چه زمانی باید شغل خود را عوض کنیم؟
معمولا خیلی از کارجویان، وقتی برای اولین بار یک شغل خوب پیدا میکنند، از جستجوی کار دست میکشند و تصور میکنند که قرار است برای همیشه در آن شغل باقی بمانند. بااینحال، کارشناسان منابع انسانی تأکید دارند که هرگز نباید برای مدت طولانی در یک شغل باقی بمانید. البته پریدن از یک شغل به شغل دیگر، مفهومی که تحت عنوان جاب-هاپینگ (job-hopping) شناخته میشود، تبعات خودش را دارد. دیگر زمانهای که کارکنان ۴۰ سال در مشاغلی از یک سازمان کار میکردند و سپس بازنشسته میشدند، گذشته است. تغییرات در صنعت، استارتآپهای دارای عمر کوتاه و نسل جوان بیصبر ما، فرهنگی حرفهای ایجاد کردهاند که تغییر شغل در آن، موضوعی طبیعی است.
بااینکه امروزه، جاب-هاپینگ کاملا طبیعی است اما خیلی از کارفرمایان در استخدام شما به مدتزمان همکاری شما با سازمانهای قبلی، توجه میکنند. طبیعی است که کارفرمایان دوست ندارند مدام وقت خودشان را برای پیدا کردن نیروهای جدید و آموزش دادن آنها تلف کنند. بهعلاوه، وقتی یک نیروی جدید، وارد سازمان میشود، سازگاری با سازمان جدید و رسیدن به حداکثر کارایی میتواند زمانبر باشد؛ اما حداکثر و حداقل زمانی که باید در یک شغل بمانید، چقدر است؟ در این مقاله از سایت کاریابی جاب ویژن، میخواهیم پس از معرفی مفهوم جاب-هاپینگ و مزایا و معایب آن، به بررسی این موضوع بپردازیم.
جاب-هاپینگ چیست؟
عبارت جاب-هاپینگ (job-hopping) به معنی تغییر مکرر شغل در یک بازه زمانی نسبتا کوتاه است. معمولا زمانی که یک فرد، کمتر از دو سال در هر شغل باقی بماند و بهطور پیوسته شغل خودش را تغییر دهد، اصطلاحا جاب-هاپر (job-hopper) نامیده میشود.
تغییر شغل کارمندان و کارکنان یک شرکت میتواند دلایل متعددی مثل عدم رضایت شغلی، مشکلات مرتبط با سلامتی یا علاقه به تجربه یک شغل جدید داشته باشد. همچنین تغییر شغل میتواند دلایل روانشناختی یا روانشناسی داشته باشد. در حقیقت عدم شناخت کافی از علایق و مهارتهای فردی، میتواند به تغییرات شغلی مکرر منجر شود.
برای بعضیها جاب-هاپینگ ناخوشایند، اما ضروری است. بهعنوانمثال، ممکن است به دلیل کووید-۱۹ یا هر مشکل دیگری، شغل خود را از دست بدهید. در مقابل، بعضی دیگر، بهصورت آزادانه و به انتخاب خود، استراتژی جاب-هاپینگ را بهعنوان روشی برای پیدا کردن شغل رویایی خود، در پیش میگیرند.
مطلب مرتبط: راهنمای جامع استخدام، چگونه شغل مناسب خود را پیدا کنیم؟
مزایا و معایب تغییر شغل بعد از 30 سالگی
درگذشته، جاب-هاپینگ یا تغییر پیوسته شغل، بهعنوان عدم تعهد شناخته میشد و دیدی منفی نسبت به آن وجود داشت. با این حال، امروزه این دیدگاه تغییر کرده است. در طول دهه گذشته، تعداد بیشتری از افراد و بهویژه نسل جوان امروزی، به جاب-هاپینگ روی آوردهاند و امروزه دیگر ماندگاری در یک شغل، معنایی ندارد.
