همه چیز در مورد استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی؛ مهارتها و الزامات شغلی
فهرست مطلب
روانشناسی صنعتی و سازمانی یکی از مشاغل پرتقاضا برای روانشناسان است که بر رفتار و عملکرد کارکنان در محیط کاری تمرکز دارد. این روانشناسان به کمک اصول روانشناسی و متدها و روشهای پژوهشی تلاش میکنند با بهبود عملکرد، ارتباطات، رضایت شغلی و حس امنیت به افزایش بازدهی کاری کمک کنند. امروزه سازمانها بیش از پیش به اهمیت رضایت و سلامت روانی کارکنان بر بازدهی کاری پی بردهاند؛ به همین دلیل بسیاری از سازمانها و شرکتهای بزرگ که تعداد پرسنل بالایی دارند برای افزایش راندمان کار اقدام به استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی میکنند.
در این مقاله سایت کاریابی جاب ویژن قصد داریم این موقعیت شغلی را بررسی کنیم؛ الزامات شغلی و مهارتهای مورد نیاز برای روانشناس سازمانی را توضیح دهیم و بهترین فرصتهای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی را به شما معرفی کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
چرا سازمانها به استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی نیاز دارند؟
عوامل و متغیرهای زیادی میزان عملکرد و بازدهی یک سازمان یا شرکت را تعیین میکند. ارتباطات بین فردی موثر، حل تعارض، ارزیابی فرآیند، شایستگی و صلاحیت حرفهای و مدیریت موثر و کارآمد از جمله موارد لازم و ضروری برای موفقیت یک کسب و کار هستند. وجود کاستی در هر یک از این زمینهها میتواند بر نحوه گزینش و استخدام کارکنان، آموزش پرسنل، به اشتراک گذاری اطلاعات یا تعامل و ارتباط کارکنان با هم تاثیر منفی بگذارد.
روانشناسان صنعتی و سازمانی به کمک روشهای تحلیلی و ارزیابی و تحقیقات کمی این مشکلات را در سازمانها شناسایی میکنند و با توجه به محیط کاری، بهترین روش را برای بهتر کردن جو کاری به کار میگیرند.
مطلب مرتبط: بررسی بازار کار روانشناسی
روانشناس صنعتی و سازمانی کیست و چه میکند؟
روانشناسی صنعتی و سازمانی (I-O) یکی از زیرشاخههای روانشناسی است که تمرکز اصلیاش بر بهبود عملکرد محیط کار قرار دارد. در حالیکه که روانشناس بالینی با مشکلات فردی و اختلالات روانی سر و کار دارد؛ روانشناس سازمانی با ارزیابی و مشاهده مشکلات محیط کار و استفاده از اصول و روشهای روانشناسی به حل اختلافات و تعارضهای بین کارکنان، افزایش رضایتمندی شغلی و در نتیجه، بهبود عملکرد محیط کاری کمک میکند. این افراد نحوه مدیریت کار، ارتباطات کارکنان با یکدیگر را بررسی میکنند، اخلاقیات و فرهنگ سازمانی شرکت یا سازمان را مورد تحلیل قرار میدهند و با اصلاح سیاستهای کاری، برگزاری جلسات آموزشی، مشاورههای کاری و برنامهریزیهای موثر برای بهبود و افزایش کارآیی و بازدهی محیط کار تلاش میکنند.
روانشناس صنعتی و سازمانی با انواع محیطهای کاری مانند کارخانجات، سازمانها و ارگانهای دولتی، شرکتهای خصوصی، اصناف و اتحادیهها و … آشنایی خوبی دارد و با توجه به ویژگیهای هر محیط کاری، بهترین راهکارها را ارائه میکند. ارزیابی و تحلیل متقاضیان و همینطور کارکنان، بررسی و تحلیل روند توسعه فردی کارکنان، رضایتمندی پرسنل، افزایش امنیت شغلی و ایجاد تعادل بین کار و زندگی از جمله وظایف این روانشناسان به حساب میآید.
سایر روانشناسان I/O میتوانند در پروژههای و مطالعات تحقیقی یا در دانشگاهها مشغول به کار شوند. روانشناسان صنعتی و سازمانی ممکن است در بخش منابع انسانی یک سازمان استخدام شوند یا به عنوان مشاور و روانشناس مستقل عمل کرده و برای حل مشکلات و تعارضات خاص به سازمانها دعوت شوند.
