اثر پیگمالیون و تاثیر آن روی عملکرد ما در محیط کار
فهرست مطلب
حتماً شما هم در دوران مدرسه معلمی داشته‌اید که شما را تشویق یا برعکس، شما را برای درس نخواندن یا گرفتن نمره بد در امتحان سرزنش کرده است. عملکرد اغلب ما در این موقعیت‌ها تحت تأثیر تشویق یا سرزنش معلم قرار گرفته است؛ به‌طوری‌که می‌توان مشاهده کرد که بسیاری از دانش‌آموزانی که در طول تحصیل خود موفق بوده‌اند، همیشه موردتوجه معلمین خود قرار گرفته‌اند. البته این موضوع کاملاً طبیعی است که دانش‌آموزان باهوش و درس‌خوان توجه بیشتری از معلم دریافت کنند؛ اما اثر این تشویقها را در موفقیت دانش‌آموزان نمی‌توان نادیده گرفت.
موقعیتی که در بالا شرح دادیم، همان اثر پیگمالیون است که در این مقاله به‌طور کامل به آن خواهیم پرداخت و از تأثیرات آن روی عملکرد کارکنان خواهیم گفت. پس با ما همراه باشید.
اثر پیگمالیون چیست؟
اثر پیگمالیون (Pygmalion Effect) اولین بار توسط روانپزشکان دانشگاه کالیفرنیا، رابرت روزنتال و لنور جیکبسون در سال 1969 مطرح شد. نام این اثر از نمایشنامه جورج برنارد شاو، نویسنده ایرلندی گرفته شده است که در آن مجسمه‌سازی به نام پیگمالیون عاشق مجسمه زنی می‌شود که خودش ساخته است. او از خدایان یونانی می‌خواهد که این مجسمه را زنده کنند تا بتواند با این زن ازدواج کند و خدایان آرزوی او را برآورده می‌کنند.
دلیل نام‌گذاری این پدیده به افسانه پیگمالیون این است که چون مجسمه‌ساز یا همان پیگمالیون عاشق مجسمه شده است و انتظار داشته است که او زنده شود، روی مجسمه تأثیر گذاشته و او را به واقعیت تبدیل کرده است. روزنتال نیز با داستان اثر پیگمالیون نظریه خود را این‌گونه بیان می‌کند که انتظارات و باورهای دیگران نسبت به ما می‌توانند روی اعمال و باورهای ما نسبت به خودمان تأثیرگذار باشند و روابط فردی و کاری ما را تحت تأثیر قرار دهند.
مانند مثالی که در مقدمه درباره اثر پیگمالیون در تدریس زدیم، وقتی یک معلم دانش‌آموز خود را باهوش می‌بیند و از او انتظارات بالایی دارد، ناخودآگاه این باور را به او منتقل می‌کند که در اغلب اوقات قدرت طرز فکر او باعث می‌شود این دانش‌آموز در درس‌های خود موفق‌تر شود.
اثر روزنتال یا اثر پیگمالیون در روانشناسی دقیقاً این‌گونه بیان می‌شود:
«وقتی ما از دیگران انتظار رفتار خاصی را داریم، احتمال زیادی وجود دارد که خودمان به‌گونه‌ای رفتار و عمل کنیم که دقیقاً انتظار ما برآورده شود و همان رفتارها را در دیگران ببینیم.»
مطلب مرتبط: راهنمای جامع استخدام؛ شغل مناسب خود را پیدا کنید و آن را به چنگ بیاورید!
اثر پیگمالیون و اثر گالاتیا
گالاتیا نام مجسمه پیگمالیون بوده است و بسیاری از افراد تصور می‌کنند که اثر پیگمالیون همان اثر گالاتیا است و تفاوتی باهم ندارند. با‌این‌حال، باوجود شباهت‌های بسیاری که اثر پیگمالیون و گالاتیا با یکدیگر دارند، دو اثر متفاوت هستند. در حقیقت اثر گالاتیا که در روانشناسی به آن پیشگویی خودباورانه (Self-fulfilling Prophecy) می‌گویند، به این می‌پردازد که چگونه باورها و انتظارات یک فرد از خودش می‌تواند روی عملکرد او تأثیر بگذارد. این در حالی است که اثر پیگمالیون به تأثیرات انتظارات دیگران روی عملکرد ما می‌پردازد.