همچنین، بسیاری از شرکتها، پرسنل خود را دور کار یا تعدیل کردهاند یا روشهای دیگری را برای سازگاری با این تغییرات، به کار بستهاند. مدیران استخدامی، بهخوبی میدانند که پرسنل امروزی، بیش از گذشته شغل خودشان را تغییر میدهند. بااینحال، آنها انتظار دارند که شما دلیل خوبی برای ترک شغل قبلی خود داشته باشید.
مزیتهای جاب-هاپینگ
ممکن است این سوال برای شما مطرح شود که: «آیا تغییر شغل خوب است؟». در حقیقت با مقایسه مزایا و معایب تغییر شغل، میتوانید تصمیمگیری بهتری برای ایجاد تغییرات در مسیر شغلی خود داشته باشید. به همین دلیل در ادامه به برخی از مزایایی که برای تغییر شغل وجود دارد، اشاره خواهیم کرد:
- حقوق بیشتر: دریافت حقوق و مزایا، مهمترین انگیزه بیرونی (external instincts) برای مراجعه به یک سایت شغل یابی و پیدا کردن کار است. وقتی یک شغل با حقوق بیشتر به شما پیشنهاد میشود، بهسختی میتوانید دلیل بهتری برای ماندن در شغل قبلی پیدا کنید. امروزه با گسترش شبکههای اجتماعی، بهویژه لینکدین، پیشنهادات شغلی بیشتری به پرسنل ارائه میشود.
- پیشرفت حرفهای: قطعا ماندن در یک شغل، یکی از موانع اصلی پیشرفت حرفهای است. بسیاری از کارکنان، با هدف ترفیع شغلی، مدام شغل خودشان را عوض میکنند و از پلهای به پله بالاتر میروند.
- تغییر محل کار: یکی از مزیتهای دیگر جاب-هاپینگ، تغییر محل کار و بعضا، شهر یا کشور محل زندگی است. این تجربه بااینکه برای بعضیها ناخوشایند و دشوار است، برای بعضی دیگر، هیجانانگیز و جالب به نظر میرسد. اگر همواره در یک شغل باقی بمانید، ممکن است هرگز فرصت تجربه یک محیط کاری جدید یا زندگی در یک شهر جدید را پیدا نکنید. شاید محیط جدیدی که وارد آن میشوید بهتر از تجربه قبلی شما باشد.
معایب جاب-هاپینگ
اگرچه تغییر فرصت شغلی میتواند با مزایای مختلفی همراه باشد، اما نباید عوارض تغییر شغل آزاد یا دولتی را نادیده گرفت. در ادامه برخی از مواردی که ممکن است احساس ترس از تغییر شغل را در نیروهای کاری تقویت نماید، آورده شده است:
- مشکل در پیدا کردن شغل جدید: مهمترین ایراد تغییر پیوسته شغل، دید منفی کارفرمایان به این موضوع و مشکل در پیدا کردن یک شغل جدید است. مدیران استخدامی سازمانها سابقه کار کارجویان را نگاه میکنند و معمولا، زمانی کارجو را استخدام میکنند که دلیل خوبی برای ترک شغل قبلی خودش داشته باشد. خیلی وقتها نیز اصلا کار به مصاحبه نمیکشد و رزومه شما تنها به دلیل همین موضوع، رد میشود.
- از دست دادن فرصت با تجربه شدن در یک کار: بااینکه تغییر پیوسته شغل با تجربیات جدیدی همراه است و میتواند منجر به افزایش تواناییها و مهارتهای شما شود، اما فرصت با تجربه شدن در یک کار خاص را از شما میگیرد. این در حالی است که باقی ماندن در یک شغل به مدت سه تا پنج سال، مسیر حرفهای شما را مشخص میکند و شما میتوانید از تجربیات گذشته، برای پیشرفت حرفهای خود استفاده کنید.
- عدم رضایت شغلی: اگر پس از مدت کوتاهی شغل خود را تغییر دهید، ممکن است هرگز یاد نگیرید که چگونه با چالشهای یک کار، کنار بیایید و همین موضوع میتواند منجر به ایجاد رضایت شغلی شود. گاهی اوقات ممکن است دو تا سه سال طول بکشد که با یک شغل جدید سازگار شوید و اگر جاب-هاپر باشید، هرگز این فرصت را پیدا نخواهید کرد.
