بازار کار SQL Server در ایران چگونه است و بهترین مشاغل این حوزه کدامند؟

SQL زبان برنامه‌نویسی برای کار با داده‌ها است و از SQL برای اجرای کوئری‌ها، بازیابی داده‌ها، ثبت یا حذف رکوردها، ایجاد جداول و فرایندهای ذخیره شده در پایگاه داده و … استفاده می‌شود. بسیاری از افرادی که قصد دارند وارد بازار کار برنامه نویسی SQL شوند، درباره مشاغل متنوع این حوزه اطلاعات دقیقی ندارند. با نگاهی به فرصت های استخدام جدید برنامه‌نویس SQL، می‌توان متوجه شد که مشاغل این حوزه صرفاً به برنامه‌نویسی محدود نشده و عناوینی مثل تحلیلگر داده، دانشمند داده، برنامه‌نویس هوش تجاری، پشتیبان SQL، کارشناس Sharepoint، کارشناس ETL و … نیز در این دسته قرار می‌گیرند. واقعیت این است که امروزه داده‌ها آنقدر برای سازمان‌ها مهم شده‌اند که مشاغل این حوزه هم روز به روز متنوع‌تر و بیشتر می‌شوند. در این مقاله از وبلاگ سایت استخدام آنلاین جاب ویژن، قصد داریم درباره بازار کار SQL Server،‌ برنامه‌نویسی SQL و مشاغل مختلف این رشته صحبت کنیم.

برنامه‌نویسی SQL چیست؟

برنامه‌نویسی SQL مخفف عبارت «Structured Query Language» است که برای برقراری ارتباط با پایگاه داده استفاده می‌شود و از کوئری‌های نوشته شده به زبان SQL برای انجام کارهایی مثل به‌روزرسانی داده‌های پایگاه داده یا بازیابی آن‌ها استفاده می‌شود. این زبان در سیستم‌های مدیریت پایگاه داده رابطه‌ای مثل Oracle،Sybase،Microsoft SQL Server و … کاربرد دارد. با اینکه بسیاری از سیستم‌های پایگاه داده از SQL‌ استفاده می‌کنند، اما ممکن است خود دارای افزونه‌های متعدد دیگری نیز باشند که تنها روی همان سیستم‌ها قابل استفاده هستند. با اینحال دستورهای استاندارد SQL مثل Select،Insert،Update،Delete،Create و Drop برای اجرای همه کارهای مرتبط با پایگاه داده کافی هستند.

مطلب مرتبط: آشنایی با برنامه نویسی SQL

MySQL چیست؟

برای مدیریت پایگاه‌های داده SQL از نرم‌افزارهای مختلفی استفاده می‌شود که محبوب‌ترین آن‌ها MySQL است. این نرم‌افزار، متن‌باز بوده و استفاده از آن رایگان است. یادگیری MySQL برای توسعه‌دهندگان وب بسیار مهم است؛ چرا که بسیاری از صفحات وب و اپلیکیشن‌های مختلف بر بستر پایگاه داده‌های MySQL‌ بنا شده‌اند.

کاربرد SQL چیست؟

بسیاری از اطلاعات و داده‌های موجود در سطح سازمان‌ها را می‌توان در نرم‌افزارهایی مانند اکسل دسته‌بندی و تحلیل کرد؛‌ اما زمانی که حجم داده‌ها بسیار بالا باشد، استفاده از SQL برای مدیریت آن‌ها منطقی‌تر است. برنامه‌های صفحه گسترده مانند اکسل با افزایش حجم داده‌ها کارایی خود را از دست می‌دهند؛ در حالی که پایگاه داده‌های SQL قادر هستند میلیاردها سلول داده را در خود نگهداری کنند.

با استفاده از SQL می‌توان داده‌های مربوط به همه مشتریان سازمان (از اطلاعات تماس گرفته تا میزان فروش) ذخیره‌سازی کرد. بنابراین مثلاً اگر بخواهید اطلاعات مربوط به مشتریانی را که طی پنج سال گذشته کمتر از میزان مشخصی از سازمان شما خرید کرده‌اند به دست بیاورید، پایگاه داده SQL‌ این کار را در زمان اندکی انجام خواهد داد.