به‌عنوان‌مثال اگر در محیط کار، وظیفه‌ای به شما محول شود و به این باور داشته باشید که این وظیفه را به‌خوبی و به‌درستی انجام خواهید داد، احتمال زیادی وجود دارد که واقعاً این‌طور شود. این همان اثر گالاتیا است. حال اگر مدیرتان نیز شما را تشویق کند، اثر پیگمالیون هم به این موقعیت اضافه شده است که بازدهی شما را چند برابر خواهد کرد.
لینک مرتبط: استخدام جدید
اثر گولم
در مقابل اثر پیگمالیون که به تأثیر انتظارات مثبت دیگران از ما می‌پردازد، اثر گولم یا Golem Effect بیان می‌کند که چگونه باورهای منفی و انتظارات پایین دیگران می‌تواند باعث عملکرد ضعیف ما شود. به‌عنوان‌مثال معلمی که دانش‌آموز خود را کم‌هوش یا تنبل می‌بیند، این باور را به او منتقل می‌کند و احتمال کمی وجود دارد که این دانش‌آموز در طول تحصیل خود انسان موفقی شود.
به‌صورت کلی تمامی معلمین، مدیران و کسانی که تأثیر مستقیمی روی سایر افراد دارند، باید همیشه از اثر پیگمالیون و گولم آگاه باشند و سعی کنند از آن‌ها برای مدیریت بهتر استفاده کنند. در ادامه راهکارهایی را برای بهبود عملکرد کارکنان در محیط کار بیان می‌کنیم که از این سه اثری که تا اینجا معرفی کردیم، نشات گرفته‌اند.
اثر پیگمالیون چگونه روی عملکرد کارکنان تأثیر می‌‌گذارد؟
اثر پیگمالیون در سازمان را می‌توان به شکل زیر بیان کرد:
- هر مدیر یا سرپرستی از افراد زیردست و کسانی که به او گزارش می‌دهند، انتظاراتی دارد؛
- هنگامی‌که این مدیر با کارمند خود ارتباط برقرار می‌کند، به‌صورت خودآگاه یا ناخودآگاه این انتظارات را به او منتقل می‌کند؛
- کارمندان آگاهانه یا ناخودآگاه این انتظارات را از مدیر خود دریافت می‌کنند؛
- درنهایت کارمندان به‌گونه‌ای عمل و رفتار می‌کنند که با انتظارات مدیر و سرپرست خود منطبق باشد.
اثر پیگمالیون در مدیریت توسط لیوینگستون، استاد دانشگاه هاروارد در سال 1988 این‌گونه بیان شد:
«جوری که یک مدیر با کارمندان خود رفتار می‌کند، تحت تأثیر انتظاراتی است که از آن‌ها دارد.»
افزایش بهره‌وری کارمندان
اثر پیگمالیون می‌تواند بر رفتار کارکنان و درنهایت بهره‌وری آن‌ها تأثیر بگذارد. در حقیقت وقتی یک رهبر معتقد است کارمندی عملکرد بالایی دارد، احتمالاً به‌گونه‌ای متفاوت با او رفتار می‌کند و ممکن است فرصت‌ها و مسئولیت‌های بیشتری را برای کارمند فراهم کند؛ زیرا اعتقاد دارد که کارمند قادر به ایفای چنین وظایفی است. همچنین ممکن است بازخورد بهتری به این فرد بدهد.
در مقابل وقتی کارکنان می‌دانند که مدیر آن‌ها چنین انتظاراتی را از آن‌ها دارد، تمایل دارند به‌گونه‌ای رفتار کنند که این انتظارات را برآورده کنند و حتی از آن‌ها فراتر روند. درنهایت چرخه‌ای ایجاد می‌شود که به موفقیت هرچه بیشتر کارمندان کمک می‌کند.
مطلب مرتبط: هفت گام حل مسئله چیست و چگونه از آن‌ها استفاده کنیم؟
اثرات منفی پیگمالیون روی عملکرد کارکنان
درحالی‌که اثر پیگمالیون می‌تواند بر عملکرد کارکنان تأثیر مثبت بگذارد، می‌تواند تأثیر منفی ناخواسته‌ای بر سایر کارکنان داشته باشد. برای مثال، مدیرانی که از کارمندان منتخب خود حمایت بیشتری می‌کنند، ممکن است از سایر اعضای تیم غافل شوند. درنتیجه، توانایی این کارمندان برای رشد و عملکرد بهتر نادیده گرفته می‌شود.