- از دست دادن بعضی از مزایا: سازمانها حقوق و مزایای بیشتری به پرسنل باتجربهتر خود میدهند. درواقع، بعضی از مزایای کار، مثل پایه سنوات، بر اساس سابقه کار فرد در یک سازمان محاسبه میشوند و اگر فردی، مدام کار خودش را عوض کند، هرگز از چنین مزایایی، بهرهمند نخواهد شد.
- استرس و بیثباتی: یکی از مشکلات دیگر تغییر مکرر شغل، استرس اضافی در زندگی است. همه ما میدانیم که فرآیند جستجوی کار تا چه اندازه دشوار و استرسزا است و گاهی اوقات ممکن است مدتهای طولانی، یک کار مناسب خود پیدا نکنیم. در مقابل، داشتن یک شغل ثابت با امنیت شغلی بالا، خیال شما را در زندگی خیلی راحتتر میکند و دیگر استرس پیدا کردن کار را نخواهید داشت.
- تغییر شغل و بیمه: یکی از مهمترین عوارض تغییر شغل، از دست دادن سابقه بیمه است. فراموش نکنید که در مدتی که بیکار هستید، باید هزینه بیمه خود را شخصا پرداخت کنید. در غیر این صورت برای روزهای بیکاری شما، بیمهای رد نخواهد شد.
درنتیجه پیشنهاد میکنیم قبل از ارائه اظهارنامه یا نامه استعفای خود برای ترک شغل فعلی، حتما به معایبی که برای تغییر شغل وجود دارد توجه کنید. با مطالعه بخش بعدی، میتوانید به میزان آمادگی خود برای تغییر شغل پی ببرید. همچنین با مطالعه مقالهای با عنوان «چه شغلی برای من مناسب است» از سایت جاب ویژن، میتوانید تصمیمگیری بهتری برای انتخاب یک مسیر شغلی مناسب داشته باشید.
آیا شما برای ترک شغل کنونی خود آماده هستید؟
تصمیم برای ترک یک شغل، تصمیمی بسیار مهم و حساس است. در اینجا با طرح چندین پرسش، بررسی خواهیم کرد که آیا برای ترک شغل کنونی خود آماده هستید یا خیر.
آیا در شغل کنونی از مهارتها و توانمندیهای شما استفاده میشود؟
وقتی میخواهید شغل کنونی خود را ارزیابی کنید، یکی از مهمترین پارامترهایی که باید در نظر بگیرید این است که آیا در این شغل از مهارتها و توانمندیهای واقعی شما استفاده میشود یا خیر. اگر احساس میکنید که تواناییهای شما در شغل کنونی بدون استفاده ماندهاند و از پتانسیلهای شما در این شغل استفاده نمیشود، وقت آن است که به فکر یک شغل جدید باشید.
آیا فرصتی برای پیشرفت شغلی دارید؟
کلید رضایت شغلی، پیشرفت شغلی است. اگر مدتها است که کارفرمای شما فرصتی برای ارتقاء و پیشرفت شغلی برایتان فراهم نمیآورد، ممکن است شغل کنونی شما یک مسیر بن-بست باشد و هرگز نتوانید در آن پیشرفت کنید.
البته، اگر از شغل کنونی خود رضایت کافی دارید و به آن قانع هستید، شاید ارزشش را نداشته باشد که به فکر تغییر شغل (job change) باشید. بااینحال، اگر همواره رزومه خود را آپدیت کنید و همیشه در جستجوی کار باشید، ممکن است مشاغل کارمندی یا کارگری بسیار بهتری برای شما وجود داشته باشد.
آیا اثرگذاری لازم را در سازمان خود دارید؟
دلیل نارضایتی بسیاری از کارکنان از شغلی کنونی خود، احساس بیفایده بودن تلاشهایشان است. اگر احساس میکنید کاری که انجام میدهید، بیفایده است یا هدف مشخصی ندارد، شاید بهتر باشد به دنبال شغل دیگری باشید که بتوانید در آن، یک تأثیر واقعی داشته باشید.