مسیر یادگیری برای ورود به بازار کار SQL Server چگونه است؟

خبر خوب این است که یادگیری زبان SQL‌ از سایر زبان‌های برنامه‌نویسی پیچیده، به مراتب ساده‌تر است. بنابراین اگر فرد مبتدی هستید، شروع یادگیری برنامه‌نویسی برایتان از یادگیری Java،C++،PHP و … راحت‌تر است. در کنار کلاس‌های آموزشی موسسات خصوصی و کتاب‌های آموزشی، دوره‌های آنلاین رایگان و پولی مختلفی هم برای آموزش SQL و SQL Server وجود دارند. همه افراد علاقه‌مند به برنامه‌نویسی و توسعه نرم‌افزار می‌توانند در این رشته موفق شوند؛ اما افرادی که دارای پیش‌زمینه تحصیلی در رشته‌های مهندسی کامپیوتر و فناوری اطلاعات باشند، راحت‌تر می‌توانند به درک عمیقی از این زبان برنامه‌نویسی برسند.

کارفرماها علاوه بر تخصص فنی کارجویان، به مهارت‌های نرم آن‌ها هم اهمیت می‌دهند. از جمله مهارت‌های نرم مدنظر کارفرماها در آگهی‌های استخدام برنامه‌نویس SQL، می‌توان به مهارت تفکر انتقادی، مهارت‌های ارتباط موثر، روحیه کار تیمی، نظم و مدیریت زمان اشاره کرد. باتوجه به اینکه اهمیت مهارت‌های نرم کمتر از مهارت‌های فنی نیست، بهتر است برای جلب نظر کارفرما این مهارت‌ها را در رزومه خود ذکر کنید. (اگر با رزومه‌نویسی آشنا نیستید می توانید از سرویس رزومه آنلاین استفاده کنید.)

مسیر شغلی و بازار کار SQL Server

خیلی از سازمان‌ها برای مدیریت داده‌ها، اجرای فرایندهای استخراج، ذخیره‌سازی و تبدیل داده‌ها، تحلیل داده، حفظ امنیت پایگاه داده و … به افرادی با دانش در زمینه SQL نیاز دارند. موقعیت‌های شغلی مختلفی برای این افراد در سازمان‌ها وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.

SQL Developer یا برنامه نویس SQL

همه کسب و کارهای کوچک و بزرگ با داده‌ها و اطلاعات زیادی سر و کار دارند. در بازار رقابتی، حفظ امنیت اطلاعات ذخیره شده در پایگاه داده که اغلب مربوط به مشتریان است، از اهمیت بالایی برخوردار است. سرقت، حوادث غیرمترقبه و دسترسی‌های غیرمجاز به پایگاه داده از جمله خطراتی هستند که می‌توانند امنیت داده‌های یک کسب و کار را تهدید کنند. برنامه‌نویس SQL فردی است که به سازمان‌ها در مدیریت پایگاه داده و حفظ امنیت آن کمک می‌کند.

SQL Database Administrator (کارشناس پایگاه داده SQL)

کارشناس پایگاه داده SQL وظیفه مدیریت پایگاه داده سازمان و تبدیل اطلاعات خام به اطلاعات کاربردی را بر عهده دارد. وظایف این فرد شامل نظارت بر عملکرد، اجرای تست‌های تشخیصی، رفع مشکلات پایگاه داده، پیکربندی دستگاه‌ها و برنامه‌ریزی برای افزایش ظرفیت و سایر به‌روزرسانی‌ها است. مهم‌ترین ویژگی‌هایی که کارفرماها در این موقعیت شغلی از افراد انتظار دارند قدرت تحلیل، تعامل موثر و دقت در جزئیات است.

به طور خلاصه وظایف کارشناس پایگاه داده عبارتند از:

• نصب و پیکربندی پایگاه داده
• حفظ امنیت داده‌ها
• پشتیبان‌گیری یا بازیابی پایگاه داده
• بهینه‌سازی عملکرد پایگاه داده
• تبدیل و اجرای داده‌ها
• گزارش‌گیری

SSIS / SSRS Developer

برنامه‌نویس SSIS وظیفه یکپارچه‌سازی و نگهداری از داده‌ها را در یک سازمان بر عهده دارد. SSIS که مخفف «SQL Server Integration System» است، در واقع یک نرم‌افزار کامپیوتری برای کار با داده‌ها است و برنامه‌نویس SSIS به خوبی با این پکیج نرم‌افزاری آشنایی دارد. از جمله وظایف توسعه‌دهنده SSIS می توان به پشتیبانی انبارهای داده و استخراج، تبدیل و تجمیع داده‌های ذخیره شده در پایگاه داده‌های مختلف اشاره کرد.