شرح وظایف و مسئولیتهای روانشناس سازمانی و صنعتی
روانشناس I/O اصول روانشناسی را در زمینههای مختلف محیط کار مثل منابع انسانی، فروش و بازاریابی، مدیریت اداری و مدیریت در سطح کلان به کار میگیرد. برنامههای این افراد ممکن است شامل توسعه و آموزش، مشاوره و راهنمایی، کمک به برنامه ریزی و سیاستهای سازمانی و تجزیه و تحلیل سازمانی باشد.
به طور کلی از یک روانشناس صنعتی و سازمانی انتظار میرود که وظایف زیر را بر عهده بگیرد:
- اجرای تحقیقات و بررسیهای روانشناختی در محیط کار
- همکاری و تعامل نزدیکی با بخش منابع انسانی
- کمک به سازمانها برای استخدام افراد شایستهتر و واجد شرایط
- ارزیابی عملکرد شغلی پرسنل
- شناسایی چگونگی بهبود رویکردها و رفتارها در سازمان و محیط کار
- نظارت و اطمینان از سلامت اخلاقی محیط کار
- بررسی کارآیی برنامههای آموزشی و کمک به توسعه و بهبود آنها
- مشارکت در آموزش و ایجاد انگیزه در کارکنان
- کمک به چارچوب و ساختار سازمانی
روانشناسان صنعتی و سازمانی که کار در سازمانها و کسب و کارها را انتخاب میکنند باید همکاری مستقیم و نزدیکی با تیم منابع انسانی و کارگزینی شرکت داشته باشند. این همکاری میتواند ارتباط مستقیمی با راحتی و رضایت کارکنان در محیط کار داشته باشد یا به محول کردن موقعیتهای شغلی و سمتهای جدید باشد.
نظارت بر رضایت و آسایش کارکنان از طرق مختلف با توجه به محیط کاری انجام میشود. به عنوان مثال، بخش مهمی از وظایف روانشناس صنعتی و سازمانی بر چگونگی اثرگذاری عملکرد مدیریت بر کارکنان است و اگر روانشناس متوجه شود کارگران تحت تاثیر منفی محیط کار قرار دارند توصیههایی برای تغییر ارائه میکند.
از سوی دیگر، روانشناس میتواند به دنبال راهها و روشهایی برای بهبود حال و وضعیت روحی کارکنان و افزایش بهرهوری و بازدهی پرسنل باشد. هدف از این راهکارها اطمینان از سلامت و رضایتمندی تمامی کارکنان، به عنوان دو عامل مرتبط با هم و موثر در بازدهی کاری است.
روانشناسانی که مایل به همکاری مستقیم با سازمانها و کسب و کارها ندارند میتوانند وارد حوزه آکادمیک و پژوهشی بشوند. این افراد معمولا تحقیقاتی را در زمینه رضایتمندی کارکنان و عوامل موثر بر بازدهی کاری و مانند آن انجام میدهند و آن را برای استفاده کارفرماها و روانشناسان صنعتی و سازمانی منتشر میکنند. تدریس و آموزش نیز از جمله موقعیتهای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی است که برای برخی افراد جذابیت بیشتری دارد.
نقش روانشناس در جذب و استخدام نیرو
منابع انسانی سرمایه باارزش یک شرکت و سازمان است؛ به همین دلیل فرآیند جذب و استخدام نیرو برای سازمانها اهمیت بالایی دارد. روانشناسان I/0 با همکاری با تیم HR در انتخاب و گزینش بهترین و مناسبترین متقاضی مشارکت میکنند. روانشناس میتواند در تمام فرآیند استخدام، از نوشتن شرح شغلی و آگهی استخدام تا انتخاب پلتفرم و بستر انتشار آگهی، بررسی رزومههای دریافتی، غربالگری و گزینش و انجام مصاحبه استخدام مشارکت کند تا از جذب بهترین نیروها مطمئن شود.