آیا شغل شما دیگر چیز جدیدی برای یاد دادن به شما ندارد؟
این موضوع نشان میدهد که شما از شغل کنونی خود خسته شدهاید. اگر در تعیین اهداف برای شغل خود دچار مشکل هستید یا دیگر برای شروع کار خود در صبح، انگیزهای ندارید، زمان ارسال رزومه برای فرصتهای شغلی جدید فرارسیده است.
آیا جنبههای منفی شغل برای شما بیش از جنبههای مثبت آن است؟
آیا دیگر نمیتوانید نگاه مثبتی به شغل و محیط کار خود داشته باشید ولی نکات منفی، روزبهروز خودشان را بیشتر نشان میدهند؟ اگر این مشکل قابلحل شدن نیست، بهتر است به دنبال پیدا کردن یک فرصت استخدام جدید باشید.
آیا از کار کردن خسته شدهاید؟
یکی از نشانههای فرارسیدن زمان تغییر شغل، کاهش بازدهی است. آیا در هنگام کار کردن، زمان بیشتری را در شبکههای اجتماعی میگذرانید؟ آیا کارهای کمتری را در یک روز به انجام میرسانید؟ در چنین شرایطی بهتر است هر چه سریعتر به دنبال یک شغل جدید باشید.
چه مدت باید در یک شغل بمانید؟
صرفنظر از جواب شما به سوالات فوق، اگر شرایط در محیط کاری شما خیلی معمولی باشد بهطوریکه همهچیز رو به روال و بدون هیچ مشکلی پیش رود ولی خیلی هم ایدهآل و رویایی نباشد، تا چه مدت باید در شغل کنونی خود باقی بمانید؟
میانگین ماندن افراد در یک شغل چقدر است؟
درست است که مسیر شغلی افراد باهم دیگر متفاوت است، اما میتوان از مدتزمان معمول باقی ماندن افراد در یک شغل، یک دید کلی به دست آورد. مدت میانگین تصدی یک شغل از حرفهای به حرفهی دیگر، از صنعتی به صنعت دیگر و از سازمانی به سازمان دیگر، متفاوت است. همچنین، عوامل دیگری مثل جنسیت و سن نیز روی مدتزمانی که افراد در یک شغل باقی میمانند، تأثیر دارد. شرکتهای فعال در حوزه فناوری، کوتاهترین و بخش دولتی، بلندترین مدت ماندگاری پرسنل در یک شغل را دارند.
مدت میانگین ماندن کارکنان در یک سازمان، حدود ۴/۲ سال است. دادههای زیر در سال ۲۰۱۸ در ایالاتمتحده آمریکا توسط وبسایت Bureau of Labor Statistics گزارش شدهاند:
- کارکنان در شغلهای مدیریتی بهطور توسط، بلندترین مدت ماندگاری در یک شغل را داشتهاند (۵ سال).
- پرسنل در مشاغل خدماتی (Public Service Jobs)، کوتاهترین مدت ماندگاری در یک شغل را داشتهاند (۲/۹ سال).
- ۲۲٪ از افراد، یک سال یا کمتر در یک فرصت شغلی باقی ماندهاند.
- میانگین باقی ماندن افراد جوانتر در یک شغل، کوتاهتر از مدت میانگین باقی ماندن افراد مسنتر در یک شغل بوده است؛ تنها ۹ درصد از افراد دارای سن بین ۵۵ تا ۷۴ سال، کمتر از ۱۲ سال در شغلشان سابقه داشتهاند.
- ماندگاری متوسط در یک شغل برای افراد بین ۵۵ تا ۶۴ سال (۱۰/۱ سال)، بیش از سه برابر ماندگاری در یک شغل برای افراد ۲۵ تا ۳۴ ساله (۲/۸ سال) بوده است.
- پرسنل بخش دولتی دارای ماندگانی متوسط ۶/۸ سال در یک شغل بودهاند و مدتزمان ماندگاری در یک شغل برای کارکنان بخش خصوصی، حدود ۳/۸ سال بوده است.
- میانگین ماندگاری مردان در یک شغل، ۴/۳ سال و میانگین ماندگانی زنان در یک شغل، ۴ سال بوده است.