«SQL Server Reporting System» هم یکی دیگر از نرم‌افزارهای پکیج مایکروسافت (شامل SSRS و SSIS) است. وظیفه اصلی برنامه‌نویس SSRS طراحی و توسعه راهکارهای پایگاه داده براساس نیازها و اهداف مشتریان است. برنامه‌نویس SSRS وظیفه طراحی و توسعه راهکارهای پایگاه داده‌ای را براساس نیازها و اهداف مشتریان بر عهده دارد. در واقع این نرم‌افزار همانطور که از اسم آن مشخص است، یک نوع نرم‌افزار گزارش‌گیری است و به کمک آن بخش‌های مختلف یک سازمان می‌توانند گزارش‌های موردنیاز خود را از پایگاه داده دریافت کنند.

به طور کلی وظایف برنامه‌نویس پایگاه داده در سه حیطه قرار دارد:

• تغییر و ویرایش پایگاه داده
• طراحی و توسعه پایگاه داده‌های جدید
• عیب‌یابی پایگاه داده

برنامه نویس ETL

برنامه‌نویس ETL (مخفف Extract Transform Load) مسئولیت استخراج و کپی کردن داده‌های کسب و کار و اجرای آن‌ها را در محیط انبار داده‌ای که خود طراحی کرده‌اند، به عهده دارند. این افراد باید هم دارای مهارت طراحی و هم برنامه‌نویسی باشند؛ چرا که مسئولیت تست عملکرد سیستم و رفع اشکالات آن پیش از استقرار بر عهده آن‌ها است. وظایف برنامه‌نویس ETL شامل شناخت نیازهای سازمان، طراحی و ساخت انبار داده متناسب با نیازهای سازمان، استخراج داده‌ها از منابع مختلف و وارد کردن آن‌ها در سیستم جدید و در نهایت تست سیستم برای اطمینان از پایداری آن است.

کارشناس پایگاه داده (Database Adiministration)

یکی از مشاغل مناسب و البته پرتقاضا برای ورود به بازار کار SQL Server، کارشناس پایگاه داده (کارشناس DBA) است. بخش زیادی از زمان کارشناس DBA به استفاده از نرم‌افزارهای ذخیره‌سازی و سازماندهی داده اختصاص دارد. همه سازمان‌هایی که با حجم زیاد داده و پایگاه داده‌های عظیم روبرو هستند، به استخدام کارشناس DBA نیاز دارند.

وظایف کارشناس پایگاه داده شامل موارد زیر می‌شود:

• اطمینان از حفظ امنیت داده‌های سازمان
• پشتیبان‌گیری و بازیابی داده‌ها به منظور حفظ و پیشگیری از فقدان آن‌ها در اثر حوادث
• شناسایی نیازهای کاربران و ایجاد پایگاه داده متناسب با آن
• اطمینان از عملکرد موثر و بدون خطای پایگاه داده
• ایجاد تغییرات در ساختار و تست پایگاه داده در صورت نیاز
• نگهداری از پایگاه داده و به‌روزرسانی دسترسی‌ها
• تجمیع پایگاه داده‌های قدیمی با پایگاه داده‌های جدید

برخی از کارشناسان پایگاه داده DBA در حوزه‌های تخصصی فعالیت می‌کنند. برای مثال کارشناس سیستم پایگاه داده مسئول جنبه‌های فنی و فیزیکی پایگاه داده از قبیل نصب به روزرسانی‌ها و پچ‌ها (Patch) برای رفع باگ‌های برنامه است. کارشناس سیستم پایگاه داده معمولاً پیش‌زمینه معماری سیستم دارد و وظیفه دارد از فعالیت صحیح سیستم‌های مدیریت پایگاه داده سازمان اطمینان حاصل کند. از طرف دیگر کارشناس پایگاه داده اپلیکیشن، مسئول پشتیبانی از پایگاه داده‌های طراحی شده برای یک اپلیکیشن خاص یا مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌ها (مثلا نرم‌افزار CRM) است. این فرد با استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی پیچیده، برنامه‌ها را نوشته و دیباگ می‌کند و باید بتواند اپلیکیشن‌هایی را که با پایگاه داده کار می‌کنند، مدیریت کند.

