نگاهی بر بازار کار حسابداری، آینده‌ و مشاغل مختلف آن

حسابداری دارای شاخه‌های مختلفی است که حسابداری مالی تنها یکی از آن‌ها است. منظور از حسابداری، ثبت دقیق و سیستماتیک تراکنش‌های مالی یک کسب‌وکار است. حسابداری نقش مهمی در کسب‌وکارها دارد زیرا به مدیران می‌گوید که کسب‌وکار چه درآمدها و هزینه‌هایی دارد. با رقابتی شدن بازارها و افزایش میزان تراکنش‌های مالی، نیاز شرکت‌ها به استخدام حسابدار افزایش یافته و بازار کار این رشته، بهتر شده است.

پیشبینی می شود که این رشته از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، حدود چهار درصد رشد داشته باشد. این میزان، برابر با میزان میانگین تمامی مشاغل در این بازه زمانی است. به طور کلی، هر چه وضعیت اقتصادی بهتر باشد، شرکت‌ها نیاز بیشتری به حسابداران خواهند داشت.

تحصیلات در اشتغال حسابداران اهمیت دارد ولی اهمیت آن به اندازه‌ی تجربه نیست. تعداد فرصت‌های شغلی در بازار کار ارشد حسابداری تفاوت چندانی با بازار کار لیسانس این رشته ندارد. با این حال، نوع مشاغلی که می‌توان با مدرک تحصیلات، تکمیلی آن‌ها را تصاحب کرد، تفاوت زیادی با مشاغلی دارد که تنها نیازمند مدرک لیسانس یا کاردانی هستند.

در این مقاله از سری مقالات جاب ویژن، در رابطه با شغل حسابداری و بازار کار این رشته صحبت خواهیم کرد. همچنین به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد که «چگونه وارد بازار کار حسابداری شویم» و «بازار کار حسابداری بهتر است یا کامپیوتر» و فهرستی از فرصت های شغلی در این گروه شغلی را به شما ارائه خواهیم داد. آینده‌ی این شغل، از دیگر موضوعات مورد بحث در مقاله‌ی پیش رو است.

با رشته‌ی حسابداری بیشتر آشنا شوید

این رشته نقش مهمی در کمک به تمامی فعالیت‌ها در بخش‌های مختلف اقتصاد دارد. می‌توان گفت که حسابداری، چیزی نیست جز زبان کسب‌وکار که به تصمیم‌گیری‌های مرتبط با کسب‌وکار کمک می‌کند و مدیران و مالکان کسب‌وکارها، بدون آن نمی‌دانند که کدام محصولات موفق بوده‌اند و نمی‌توانند تصمیمات درست را از تصمیمات غلط، تمیز دهند.

حسابداران به مدیران می‌گویند که چه میزان باید مالیات بدهند، سرمایه‌ی مورد نیاز برای پروژه‌های بعدی چقدر است، آیا نیاز به وام دارند و … . به علاوه، حسابداران به سرمایه‌گذاران می‌گویند که سرمایه یا منابع اقتصادی آن‌ها، چگونه استفاده شده‌اند و بازدهی آن‌ها چقدر بوده است.

تعریف

حسابداری عبارت است از جریان یا فرآیند گزارش‌دهی تراکنش‌های مالی در یک کسب‌وکار. معمولا، گزارش‌های حسابداری به صورت بیانه‌های مالی مثل تراز مالی، جریان نقدی و … هستند. به علاوه می‌توان آن را به عنوان یک سیستم اطلاعاتی تعریف کرد که اطلاعات اقتصادی و تجاری یک سازمان را محاسبه و گزارش می‌کند. این اطلاعات در اختیار کسانی قرار می‌گیرند که برای تصمیم‌گیری، به آن‌ها نیاز دارند. حسابداری، تراکنش‌های مالی و رویدادهای تجاری یک سازمان را تعیین می‌کند.

چندین تعریف برای این رشته وجود دارد. در یکی از این تعاریف، گفته می‌شود که «حسابداری عبارت است از فرایند ثبت، محاسبه، تحلیل و گزارش سیستماتیک اطلاعات مرتبط با تراکنش‌های مالی یا تجاری یک سازمان». مؤسسه‌ی آمریکایی حسابداران عمومی دارای مجوز (AICPA)، این رشته را به عنوان «هنر ثبت، دسته‌بندی و خلاصه‌سازی تراکنش‌ها و رویدادهای تجاری یک سازمان و تفسیر نتایج به دست آمده» تعریف می‌کند.