- میانگین ماندگاری در یک شغل برای مردان و زنان دارای تحصیلات زیر دیپلم، به ترتیب، ۴/۷ سال و ۴/۲ سال بوده است.
- میانگین ماندگاری در یک شغل برای مردان و زنان دارای تحصیلات دانشگاهی، به ترتیب، ۵/۲ سال و ۵ سال بوده است.
میزان مدت ماندگاری افراد در شرکتهای فناوری بسیار کوتاهتر است. به چند مثال زیر دقت کنید:
- فیسبوک: ۲/۰۲ سال
- گوگل: ۱/۹ سال
- اوراکل: ۱/۸۹ سال
- اپل: ۱/۸۵ سال
- آمازون: ۱.۸۴ سال
مدت بهینه ماندن در یک شغل
درمجموع میتوان گفت که ۳ تا ۵ سال ماندن در یک شغل بدون دریافت ترفیع و ارتقاء شغلی، مدتزمان بهینه برای ماندن در یک شغل بدون متحمل شدن تبعات ماندگاری گیر افتادن در آن شغل است. البته این موضوع به نوع شغل، سطحی که در آن قرار دارید و سازمانی که برای آن کار میکنید، بستگی دارد.
بااینحال یک توصیه کلی به شما میکنیم: اگر خیلی زود و پس از یک یا دو سال بهجایی رسیدید که احساس کردید وقت تغییر شغل است، کمی بیشتر آن شغل را تحمل کنید زیرا تغییر بسیار سریع شغل، وجهه مناسبی نزد مدیران استخدامی ندارد.
مطلب مرتبط: نحوه واکنش به رفتار توهینآمیز و آزار کلامی در محیط کار
نحوه پاسخگویی به سوالات در مصاحبه درباره مدت ماندگاری در یک شغل
یکی از رایجترین سوالات در هر مصاحبه استخدامی، در رابطه با دلیل ترک مشاغل قبلی است. تغییر شغل کارمند یا کارکنان سازمان، معمولا موردقبول کارفرمایان واقع نمیشود. از طرف دیگر، نباید در شغل خود بهگونهای عمل کنید که گویا سرقفلی فرصت شغلی موردنظر برای شما است! در حقیقت ماندن طولانیمدت در یک جایگاه شغلی بدون پیشرفت کردن، وجهه خوبی نزد کارفرمایان ندارد؛ بنابراین، شما باید برای هرکدام از این وضعیتها، توجیه مناسبی داشته باشد. در اینجا میخواهیم به شما بگوییم که چگونه میتوانید به سوالات کارفرمایان در رابطه با هر یک از این وضعیتها، جواب دهید.
روش توجیه کردن تغییر مکرر شغل
- روی تجربیاتی که از هرکدام مشاغل قبلی داشتهاید، تأکید کنید: توضیح دهید که چگونه هر فرصت شغلی باعث شده تا چیزهای جدیدتری یاد بگیرید و به اهداف حرفهای خود نزدیکتر شوید. همچنین، دقیقا باید توضیح دهید که در شرکتی که برای آن رزومه فرستادهاید به دنبال چه جایگاهی هستید و چه انتظاری از شغل خود دارید.
- به دلایل منفی ترک کارهای قبلی اشاره نکنید: اگر بعضی از کارهای خود را به خاطر محیط کار نامناسب، حقوق پایین یا به مشکل خوردن با کارفرما ترک کردهاید، نیازی نیست در جلسه مصاحبه صادق باشید و دلیل واقعی ترک آن شغلها را بگویید. میتوانید با جوابهایی کلیشهای مثل نیاز به پیشرفت شغلی و فهمیدن اینکه به آن شغل علاقهای ندارید، یا اینکه آن شغل چیزی برای یاد دادن به شما نداشت، از سوالات مرتبط با دلیل ترک مشاغل قبلی، رد شوید.
- مکالمه را به سمت آینده ببرید و از اشاره به گذشته پرهیز کنید: برای اینکه درگیر سوالاتی مثل دلیل ترک مشاغل قبلی و عوض کردن زودبهزود مشاغل نشوید، میتوانید خیلی زیرکانه مکالمه را به سمت آینده هدایت کنید و از سازمان و موقعیت شغلی ایدهآل خود سخن بگویید.