برای مشاهده آگهی‌های همکاری با برنامه نویس SQL کلیک کنید.

برنامه‌نویس هوش تجاری (BI Developer)

هوش تجاری یکی از حوزه‌های جذاب مربوط به داده‌ها است که چند سال است آگهی‌های زیادی مربوط به آن در سایت‌ کاریابی آنلاین جاب ویژن منتشر می‌شود. برنامه‌نویس هوش تجاری (Business Intelligence Developer) یا برنامه‌نویس BI، وظیفه جمع‌آوری، تحلیل و گزارش‌گیری از انواع مختلف داده از آمار مربوط به محصولات گرفته تا الگوهای بازار را بر عهده دارد. استفاده از ابزارهای مدلسازی داده، طراحی داشبوردهای مصورسازی داده‌ها، ابزارهای کوئری و … از جمله وظایف کارشناس توسعه‌دهنده هوش تجاری است. کارشناس BI از داده‌های به دست آمده برای ساخت پایگاه داده، شناسایی نیازهای کسب و کار و بازار و ارائه راه‌حل برای بهبود محصولات، خدمات و فروش استفاده می‌کند. افرادی که با SQL و طراحی انبار داده آشنا بوده و قدرت تحلیل خوبی دارند می‌توانند در این شغل موفق شوند.

برنامه نویس انبار داده (Data Warehouse Developer)

انبار کردن داده‌ها به معنی جمع‌آوری داده‌ها از منابع مختلف برای استخراج اطلاعات مفید از کسب و کار است. در یک انبار داده، داده‌ها از بخش‌های مختلف کسب و کار جمع‌آوری شده و به هم متصل می‌شوند. توسعه‌دهنده انبار داده مسئولیت رساندن موفق داده‌ها و اطلاعات هوش تجاری را به کل سازمان بر عهده دارد. طراحی مدل‌های منطقی و فیزیکی داده، برنامه‌ریزی توسعه انبار داده‌های جدید و تحلیل داده‌ها جزو وظایف این فرد است.

دانشمند داده (Data Scientist)

یکی از مشاغل مهم و پرتقاضا در بازار کار SQL Server و برنامه‌نویسی SQL، دانشمند داده است. دانشمند داده فردی است که هم به علم داده و هم به مفاهیم کسب و کار تسلط دارد و باید بتواند از SQL برای ساخت جداول داده‌ای و بازیابی داده‌ها استفاده کند. در موقعیت شغلی دانشمند داده، آشنایی با کسب و کار، آمار و برنامه‌نویسی داده‌ای به منظور تحلیل، پاک‌سازی، ارزیابی و به کارگیری داده‌ها ضروری است.

برخی از مهم‌ترین مهارت‌های مورد نظر کارفرماها برای موقعیت شغلی دانشمند داده عبارتند از:

• مهارت‌های ارتباطی و کلامی
• توانایی انتقال مفاهیم
• توانایی شناخت نیازهای کسب و کار و ارائه راه‌حل
• پیاده‌سازی راه‌حل‌ها برای بهبود کسب و کار
• دانش قوی ریاضیاتی (آمار و احتمالات)
• مهارت برنامه‌نویسی قوی
• آشنایی با الگوریتم‌ها و توانایی بهینه‌سازی آن‌ها
• تسلط بر یادگیری ماشین برای توسعه الگوریتم‌ها
• تست و بهبود الگوریتم‌های توسعه داده شده
• توانایی دسترسی به پایگاه‌های داده به منظور تجزیه و تحلیل و ادغام داده‌ها
• گزارش‌دهی و مصورسازی داده‌ها

تحلیل‌گر داده (Data Analyst)

برخی وظایف شغلی تحلیل‌گر داده بسیار با دانشمند داده مشابه است. برای مثال مهارت‌هایی مثل گردآوری داده‌ها، پاکسازی، تجزیه و تحلیل و دسته‌بندی آن‌ها و در نهایت، گزارش‌دهی و مصورسازی نتایج در حیطه وظایف تحلیل‌گر داده نیز قرار می‌گیرد. اگر قصد دارید به عنوان تحلیل‌گر داده شروع به کار کنید، تسلط بر SQL ضروری است. کاربرد SQL برای تحلیل‌گر داده، دسترسی، پاکسازی و تحلیل داده‌های ذخیره شده در پایگاه داده است. تحلیل‌گر داده باید دیدگاه سیستمی داشته و قادر باشد به کمک ریاضیات، محاسبات و آمار، الگوهایی را میان حجم عظیمی از اطلاعات ایجاد کند.