اهمیت و بازار کار حسابداری

این رشته نقش بسار مهمی در راه‌اندازی، بقا و پیشرفت در کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ دارد و مشخص می‌کند که برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار، چقدر سرمایه نیاز است. زمانی که کسب‌وکار، راه بیافتد، برای اینکه میزان هزینه‌ها، میزان درآمدها، و منابع هزینه و درآمد، مشخص شود، باید کار حسابداری انجام شود. رده‌های مدیریتی مختلف در سازمان‌های تجاری، با تکیه بر اطلاعات تحلیل شده و خلاصه‌شده‌ای که حسابداران در اختیار آن‌ها می‌گذارند، برای آینده‌ی سازمان تصمیم می‌گیرند.

حسابداران، سه نوع صورت مالی را ثبت می‌کنند:

• صورت مالی درآمد که اطلاعات سود و زیان را نشان می‌دهد
• ترازنامه که تصویر شفافی از موقعیت مالی کسب‌وکار شما در یک بازه‌ی زمانی مشخص فرآهم می‌آورد
• جریان نقدی که پلی بین صورت مالی درآمد و تراز مالی است و پول کسب شده و خرج شده در یک بازه‌ی زمانی خاص را نشان می‌دهد.

مهم است که سازمان‌ها، اطلاعات مالی ثبت‌شده‌ی خود را شفاف و به روز نگه‌دارند. در زیر به دلایل مختلف اهمیت حسابداری برای کسب‌وکارهای کوچک و بزرگ، می پردازیم:

• به ارزیابی عملکرد کسب‌وکار کمک می‌کند
• می‌تواند مانع از خروج کسب‌وکار از کانال‌های قانونی شود
• در تعیین بودجه و اهداف آتی سازمان به مدیران کمک می‌کند
• صورت‌های مالی را فرآهم می‌آورد.

مطالب گفته شده، حاکی از اهمیت بسیار زیاد حسابداری در تمامی کسب‌وکارها و سازمان‌های تجاری است. بنابراین، هر شرکت خصوصی یا سازمان دولتی، نیازمند حسابدار است. با وجود اینکه اپلیکیشن‌ها توانسته‌اند راه خودشان را به تمامی جنبه‌های زندگی ما باز کنند، هنوز راهی طولانی تا جایگزینی حسابداران با اپلیکیشن‌ها و نرم‌افزارها داریم. بنابراین، بازار کار حسابداری، حداقل تا چند دهه‌ی آینده، همچنان داغ خواهد بود.

برای آشنایی با شرایط استخدام حسابدار، کلیک کنید.

رشد قابل انتظار بازار کار حسابداری در دهه‌ی پیش رو

همانطور که گفته شد، در حال حاضر تمامی شرکت‌های خصوصی و سازمان‌های دولتی، نیازمند حسابدار هستند. با وجود تمامی پیشرفت‌هایی که در فناوری حاصل شده است، هنوز هیچ اپلیکیشنی نمی‌تواند جای حسابداران را بگیرد. به همین دلیل، پیشبینی می‌شود که با رشد کلی مشاغل در دهه‌ی پیش رو، نیاز به حسابدارن نیز افزایش یابد. انتظار می رود که از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، بازار کار این رشته، چهار درصد رشد داشته باشد. این میزان رشد، با میانگین رشد تمامی مشاغل دیگر، برابر می‌باشد.

بازار کار حسابداری در کدام بخش‌های تجاری و اقتصادی بهتر است؟

همانطور که گفته شد، تمامی بخش‌های تجاری نیازمند حسابداران هستند. حتی سازمان‌های دولتی و سازمان‌های غیرانتفاعی مثل مؤسسات خیریه نیز به این جایگاه شغلی نیاز دارند. با این وجود، بعضی از سازمان‌ها نیاز بالاتری به حسابدار، دارند. بعضی بخش‌های اقتصادی و تجاری که نیاز به این شغل در آن‌ها بیش از سایر بخش‌هاست، عبارتند از:

• شرکت‌های حسابداری و سازمان‌های بازرسی مالی
• بانک‌ها و مؤسسات مالی و اعتباری
• شرکت‌های خصوصی یا دولتی بزرگ مثل ایرانخودرو، دی‌جی‌کالا، اسنپ، ایرانسل و …
• بیمارستان‌ها
• شرکت‌های فعال در بخش خدمات عمومی مثل آموزشگاه‌ها

