ساختاریافته است که در آن حقوق بر اساس شرایط آموزشی و تجربی یک دسته شغلی مشخص می‌شود. با این تکنیک دامنه‌ی حداقل و حداکثر میزان حقوق و دستمزد را تعیین می‌کنند. بنابراین با بررسی سوابق هر کارمند به صورت مشخص می‌توان او را در این محدوده قرار داد. استفاده از این تکنیک چند مزیت عمده برای کسب‌وکارها و شرکت‌ها دارد. طبق برررسی عملکرد Culpepper Pay 2009، میزان ۷۱ درصد سازمان‌ها از رویکرد تعیین محدوده حقوق استفاده می‌کنند. در ادامه برخی از مزیت‌های بکارگیری تکنیک حقوق شفاف در سازمان‌ها را توضیح می‌دهیم.
۱- ایجاد ثبات در نتیجه‌ی شفافیت حقوق و دستمزد
محاسبه حقوق و دستمزد ساختاریافته، سیستمی است که پرداخت حقوق کارمندان را در دامنه‌ای از پیش مشخص انجام می‌دهد. برای تعیین دامنه معمولا از فاکتورهایی مانند تحصیلات، تجربه کاری و عملکرد حرفه‌ای استفاده می‌شود. با این حال کارمندان در یک دسته شغلی می‌دانند که حقوق دریافتی آن‌ها مشابه همکارانشان است. این امر احتمال بی‌نظمی جو کاری، ایجاد درگیری و عصبانیت درونی کارمندان را تا حد ممکن کاهش می‌دهد. در حالی که در کسب‌وکارهایی که حقوق شفاف ندارند، اغلب شاهد درگیری‌های بین کارمندان هستیم.
۲- افزایش انعطاف‌پذیری
شفافیت حقوق و دستمزد بر اساس دامنه مشخص، قابلیت انعطاف‌پذیری بالاتری نسبت به محاسبه حقوق و دستمزد یکپارچه دارد. همانطور که گفتیم؛ سازمان بر اساس این رویکرد با در نظر گرفتن سطح تحصیلات، تجربه و عملکرد کارمندان می‌تواند شرایط حقوق آن‌ها را تعیین کند. بنابراین باعث می‌شود تا هزینه‌های استخدامی خود را ساده‌تر مدیریت کرده و در صورت لزوم با پرداخت کمی حقوق بیشتر از وجود افراد متخصص و با سابقه قوی‌تر بهره‌مند شود. در نتیجه در هزینه‌های کارفرمایی هم صرفه‌جویی خواهد شد.
۳- بودجه‌بندی آسان از طریق شفافیت حقوق و دستمزد
نیروی کار معمولا یکی از گران‌ترین اجزای یک کسب‌وکار به شمار می‌رود. با وجود شفافیت حقوق و دستمزد، به سادگی می‌توانید میزان بودجه مورد نیازتان را برآورد کرده و بر اساس آن برنامه‌ریزی کنید. همینطور بخش منابع انسانی کسب‌وکارتان می‌تواند تعداد رسته‌های شغلی شرکت و میزان حقوق آن‌ها را تجزیه و تحلیل کرده و برآورد معقولی از کل هزینه‌های کارمندی هر واحد از سازمان را ارائه کند. بنابراین اگر در آینده نیاز به استخدام نیروی جدید داشتید ساده‌تر می‌توانید منابع خود را مدیریت کرده و مبتنی بر آن تصمیمات کلان بگیرید.
۴- سهولت در انجام تحلیل رقابتی کسب و کار
شفافیت حقوق و دستمزد باعث ارتقای ارزش و ثبات داخلی در کسب‌وکارها می‌شود. در چنین شرایطی به سادگی می‌توانید توانایی‌های واقعی کسب‌وکارتان را با سایر رقبا مقایسه کنید. به عنوان مثال؛ واحد منابع انسانی می‌تواند با بررسی آمارهای حقوق و دستمزد موجود از رقبا و بررسی آن با دامنه حقوقی شرکت‌تان، از این مولفه به عنوان یک برگ برنده در استخدام نیروی جدید استفاده کند. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می‌کند که قصد استخدام نیروهای باسابقه و متخصص را دارید. همانطور که می‌دانید؛ رقابت برای جذب استعدادهای برتر در حال افزایش است.
روش‌های افزایش شفافیت حقوق و دستمزد
شفافیت حقوق و دستمزد یکی از مهم‌ترین عوامل در افزایش رضایت شغلی و کاهش تبعیض در سازمان‌ها است. در بسیاری از شرکت‌ها، عدم شفافیت در حقوق و مزایا باعث نارضایتی کارکنان، کاهش انگیزه و حتی افزایش نرخ ترک کار می‌شود. در ادامه، روش‌های مؤثر برای بهبود شفافیت حقوق و دستمزد را بررسی می‌کنیم.
تعیین ساختار حقوق و دستمزد بر اساس معیارهای مشخص
یکی از بهترین راه‌ها برای افزایش شفافیت، تعیین یک ساختار مشخص برای پرداخت حقوق است. این ساختار باید عواملی مانند تحصیلات، تجربه، مهارت‌ها و عملکرد فردی را در نظر بگیرد تا کارکنان بدانند چگونه میزان حقوق آن‌ها تعیین می‌شود.