مهندس داده (بیگ دیتا)

مهندس بیگ دیتا (Big Data Engineer) را می‌توان به نوعی «معمار داده» نیز دانست. مهندسین داده بیشتر به معماری داده‌ها و زیرساخت‌های داده‌ای می‌پردازند و کمتر به تجزیه و تحلیل داده‌ها مشغول هستند. این افراد معمولاً با داده‌ها در مقیاس بزرگ سروکار داشته و به‌خوبی می‌دانند چگونه از حجم عظیم داده‌ها در جهت اهداف سازمان استفاده کند. گاهی شرح شغل مهندس بیگ دیتا با دانشمند داده ترکیب می‌شود؛ اما در این مقاله، فرض می‌کنیم که مهندس بیگ دیتا بیشتر روی بخش مهندسی داده‌ها متمرکز است. مهندس داده برای کار با داده‌ها از ابزارهای بیگ دیتا نظیر Hadoop و Spark استفاده می‌کند که کار با آن‌ها نیازمند تسلط بر SQL و SQL Server و همچنین دانش عمیق یادگیری ماشین (Machine Learning) است.

میانگین حقوق و دستمزد مشاغل SQL Server

باتوجه به نیاز سازمان‌های امروزی به استفاده از داده‌ها، می‌توان آینده خوبی را برای این شغل متصور بود. همانطور که در بخش قبل خواندید، موقعیت‌های استخدامی مربوط به برنامه‌نویس SQL بسیار متنوع هستند؛ بنابراین حقوق دریافتی هم بسته به اندازه سازمان، پوزیشن شغلی، سابقه کار و تحصیلات متفاوت است. در ادامه میانگین حقوق و دستمزد دریافتی حوزه‌های مختلف برنامه‌نویسی SQL‌ را در ایران (تهران و سایر شهرهای بزرگ)‌ بررسی می‌کنیم. مبنای این آمار، نتایج به دست آمده از گزارش حقوق و دستمزد جاب ویژن است که در ابتدای سال 1400 منتشر شد.

میانگین حقوق مشاغل حوزه SQL

میانگین دریافتی در شهر تهران طبق جدول زیر است:

میانگین حقوق و دستمزد برنامه‌نویس SQL و سایر موقعیت‌های شغلی این حوزه، در سال ۱۳۹۹ در سایر شهرهای بزرگ ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان بود که در سال ۱۴۰۰، میانگین حقوق درخواستی این افراد به ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان رسیده است.

میانگین حقوق مشاغل حوزه علم داده

میانگین دریافتی در شهر تهران طبق جدول زیر است:

میانگین حقوق و دستمزد مشاغل حوزه علم داده در سال ۱۳۹۹ در سایر شهرهای بزرگ ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بود که در سال ۱۴۰۰، میانگین حقوق درخواستی این افراد به ۵ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسیده است.

میانگین حقوق مشاغل حوزه هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و پردازش تصویر

میانگین دریافتی در شهر تهران در سال ۱۳۹۹، ۵ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان بود که این عدد در سال ۱۴۰۰، به میزان درخواستی ۷ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان افزایش یافته است.

جمع‌‌بندی

در این مقاله درباره بازار کار برنامه‌نویسی SQL صحبت کردیم. SQL زبان برنامه‌نویسی برای کار با داده‌ها و برقراری ارتباط با پایگاه داده است. به علت نیاز روزافزون کسب و کارها به استفاده بهینه از داده‌ها در جهت رشد، استخدام افراد متخصص این حوزه طرفداران زیادی پیدا کرده است. زبان برنامه‌نویسی SQL در مشاغلی مانند برنامه‌نویس SQL، کارشناس پایگاه داده، برنامه‌نویس SSRS، دانشمند داده، کارشناس هوش تجاری و … کاربرد دارد. اگر شما هم به کار کردن با داده‌ها و مدیریت آن‌ها علاقه‌مند هستید، می‌توانید آخرین استخدام‌های روز این حوزه را در سایت استخدامی جاب ویژن مشاهده کنید.

منبع: Zippia