بازار کار حسابداری بهتر است یا کامپیوتر؟

معمولا اکثر کسانی که دیپلم ریاضی دارند و می‌خواهند خیلی زود وارد بازار کار شوند، در یکی از رشته‌های حسابداری یا مهندسی کامپیوتر، به ویژه گرایش مهندسی نرم‌افزار، ادامه تحصیل می‌دهند. یکی از مزیت‌های این رشته‌ها این است که با استفاده از یک مدرک کاردانی نیز می‌توانید کار مرتبط پیدا کنید. اما بازار کار حسابداری بهتر است یا کامپیوتر؟

در حال حاضر، همه‌ی شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ و کوچک، هم به برنامه نویس نیاز دارند و هم به حسابدار. بازار کار هر دو گروه شغلی نیز روندی رو به رشد دارد؛ اما با سرعت‌های متفاوت. از آن‌جایی که تمامی کسب‌وکارها و حتی خدمات دولتی در حال دیجیتالی شدن هستند، نیاز به برنامه‌نویسان که اکثر فارغ‌‌التحصیلان گرایش‌های مختلف رشته‌ی کامپیوتر هستند، روزبه‌روز در حال افزایش است. بنابراین، سرعت رشد بازار کار کامپیوتر، بسیار بالاتر و حدود چندین برابر است.

پیشنهاد می‌کنیم مقاله “راهنمای قدم به قدم استخدام حسابدار ویژه کارجویان” را مطالعه کنید.

چگونه وارد بازار کار حسابداری شویم؟

همانطور که گفتیم برای پیدا کردن یک شغل در این گروه شغلی، مدرک تحصیلی چندان بالایی نیاز ندارید و با یک مدرک کاردانی نیز می‌توانید به عنوان حسابدار مشغول به کار شوید. با این حال، مشاغل مختلف در این حوزه با هم دیگر متفاوت هستند و هرچه مسئولیت‌های شغل سنگین‌تر باشد، تصاحب آن جایگاه شغلی، شرایط خاص‌تر و نیازمندی‌های بیشتری دارد. در اینجا، مراحل تبدیل شدن به یک حسابدار موفق را برای شما توضیح می‌دهیم.

گام اول: یک مدرک تحصیلی مرتبط بگیرید

صرف نظر ار مسیر شغلی که می‌خواهید طی کنید، اولین کاری که باید برای ورود به این گروه شغلی انجام دهید، تحصیل در یک رشته‌ی مرتبط و کسب حداقل مدرک کاردانی است. البته با مدرک کاردانی نمی‌توانید مشاغل سطح بالایی را تجربه کنید و اگر می‌خواهید به یک حسابدار موفق تبدیل شوید، باید حداقل مدرک لیسانس حسابداری را بگیرید.

گام دوم: مسیر شغلی خود را تعیین کنید

تعیین مسیر شغلی، گام بعدی در تبدیل شدن به یک حسابدار موفق است. شما می‌توانید از میان شاخه‌های مختلف شامل حسابداری مدیریت، مالی، دولتی، محض، مالیاتی، منابع انسانی و صنعتی و حسابرسی یکی را انتخاب کنید. در این مرحله می‌توانید مستقیما وارد بازار کار در یکی از شاخه‌های فوق شوید یا اینکه به تحصیلات خود ادامه دهید و یک مدرک کارشناسی ارشد یا دکترا اخذ کنید.

گام سوم: یک دوره‌ی کارآموزی حسابداری را بگذرانید

یکی از گام‌های بسیار مهم در ورود به بازار کار حسابداری گذراندن یک دوره‌ی کارآموزی است. شما می‌توانید پس از پایان تحصیلات خود به دنبال دوره‌های کارآموزی باشید یا اینکه در حین تحصیل، یک دوره‌ی کارآموزی را بگذرانید تا خیلی سریع‌تر وارد بازار کار شوید. در صورتی که قصد دارید با یک مدرک لیسانس به تحصیلات خود پایان دهید، دوره‌ی کارآموزی می‌تواند تعیین کننده‌ی مسیر شغلی شما باشد.

گذراندن دوره‌ی کارآموزی سابقه کار و مهارت شما را بالا می‌برد و به شما نشان می‌دهد که کدام شاخه‌ی حسابداری، برای شما مناسب‌تر است. به علاوه، بعضی از سازمان‌ها پس از پایان دوره‌‌ی کارآموزی، برترین کارآموزان خود را جذب می‌کنند. بنابراین، باید حداکثر استفاده را از دوره‌ی کارآموزی خود ببرید، مهارت‌های خود را تقویت کنید، ارتباطات سازنده‌ای با افراد جدید ایجاد کنید و سعی کنید لیاقت خود را در طول دوره، نشان دهید.