روشهایی که در بالا برای شما توضیح دادیم، مخصوص بهکارگیری در جلسه مصاحبه بودند. بااینحال، بسیاری از مدیران استخدامی، بهمحض اینکه بدانند شما خیلی زودبهزود شغل خود را عوض کردهاید، رزومهتان را رد میکنند؛ بنابراین باید هنگام ساخت رزومه به نکات زیر اشاره کنید:
- یک نامه اختصاصی (cover-letter) همراه رزومه برای کارفرما بنویسید که سابقه مشاغل قبلی و دلیل ترک آنها به شیوهای مثبت، مثل نیاز به رشد، در آن بیان شده باشد.
- از رزومه ساز جاب ویژن استفاده کنید زیرا در این رزومه ساز، علاوه بر اشاره به سابقه کار، تأکید زیادی روی مهارتها و تواناییهای شما میشود. همچنین، رزومه ساز جاب ویژن به شما امکان نوشتن دلیل ترک هر شغل را میدهد.
نحوه توجیه ماندن طولانیمدت در یک شغل بدون پیشرفت شغلی
- توضیح دهید که شغل شما چطور بهمرورزمان تغییر کرده و مسئولیتهای جدیدی به شما سپرده شده است: با این روش، به مصاحبهکننده القا میکنید که بااینکه عنوان شغلی شما تغییر نکرده، اما وظایف و مسئولیتهای شما در حال پیشرفت بوده و ارتقاء شغلی در همان عنوان شغلی قرار داشته است.
- در رابطه با مهارتهای جدیدی که با گذشت زمان در شغل طولانیمدت خود کسب میکردهاید، توضیح دهید: تا زمانی که چیزهای جدیدی در یک کار وجود داشته باشد که آنها را نیاموخته باشید، ماندن در آن شغل، هیچ ایرادی ندارد.
- اهداف خود برای آینده را توضیح دهید: وقتی شما از اهداف بلند-پروازانه خود برای آینده صحبت میکنید، به مصاحبهکننده القا میشود که شما به دنبال پیشرفت هستید و این واقعیت مدت طولانی بدون پیشرفت شغلی در یک سازمان بودهاید را فراموش میکند.
جمعبندی
جاب-هاپینگ یا تغییر مکرر شغل، امروزه، بهویژه در میان جوانترها، رواج زیادی پیدا کرده است؛ اما خیلی از کارفرماها، بهسختی جاب-هاپرها را استخدام میکنند. در مقابل، ماندن طولانیمدت در یک سازمان بدون ارتقاء شغلی نیز توصیه نمیشود و آسیبهای خودش را دارد.
مدت معمول ماندن در یک شغل، به عوامل مختلفی مثل شغل، سازمان، صنعت، سن، جنسیت و … بستگی دارد. بهطورمعمول توصیه میشود که ۳ تا ۵ سال در یک شغل باقی بمانید و سپس، به فکر تغییر شغل خود باشید. البته گاهی اوقات ممکن است شغل شما خیلی زود خستهکننده شود و چیزی برای یاد دادن به شما نداشته باشد. گاهی اوقات نیز اگر محیط کار خود و حتی شغل خود را نمیپسندید، در چنین شرایطی باید به فکر تغییر شغل باشید.
اگر جاب-هاپر هستید و دوست دارید از شغلی به شغل دیگر بپرید، نیازی نیست که در رزومه یا مصاحبه استخدامی خود، به این موضوع اشاره کنید و با جوابهای مثبت کلیشهای مثل نیاز به رشد، برای دلیل ترک مشاغل قبلی توجیه بیاورید. همچنین، اگر مدتها بدون ارتقاء در یک شغل بودهاید، باید در هنگام مصاحبه شغلی جدید به مصاحبه کنند القا کنید که شغل شما پیشرفت را در ذاتش داشته و همواره چیزهای جدیدی برای یاد دادن به شما داشته است.
منبع: Indeed