شرایط و محیط کاری روانشناس صنعتی و سازمانی
شرایط و محیط کاری با توجه به حوزه انتخابی روانشناس متفاوت خواهد بود. اگرچه روانشناسان صنعتی و سازمانی در هر شرکت و سازمانی میتوانند مثمر ثمر باشند؛ اما اغلب سازمانهای بزرگ هستند که اقدام به استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی میکنند. البته این مساله تا حدی منطقی به نظر میرسد؛ چرا که بسیاری از مسائل و مشکلات روانشناختی مرتبط با شغل و محیط کار در سازمانهای بزرگ که سلسله مراتب وسیع و بزرگتری دارند بیشتر دیده میشوند و تاثیر بیشتری بر بازدهی محیط کاری میگذارند. روانشناسانی که در سازمانها کار میکنند با توجه به سیاستها و نیاز سازمان، ممکن است به صورت تمام وقت یا پاره وقت یا حتی پروژهای مشغول به کار شوند.
روانشناسانی که حوزه آکادمیک را انتخاب کردهاند اغلب در دانشگاهها و مراکز آموزشی مشغول به کار میشوند. علاوه بر این، روانشناسان صنعتی و سازمانی میتوانند به صورت مستقل و فریلنسینگ نیز کار کنند. البته برای این امر، روانشناس میبایست در زمینه حرفهای تجربیات و سوابق خوبی کسب کرده باشد و سپس اقدام به پذیرش پروژههای برون سپاری شده سازمانهای بزرگ کند.
تحصیلات و مدرک لازم برای استخدام به عنوان روانشناس صنعتی و سازمانی
این حوزه از روانشناسی نیز مانند سایر حوزهها مستلزم مطالعات و آموزشهای گسترده و فراگیر است. اغلب روانشناسان سازمانی دارای مدرک کارشناسی ارشد در رشته روانشناسی هستند؛ هرچند ممکن است برخی سازمانها و شرکتهای کوچکتر به داشتن مدرک کارشناسی روانشناسی و رشتههای مرتبط مثل علوم اجتماعی، علوم تربیتی، آموزش و جامعه شناسی نیز اکتفا کنند. از سوی دیگر، برخی سازمانهای بزرگ و بین المللی ممکن است حتی کارشناسی ارشد را نیز کافی ندانند و مدرک دکترا را شرط لازم برای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی قرار دهند.
اگرچه اکثر این افراد در دوران کارشناسی نیز در رشته روانشناسی تحصیل کردهاند، اما ممکن است بسیاری از افراد با مدرک کارشناسی رشتههای مرتبط با کسب و کار مانند مدیریت، اقتصاد، منابع انسانی و … علاقمند به این شغل شوند و پس از تحصیل روانشناسی در مقطع کارشناسی ارشد برای آگهیهای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی درخواست ارسال کنند.
ویژگیهای فردی و مهارتهای لازم برای شغل روانشناس صنعتی و سازمانی
تمامی مهارتهای لازم برای استخدام روانشناس برای این حوزه شغلی نیز لازم و ضروری است. اما روانشناسی که در یک سازمان بزرگ مشغول به کار میشود به ویژگیهای متمایزی نیاز دارد. این افراد میبایست روحیه جستجوگری داشته باشند و کنجکاو، درون نگر و دارای ذهنی باز باشند. ماجراجو، بلندپرواز، قاطع و مصمم، برون گرا، پرانرژی، مشتاق، بااعتمادبه نفس و خوش بین از جمله ویژگیهای مهم برای این موقعیت شغلی هستند.
مهارتهای تخصصی لازم برای این شغل عبارتند از:
مهارتهای تحلیلی: این مهارتها شامل توانایی تجسم، بیان، فهمیدن و حل مسائل مختلف یا تصمیم گیری بر مبنای اطلاعات موجود است. با توجه به اینکه شغل روانشناس سازمانی مبتنی بر جمع آوری داده، پردازش و تفسیر و تحلیل اطلاعات است داشتن این مهارت ضروری به نظر میرسد.
توانایی حل مسئله: توانایی تجزیه و تحلیل مشکلات، شناسایی الگوها و یافتن بهترین راه حل از جمله مهارتهای لازم برای موقعیت شغلی روانشناس سازمانی و صنعتی است.
مهارتهای تحقیقی-پژوهشی: این مهارتها به روانشناس کمک میکند با انجام تحقیقات و پژوهشهای مختلف در محیط کار، بهترین راهکارها را برای افزایش بازدهی پیدا کند.