برای پیدا کردن آگهی‌های استخدام کارآموز حسابداری، می‌توانید به صفصحه‌ی «فرصت‌های شغلی» در جاب ویژن مراجعه کرده و فیلتر «سابقه کار» روی میزان «کمتر از ۲ سال» قرار دهید و پس از انتخاب گروه شغلی مالی و حسابداری، جستجو در مشاغل را انجام دهید.

گام چهارم: تحصیلات خود را تکمیل کنید

هر چند که با داشتن مدرک لیسانس می‌توانید وارد بازار کار این رشته شوید و با گذراندن یک یا چند دوره‌ی کارآموزی می‌توانید مسیر شغلی خود را تعیین کنید، ولی برای تصاحب بهترین شغل‌ها در این رشته باید علاوه بر تجربه، تحصیلات بالایی نیز داشته باشید. بعضی از مشاغل در این حوزه، مشاغل بسیار حساسی در سازمان‌های بزرگ و مهمی هستند که برای تصاحب آن‌ها باید مدرک کارشناسی ارشد و حتی دکترا داشته باشید. بنابراین، به شما توصیه می‌کنیم که همزمان با اشتغال به عنوان یک کارآموز حسابداری یا یک حسابدار حرفه‌ای، تحصیلات تکمیلی خود را نیز تا جای ممکن ادامه دهید.

گام پنجم: یک شغل پیدا کنید

با داشتن مدرک تحصیلی مرتبط و گذراندن دوره‌های کارآموزی که سابقه کار خوبی برای شما محسوب می‌شوند، می‌توانید جستجوی برای پیدا کردن یک شغل حسابداری را آغاز کنید.

برای پیدا کردن یک شغل در این حوزه می‌توانید از پلتفرم جاب ویژن استفاده کنید. در این پلتفرم ابتدا باید رزومه‌ی خود را تکمیل کنید و سپس می‌توانید در صفحه‌ی «فرصت‌های شغلی»، به جستجوی مشاغل در این گروه شغلی بپردازید.

مشاغل مختلف در بازار کار حسابداری

کارهایی که حسابداران انجام می‌دهند، بسیار متنوع هستند. به منظور تقسیم کار، جایگاه‌های شغلی مختلفی برای حسابداران، تعریف می‌شود. در زیر، فهرستی از فرصت های شغلی در این حوزه را برای شما آماده کرده‌ایم:

• حسابرس: در این شغل، انطباق اسناد مالی با قوانین مالی بررسی می‌شود. معمولا سازمان‌های اداری برای نظارت بر عملکرد شرکت‌های خصوصی، حسابرس استخدام می‌کنند. البته سازمان‌های بزرگ مثل بانک‌ها، حسابرس‌های داخلی دارند.
• حسابدار: به کسی گفته می‌شود که تراکنش‌های مالی و دیگر فعالیت‌های مالی را ثبت و تحلیل می‌کند و می‌تواند در استخدام یک سازمان یا حتی یک شخصیت حقیقی باشد.
• تحلیل‌گر بودجه: هر سازمانی برای انجام فعالیت‌های خود در بازه‌های زمانی مشخص، براساس درآمدها و هزینه‌هایش، بودجه تعیین می‌کند. تحلیل‌گر بودجه، یک جایگاه شغلی است که به مدیریت بودجه‌بندی سازمان‌ها کمک می‌کند.
• حسابدار مالیاتی: حسابرس مالیاتی به کسی گفته می‌شود که میزان مالیات پرداختی شرکت‌های خصوصی را تعیین می‌کند و می‌تواند در یک سازمان دولتی مشغول و بر پرداخت مالیات از سوی شرکت‌های خصوصی نظارت داشته باشد. نوع دیگر حسابداری مالیاتی، نوع مالیاتی داخلی است که مسئول به امور مالیاتی شرکت‌های خصوصی رسیدگی می‌کند.
• حسابرس قانونی: کار اصلی حسابرس قانونی، کشف تخلفات مالی و مالیاتی است. این حسابرس‌ها، به اختلافات مالی نیز رسیدگی می‌کنند.
• مدیر ارشد مالی (CFO): کار اصلی مدیر ارشد مالی، نظارت بر ریسک‌های مالی سازمان‌ها و مدیریت این ریسک‌ها است. معمولا مدیر ارشد مالی، مسئول برنامه‌ریزی مالی و ثبت اسناد مالی است.
• کنترلر: این شغل، جایگاه سازمانی بالایی در امور مالی سازمان‌ها دارد. کار کنترلر، مدیریت بخش حسابداری سازمان است.
• مدیر مالی: یکی از مشاغل دیگر در بازار کار حسابداری، مدیریت مالی است که مسئول سلامت مالی سازمان است. کار اصلی مدیر مالی، تحلیل، پژوهش و گزارش‌دهی به رده‌های مدیریت بالاتر است.
• حسابدار رسمی: به کسی گفته می‌شود که دارای مدرک تحصیلی معتبر و سابقه کار بالا است و آزمون «جامعه‌ی حسابداران رسمی ایران» را با موفقیت پشت سر گذاشته و گواهی حسابدار رسمی را دریافت نموده باشد. این حسابداران معمولا در شرکت‌های خصوصی یا سازمان‌های دولتی بزرگ، جایگاه‌های شغلی بسیار مهمی را تصاحب می‌کنند.