علاوه بر این، کارمندانی که نادیده گرفته شده‌اند ممکن است رفتار مدیرشان را ناعادلانه تلقی کنند. این مسئله باعث می‌شود که کارمندان در کار خود بی‌انگیزه شوند که درنهایت منجر به عملکرد ضعیف‌تری خواهد شد. مدیر هم وقتی عملکرد ضعیف این افراد را می‌بیند، متوجه مدیریت غلط خود نمی‌شود و تصور می‌کند که این افراد خودشان کم‌کار هستند.
لینک مرتبط: مشاهده آگهی‌های استخدامی
چگونه از اثر پیگمالیون برای افزایش بهره‌وری کارمندان استفاده کنیم؟
اگر شما یک مدیر هستید یا سرپرستی تعدادی از افراد را بر عهده دارید، انتظارات شما از افراد باید بر اساس توانمندی‌های آن‌ها باشد و از قبل درباره افراد تیمتان نتیجه‌گیری نکنید. در حقیقت وقتی این افراد را مدیریت می‌کنید باید همیشه آگاه باشید که رفتار شما می‌تواند ناخودآگاه روی باورهای افراد تیم نسبت به خودشان تأثیر بگذارد.
برخی از نکاتی که می‌توانید رعایت کنید تا از مزایای اثر پیگمالیون بهرهمند شوید، عبارت‌اند از:
- ویژگی‌های مثبت هرکدام از اعضای تیم خود را مشخص کنید؛
- به تمامی کارمندان خود فرصت دهید تا وظایف چالش‌برانگیزی انجام دهند؛
- بازخوردهای مثبت به آن‌ها بدهید؛
- درنهایت مراقب برداشت‌ها و رفتارهای خود باشید.
توجه داشته باشید که به‌عنوان یک رهبر، خطر بی‌انگیزه شدن افرادی از تیمتان که فکر می‌کنید عملکرد پایین‌تری دارند، وجود دارد. برای به حداقل رساندن این خطر، همیشه نسبت به رفتار و برخورد خود با این افراد آگاه باشید و به آن‌ها بازخوردهای مثبت بیشتری بدهید. این کار شاید به شما کمک کند ضعیف‌ترین فرد تیمتان را به موفق‌ترین کارمند شرکت تبدیل کنید!
استفاده از اثر گالاتیا برای افزایش بازدهی در محیط کار
نکاتی که تا اینجا برای افزایش بهره‌وری گفتیم، مخصوص مدیران و سرپرستان تیم‌ها بود. با‌این‌حال، خودمان هم می‌توانیم به‌عنوان کارمندان یک شرکت، بازدهی و عملکرد بهتری در محیط کار داشته باشیم. همان‌طور که قبل از این اثر گالاتیا را معرفی کردیم، این اثر قدرت باورهای ما نسبت به خودمان را توصیف می‌کند. به همین دلیل با افزایش آگاهی از توانایی‌ها و نقاط قوت و ضعف خودمان می‌توانیم بفهمیم کدام وظایف را می‌توانیم در محیط کار به‌راحتی انجام دهیم و کدام‌یک برای ما چالش‌برانگیز هستند. در این مواقع می‌توانیم به مدیرمان رجوع کنیم و از او برای انجام آن‌ها راهنمایی بخواهیم.
در حقیقت آگاهی نسبت به نقاط ضعفمان، یک قدرت است و با این کمک خواستن، مدیرتان نگاه مثبتی به شما خواهد داشت و به شما کمک می‌کند تا عملکرد بهتری داشته باشید. با این کار از مزایای اثر گالاتیا و اثر پیگمالیون بهرهمند می‌شوید. همچنین می‌توانید مقاله «قانون پارکینسون چیست و چه تاثیری بر عملکرد ما دارد» را برای پیشرفت و موفقیت بیشتر در کارتان مطالعه کنید.
جمع‌بندی
در این مقاله درباره اثر پیگمالیون و تأثیرات آن روی عملکرد کارمندان در محیط کار صحبت کردیم. اگر شما هم سرپرستی تیمی از افراد را بر عهده دارید، بهتر است از اثر پیگمالیون در مدیریت خود آگاه باشید و از مزایای آن برای افزایش بهره‌وری تیمتان استفاده کنید.
منبع: thebalancecareers.com
نویسنده
اشتراک گذاری
بدون دیدگاه 