تسلط بر فرآیندهای اداری و سازمانی: داشتن این مهارتها به روانشناس کمک میکند امور اداری مانند جذب و استخدام نیرو و آموزش کارکنان، ارزیابی عملکرد و … را با سهولت بهتری انجام دهد.
مهارتهای نرم لازم برای روانشناس سازمانی نیز عبارتند از:
مهارتهای ارتباط میان فردی: این مهارتها مستلزم خوب گوش دادن، داشتن حس همدلی نسبت به دیگران و حساس بودن به تغییرات و تفاوتهای فردی است. داشتن این مهارتها برای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی اهمیت زیادی دارد؛ زیرا بخش عمده وظایف شغلی او در گرو ارتباط و تعامل مکرر با افراد دیگر است.
مدیریت تعارض: این مهارتها به روانشناس کمک میکند در تعارضات و اختلافات میانجیگری کند، درگیریها را حل و فصل کند، بازخورد سازنده ارائه کند و افراد آشفته و عصبانی را به خوبی آرام و کنترل کند.
توانایی کار گروهی: برخلاف روانشناس بالینی که به صورت انفرادی به مراجعین مشاوره میدهد؛ روانشناس I/0 به روحیه کار گروهی و تیمی نیاز دارد. هر مرحله از وظایف و مسئولیتهای شغلی این روانشناسان مستلزم ارتباط و همکاری با دیگر پرسنل و کارکنان به ویژه بخش R&D و HR است؛ به همین دلیل، داشتن توانایی کار گروهی به موفقیت شغلی این افراد کمک زیادی میکند.
چطور آگهیهای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی را در جاب ویژن مشاهده کنم؟
همانطور که دیدیم اغلب سازمانهای بزرگ مبادرت به استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی میکنند و این سازمانها نیز آگهیهای استخدام خود را در سایت کاریابی جاب ویژن منتشر میکنند. کارجویان محترم به کمک فیلترها و امکانات مختلف جاب ویژن میتوانند آگهیهای مدنظرشان را مشاهده کنند.
با انتخاب گروه شغلی روانشناسی میتوانید انواع فرصتهای استخدامی در حوزه روانشناسی را مشاهده کنید و برای موقعیتهای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی رزومه ارسال کنید. در صورتی که رزومه استاندارد ندارید با مراجعه به صفحه رزومه ساز جاب ویژن میتوانید به صورت کاملا رایگان و تنها در عرض چند دقیقه برای خود رزومهای حرفهای و استاندارد بسازید.
جمع بندی
روانشناسی I/O یکی از زیرشاخههای موقعیت شغلی روانشناس است که به بررسی محیط کار و روشهای افزایش بازدهی کاری میپردازد. روز به روز سازمانهای بیشتری متوجه اهمیت و تاثیر رضایت و سلامت روانی کارکنان بر بازدهی کاری میشوند و به همین دلیل اقدام به استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی میکنند. هرچه ابعاد و اندازه سازمان بزرگتر و تعداد پرسنل بیشتر باشد نیاز به حضور روانشناس I/O بیشتر احساس میشود.
این افراد با استفاده از اصول روانشناسی، فرآیندهای مختلف مثل جذب و استخدام و کاریابی، آموزش، حل تعارضات و … را بهبود میبخشند و به افزایش بازدهی محیط کار و رضایتمندی شغلی کارکنان کمک میکنند. همچنین با ارائه راهکار به مدیریت در سیاستگذاریهای کلی سازمانی و تعیین قوانین و مقررات مشارکت میکند. روانشناسان سازمانی و صنعتی همکاری نزدیکی با واحد منابع انسانی دارند و نظارت و مشارکت مستقیمی در فرآیند جذب و استخدام دارند.
اگر روانشناس سازمانی هستید و به دنبال فرصت شغلی مناسب در یک سازمان معتبر میگردید در سایت استخدام آنلاین جاب ویژن فرصتهای شغلی زیادی برای استخدام روانشناس صنعتی و سازمانی وجود دارد که میتوانید در صورت تمایل برای آنها رزومه ارسال کنید.
منبع: allpsychologyschools.com