آینده‌ی حسابداری

همانطور که گفتیم، بازار کار حسابداری در حال رشد است. با این حال، این رشد چندان سریع نیست. اکثر کاری که حسابدارها انجام می‌دهند، ثبت و تحلیل داده‌ها است؛ کاری که نرم‌افزارهای کامپیوتری می‌توانند به خوبی انجام دهند. اخیرا، با پیشرفت هوش مصنوعی، اپلیکیشن‌ها می‌توانند پیچیده‌ترین تحلیل‌ها را انجام دهند. بنابراین، این احتمال وجود دارد که با رشد سریع فناوری، جایگاه شغلی حسابداران، به خطر بیافتد.

البته تا رسیدن به جایی که کامپیوترها، تمامی امور مالی را انجام دهند، راهی طولانی در پیش داریم. با این حال، هرچه کاربرد اپلیکیشن‌ها در امور مالی سازمان‌ها بیشتر شود، حسابداری سنتی، رفته‌رفته کم‌اهمیت‌تر می‌شود. بهترین کار برای اینکه حسابداران بتوانند خودشان را با پیشرفت فناوری سازگار کنند و اشتغالشان را تضمین نمایند، یادگیری برنامه‌نویسی است. قطعا اپلیکیشن‌هایی که در آینده کارهای حسابداران را انجام خواهند داد، نیاز به توسعه، نظارت و به روز‌رسانی انسانی دارند. این کارها بدون کمک حسابداران دارای مهارت برنامه‌نویسی یا برنامه‌نویسان آشنا به حسابداری، امکان‌پذیر نیست.

مطلب مرتبط: حقوق حسابدار؛ بررسی میزان حقوق حسابدار در تهران و سایر شهرها

جمع‌بندی

تمامی بخش‌های دولتی، اقتصادی و تجاری کشور، نیازمند استخدام حسابدار هستند. حسابداری نقشی کلیدی در امور مالی سازمان‌ها دارد. حسابداران، تراکنش‌های مالی شرکت‌ها را ثبت و تحلیل می‌کنند. آن‌ها بر پیروی امور مالی سازمان‌ها از قانون نظارت دارند. حسابداری در بودجه‌بندی و برنامه‌ریزی‌های مالی نقشی تعیین کننده دارد. انتظار می‌رود که این شغل از سال ۲۰۱۹ تا سال ۲۰۲۹، حدود ۴ درصد رشد داشته باشد.

در این مقاله، ضمن تعریف این رشته و اهمیت آن، گفتیم که بازار رشته‌ی کامپیوتر رشد سریعتری در مقایسه با این رشته دارد. همچنین، به این پرسش که «چگونه وارد بازار کار حسابداری شویم» پاسخ دادیم. گفته شد که بازار کار ارشد حسابداری شاید فرصت‌های شغلی بیشتری از بازار کار لیسانس یا کاردانی حسابداری نداشته باشد، اما فرصت‌های شغلی بهتری دارد. به علاوه، نیز فهرستی از فرصت های شغلی در این حوزه را ارائه کردیم و نقش‌های هر کدام را توصیف نمودیم.

به نظر می‌رسد که با پیشرفت فناوری، در آینده‌ای نه‌چندان نزدیک، حسابداری سنتی جای خودش‌ را به حسابداری رایانشی می‌دهد. برای اینکه حسابداران بتوانند در بازار کار حسابداری باقی بمانند، باید بتوانند خودشان را با این تغییر سازگار کنند و چه کاری بهتر از یادگیری برنامه‌نویسی؟!

منبع

University of Nevada