ارائه فیش حقوقی شفاف و دقیق
کارفرمایان باید فیش حقوقی را به‌صورت شفاف و دقیق در اختیار کارکنان قرار دهند. فیش حقوقی باید شامل جزئیاتی مانند حقوق پایه، مالیات، بیمه، اضافه‌کاری و سایر مزایا باشد تا کارکنان به‌طور دقیق از نحوه محاسبه حقوق خود مطلع شوند.
استفاده از سیستم‌های مدیریت منابع انسانی (HRM)
نرم‌افزارهای مدیریت منابع انسانی می‌توانند به بهبود شفافیت کمک کنند. این سیستم‌ها امکان ثبت و تحلیل اطلاعات حقوقی، مقایسه دستمزدها و بررسی تغییرات حقوق را برای کارکنان فراهم می‌کنند.
اعلام عمومی محدوده حقوقی در آگهی‌های استخدامی
یکی دیگر از راه‌های افزایش شفافیت حقوق و دستمزد، ذکر محدوده حقوقی در آگهی‌های استخدامی است. وقتی کارجویان از ابتدا بدانند که چه میزان حقوقی دریافت خواهند کرد، فرآیند مذاکره و پذیرش پیشنهاد شغلی برای آن‌ها شفاف‌تر خواهد شد.
مقایسه حقوق‌ها با استانداردهای بازار کار
سازمان‌ها باید به‌صورت منظم، حقوق و مزایای خود را با سایر شرکت‌های هم‌صنعت مقایسه کنند. این کار باعث می‌شود که دستمزدها رقابتی و منصفانه تعیین شوند. شرکت‌هایی مانند جاب ویژن و سایر پلتفرم‌های کاریابی، داده‌هایی درباره میانگین حقوق در مشاغل مختلف ارائه می‌دهند.
برگزاری جلسات شفاف‌سازی حقوق و دستمزد
برگزاری جلسات منظم با کارمندان و کارکنان در مورد سیاست‌های حقوق و مزایا می‌تواند به افزایش اعتماد و کاهش ابهامات کمک کند. در این جلسات، سازمان‌ها می‌توانند نحوه تعیین حقوق و دستمزد مدیران و کارکنان را توضیح دهند.
مطلب مرتبط: عوامل موثر بر حقوق یک شغل: مهارت، تجربه یا موقعیت جغرافیایی؟
تنظیم سیاست‌های روشن برای افزایش حقوق
سازمان‌ها باید معیارهای مشخصی برای افزایش حقوق داشته باشند. این معیارها می‌توانند شامل عملکرد فردی، میزان تجربه، تحصیلات و افزایش هزینه‌های زندگی باشند. اعلام این معیارها به کارکنان باعث افزایش انگیزه و شفافیت در سیستم پرداخت می‌شود.
استفاده از داده‌های شفاف در حسابداری حقوق و دستمزد
بخش حسابداری نقش مهمی در افزایش شفافیت دارد. استفاده از نرم‌افزارهای پیشرفته حسابداری برای محاسبه دقیق حقوق، مالیات و مزایا می‌تواند به کاهش خطاها و افزایش دقت در پرداخت‌ها کمک کند.
نظارت نهادهای دولتی بر شفافیت دستمزدها
نهادهایی مانند شهرداری و سازمان‌های دولتی می‌توانند با ارائه گزارش‌های شفاف در مورد حقوق و مزایای کارکنان خود، به بهبود وضعیت شفافیت حقوق و دستمزد در کشور کمک کنند. همچنین، تعیین استانداردهایی برای افشای اطلاعات مربوط به دستمزد مدیران می‌تواند از تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها جلوگیری کند.
استفاده از فرهنگ باز و شفاف در سازمان‌ها
فرهنگ سازمانی مبتنی بر شفافیت و عدالت می‌تواند به کاهش مشکلات مربوط به حقوق و دستمزد کمک کند. سازمان‌هایی که به کارکنان خود اجازه می‌دهند درباره حقوق و مزایای خود صحبت کنند، معمولاً محیط کاری سالم‌تر و عادلانه‌تری دارند.
شفافیت حقوق و دستمزد نه‌تنها به افزایش رضایت کارکنان کمک می‌کند، بلکه باعث افزایش اعتماد، بهبود عملکرد سازمانی و کاهش نرخ ترک کار می‌شود. سازمان‌ها باید از ابزارهای دیجیتالی، استانداردهای شفاف و روش‌های مدیریتی جدید برای ارتقای این شفافیت استفاده کنند تا محیطی عادلانه و حرفه‌ای برای کارکنان خود فراهم کنند.
جمع‌بندی
محاسبه حقوق و دستمزد کارمندان بر اساس یک دامنه ساختاریافته کمک می‌کند تا جو حاکم بین همکاران همواره با ثبات و مثبت باقی بماند. با استفاده از این روش به صورتی انعطاف‌پذیر می‌توانید هزینه‌های کسب‌وکارتان را مدیریت کرده و در هزینه حقوق و دستمزد به ویژه برای استخدام متخصصین برتر و باسابقه، صرفه‌جویی کنید. از دیگر مزایای شفافیت حقوق و دستمزد هم می‌توان به بودجه‌بندی آسان و سهولت در انجام تحلیل‌های رقابتی کسب‌وکار اشاره کرد.
منبع
نویسنده
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
